Bộ Công an đề xuất bổ sung tội sử dụng trái phép chất ma túy

Theo Bộ Công an, qua tổng kết 8 năm thi hành, Bộ luật Hình sự đã góp phần quan trọng trong quản lý xã hội, phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm, giữ vững an ninh, trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ lợi ích của tổ chức, của Nhà nước và của công dân.

Tuy nhiên, sau hơn 8 năm thi hành, tình hình đất nước đã có nhiều thay đổi lớn về mọi mặt nên quy định của Bộ luật Hình sự đã bộc lộ nhiều vướng mắc, bất cập.

Bộ Công an đã xây dựng dự thảo Bộ luật Hình sự sửa đổi và gửi Bộ Tư pháp thẩm định. Một trong những nội dung đáng chú ý là việc Bộ Công an đề xuất bổ sung tội Sử dụng trái phép chất ma túy.

5 bị cáo lĩnh án hơn 36 năm tù về tội Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy. Ảnh minh họa

Theo đó, Điều 256a của dự thảo Bộ luật Hình sự quy định: Người nào đang trong thời gian cai nghiện ma túy tự nguyện, cai nghiện ma túy bắt buộc, điều trị nghiện các chất ma túy bằng thuốc thay thế hoặc đã từng cai nghiện ma túy tự nguyện, cai nghiện ma túy bắt buộc, điều trị nghiện các chất ma túy bằng thuốc thay thế theo quy định của Luật phòng, chống ma túy mà bị phát hiện hành vi sử dụng trái phép chất ma túy dưới bất kỳ hình thức nào thì bị phạt tù từ 2 năm đến 3 năm.

Đặc biệt, nếu tái phạm tội này thì bị phạt tù từ 3 năm đến 5 năm.

Trước đây, tội sử dụng trái phép chất ma túy từng được quy định tại Điều 199 Bộ luật Hình sự năm 1999. Người sử dụng trái phép chất ma túy dưới bất kỳ hình thức nào, đã được giáo dục nhiều lần và đã bị đưa vào cơ sở chữa bệnh bắt buộc mà còn tiếp tục sử dụng trái phép chất ma túy, thì bị phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm; trường hợp tái phạm, bị phạt tù 2-5 năm.

Bộ luật Hình sự hiện hành (Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung 2017) quy định các tội phạm về ma túy tại Chương XX, như: Tội sản xuất trái phép chất ma túy (Điều 248), tội tàng trữ trái phép chất ma túy (Điều 249), tội vận chuyển trái phép chất ma túy (Điều 250)...; không có tội sử dụng trái phép chất ma túy.

Hành vi sử dụng trái phép chất ma túy sẽ bị xử phạt hành chính theo khoản 1 và điểm a, d khoản 8 Điều 23 Nghị định 144/2021 về quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy, chữa cháy; cứu nạn, cứu hộ; phòng, chống bạo lực gia đình.

Cụ thể sẽ phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền 1-2 triệu đồng; tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính; người nước ngoài nếu vi phạm sẽ bị trục xuất...

Với dự thảo lần này, hành vi sử dụng trái phép chất ma túy được đề xuất đưa trở lại để xử lý hình sự nhưng áp dụng với "người đang trong thời gian cai nghiện ma túy tự nguyện, cai nghiện ma túy bắt buộc, điều trị nghiện các chất ma túy bằng thuốc thay thế hoặc đã từng cai nghiện ma túy tự nguyện, cai nghiện ma túy bắt buộc, điều trị nghiện các chất ma túy bằng thuốc thay thế theo quy định của Luật phòng, chống ma túy mà bị phát hiện hành vi sử dụng trái phép chất ma túy dưới bất kỳ hình thức nào".

Ngoài ra, Bộ Công an cũng đề xuất bổ sung tội không chấp hành bản án, quyết định của Tòa án áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa đi cơ sở cai nghiện bắt buộc (Điều 380a).

Theo đó, người nào đã có quyết định của Tòa án áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa đi cơ sở cai nghiện bắt buộc mà bỏ trốn thì bị phạt tù từ 2 năm đến 3 năm.

Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây thì bị phạt tù từ 2 năm đến 5 năm: a) Chống lại người thi hành bản án hoặc người đang thi hành công vụ; b) Dùng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt.

Bộ Công an lý giải việc bổ sung hai tội danh này nhằm phù hợp với thực tiễn, bảo đảm tính răn đe, môi trường an toàn, bền vững cho các thế hệ tương lai.

Ngọc Anh