Bình Phước: Công bố nghề dệt thổ cẩm của người M'nông là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia
Sáng nay 18-5, tại Khu bảo tồn văn hóa dân tộc S'tiêng sóc Bom Bo (huyện Bù Đăng), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bình Phước tổ chức lễ công bố danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia nghề thủ công truyền thống dệt thổ cẩm của người M'nông xã Bù Gia Mập (huyện Bù Gia Mập) và các xã Đồng Nai, Thọ Sơn, Phú Sơn, Đắk Nhau (huyện Bù Đăng) theo Quyết định số 1838 ngày 4-8-2022 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.
Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Tuyết Minh; đại diện Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; các sở, ngành, cơ quan, đơn vị dự lễ.
Đồng bào dân tộc M’nông ở Bình Phước hiện nay có trên 10 ngàn người, chiếm 1,1% dân số của tỉnh. Với kinh nghiệm được tích lũy từ bao đời, người M’nông đã tạo nên nghề truyền thống riêng của dân tộc mình, trong đó có nghề dệt thổ cẩm. Với giá trị tiêu biểu, nghề dệt thổ cẩm của người M’nông tỉnh Bình Phước đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Nghề dệt thổ cẩm của người M’nông là nghề thủ công truyền thống tích lũy và phát triển qua nhiều thế hệ, thể hiện kỹ thuật qua đôi bàn tay khéo léo và sáng tạo của người phụ nữ để phục vụ nhu cầu cuộc sống. Dệt thổ cẩm đòi hỏi phải có năng khiếu, kỹ năng, nắm rõ kỹ thuật dệt; bên cạnh đó, phải nhận biết và khai thác đúng các nguyên liệu từ thiên nhiên như lá cây, vỏ cây rừng để phối tạo ra chất liệu nhuộm màu, cũng như kỹ thuật tạo hình hoa văn. Những kỹ thuật, tri thức này còn thể hiện sự ghi nhớ, chắt lọc, sáng tạo và tích lũy qua thời gian để tạo ra sản phẩm độc đáo, riêng có của người M’nông.
Phát biểu tại buổi lễ, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bình Phước Nguyễn Khắc Vĩnh nhấn mạnh: Việc công nhận nghề thủ công truyền thống dệt thổ cẩm của người M’nông là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia không chỉ là sự tôn vinh và khẳng định những giá trị lịch sử - văn hóa, khoa học của nghề truyền thống mà còn là sự ghi nhận những nỗ lực của các cấp chính quyền địa phương, của ngành văn hóa, thể thao và du lịch, đặc biệt là tâm huyết của các nghệ nhân và cộng đồng người M’nông đối với việc duy trì, bảo tồn và phát huy giá trị nghề dệt thổ cẩm.
Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Khắc Vĩnh yêu cầu: Các địa phương cần có cơ chế, chính sách ưu đãi, hỗ trợ các hộ gia đình còn duy trì nghề dệt thổ cẩm tiếp cận nguồn vốn, nhằm tạo điều kiện mở rộng, phát triển sản xuất, kinh doanh phù hợp với nền kinh tế thị trường. Trong đó, có chính sách khuyến khích, ưu đãi với nghệ nhân dệt thổ cẩm, người có tay nghề giỏi và xây dựng các buôn, sóc thành điểm du lịch cộng đồng; thành lập các hợp tác xã dệt thổ cẩm để quảng bá, giới thiệu sản phẩm tới đông đảo khách du lịch. Không ngừng cải tiến sản phẩm mang tính hiện đại hơn; cải tiến kỹ thuật dệt nhằm rút ngắn thời gian, phục hồi chất liệu truyền thống, giảm công sức của người dệt và giảm giá thành sản phẩm. Bên cạnh đó, mở rộng thị trường tiêu thụ, mời nghệ nhân và nhà thiết kế sản phẩm giảng dạy, chuyển giao công nghệ mới cho cộng đồng; tìm hiểu thị hiếu người tiêu dùng nhằm làm ra các sản phẩm phù hợp cho cộng đồng, để nghề dệt thổ cẩm vừa được lưu giữ vừa mang lại hiệu quả thiết thực.