Bình Phước - Đồng Nai, ta lại về bên nhau

Bình Phước - Đồng Nai, hai miền đất đỏ của phương Nam, đang bước vào giai đoạn chuyển mình to lớn, cuộc sáp nhập hành chính mang tính lịch sử, đánh dấu sự trở lại bên nhau của những vùng đất vốn từng là một. Giữa bộn bề, tôi không thể không lặng đi, nghĩ về điều giản dị: Ta đã từng thuộc về nhau, từ rất lâu rồi. Có lẽ không nhiều người nhớ, Bình Phước từng là phần đất phía bắc của tỉnh Biên Hòa xưa - tên gọi đã vang vọng suốt những thế kỷ mở cõi. Từ trấn Biên Hòa đầu thế kỷ 19, qua tỉnh Biên Hòa (1832), tất cả là những lần đổi thay theo thời đại. Nhưng trong mạch lịch sử và văn hóa, mối gắn bó giữa hai miền vẫn chưa bao giờ ngắt quãng.

Cùng một dòng máu mở cõi, cùng chịu bao gian lao thời chiến, cùng đi qua mùa lửa đạn với những cái tên như Lộc Ninh, Bù Đăng, Tà Lài, Xuân Lộc, Long Khánh - đất nào cũng từng thấm máu xương người Việt. Nơi nào chẳng có bóng dáng của bộ đội Trường Sơn, của thanh niên xung phong, của những bà mẹ tóc bạc nuôi giấu cán bộ. Những cánh rừng Bình Phước nối dài về tới rừng Mã Đà, nơi có những căn cứ kháng chiến bí mật suốt hàng chục năm, chẳng phải cùng một chiến tuyến, cùng một lý tưởng, cùng một trái tim.

Khi Bình Phước “trở về” bên Đồng Nai, có người gọi đó là sự kiện hành chính, nhưng với tôi không chỉ là tấm bản đồ thay màu hay một dải đất mở rộng thêm vài ngàn kilômét vuông mà còn gợi lên biết bao cảm xúc về cội nguồn, về máu thịt, là tiếng gọi nhau bằng quê hương không rào cản, về những nẻo đường lịch sử. Và đó còn là một sự trở về văn hóa bởi giữa hai vùng đất ấy với sự tương đồng trong nếp sống, phong tục, tiếng nói, tấm lòng…

Đào Hồng Khởi