'Bình dân học vụ số' - chìa khóa để toàn dân bước vào kỷ nguyên số

Tổ Công nghệ số cộng đồng xã Giao Phong (Giao Thủy) hướng dẫn người dân sử dụng các dịch vụ số qua điện thoại thông minh.

Từ “Bình dân học vụ” đến “Bình dân học vụ số”

Năm 1945 khi đất nước ta vừa giành được độc lập, để nhanh chóng "diệt giặc dốt", xóa mù chữ cho đông đảo quần chúng - lực lượng cách mạng quan trọng, Chủ tịch Hồ Chí Minh phát động phong trào “Bình dân học vụ”. Chỉ sau 1 năm triển khai, phong trào đã tổ chức được 75 nghìn lớp học với trên 95 nghìn giáo viên, trên 2,5 triệu người dân biết đọc, biết viết. Đến năm 1948 có 6 triệu người đã thoát nạn mù chữ; đến năm 1952 là 10 triệu người (gần nửa dân số đất nước khi đó), thoát khỏi “giặc dốt” và thanh toán mù chữ ở rất nhiều địa phương;... Trên nền tảng dân trí được tăng lên đó, sự nghiệp cách mạng của đất nước đã giành nhiều thắng lợi quan trọng.

Sau 80 năm, trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, Tổng Bí thư Tô Lâm phát động phong trào “Bình dân học vụ số”, bước tiên quyết để thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW "Về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và CĐS quốc gia"; là chìa khóa vàng mở cánh cửa tri thức cho người dân, doanh nghiệp, đặc biệt là người dân ở vùng xa, vùng còn khó khăn và là nguồn lực, động lực chính thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và CĐS quốc gia.

Hành trình tri thức trong kỷ nguyên mới

Trong lộ trình CĐS, tỉnh đã quyết liệt chỉ đạo, tập trung nguồn lực, công tác phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và CĐS; đã cụ thể bằng Nghị quyết của BCH Đảng bộ tỉnh khóa XX về CĐS tỉnh Nam Định đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Trong đó xác định quan điểm chỉ đạo là “CĐS trên cơ sở nguyên tắc lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ”; “CĐS trước tiên là chuyển đổi nhận thức”... Quán triệt quan điểm chỉ đạo đó, trong những năm qua, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh đã giao Sở Thông tin và Truyền thông, nay là Sở Khoa học và Công nghệ (KH và CN) đã phối hợp với các sở, ngành, chính quyền các cấp tổ chức thành công hơn 50 hội nghị phổ biến các nội dung về CĐS; 150 hội nghị đào tạo, phổ biến kỹ năng số cho người dân tại các xã, phường, thị trấn; thành lập và tổ chức hoạt động có hiệu quả tổ Công nghệ số cộng đồng tại các khu dân cư, tổ dân phố, thôn, xóm trên địa bàn tỉnh. Hoạt động tích cực hiệu quả của tổ Công nghệ số cộng đồng đã góp phần đào tạo, hướng dẫn nâng cao năng lực số, kỹ năng số cho người dân sinh sống tại địa phương, từng bước tạo sự đồng thuận, tham gia tích cực của người dân vào tiến trình thực hiện nhiệm vụ CĐS của tỉnh. Quá trình CĐS và triển khai Đề án 06 của tỉnh Nam Định đã đạt nhiều kết quả nổi bật, được Chính phủ, các bộ, ban, ngành Trung ương đánh giá cao và luôn là tỉnh ở trong nhóm dẫn đầu của toàn quốc.

Triển khai phong trào “Bình dân học vụ số”, Nam Định đã sẵn sàng tâm thế, ưu tiên nguồn lực để thực hiện chương trình “Bình dân học vụ số” với tinh thần cách mạng toàn dân, toàn diện; đưa phong trào “Bình dân học vụ số” trở thành một phong trào ý nghĩa, thiết thực, có sức lan tỏa cao truyền cảm hứng học tập, ứng dụng kỹ năng số trong lao động sản xuất và cuộc sống hằng ngày. Với tinh thần đó, tỉnh Nam Định đã chủ động xây dựng kế hoạch trang bị kiến thức và kỹ năng sử dụng, ứng dụng nền tảng số cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, nhất là đội ngũ lãnh đạo, quản lý; lựa chọn lực lượng chủ lực là đoàn viên thanh niên, hội viên Hội Phụ nữ và cán bộ thôn, xóm, tổ dân phố làm nòng cốt và phát huy vai trò của tổ Công nghệ số cộng đồng để phổ cập tri thức, xóa mù công nghệ, hướng dẫn sử dụng các nền tảng, thiết bị, công cụ kỹ thuật số đến mọi tầng lớp nhân dân. Đây là lực lượng tiên phong, gương mẫu trong tiến trình phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và CĐS; đồng thời là hạt nhân, là nền tảng để lan tỏa tri thức về công nghệ số đến toàn dân.

Tỉnh phối hợp với Tập đoàn công nghệ Viễn thông quân đội Viettel và các doanh nghiệp viễn thông khác xây dựng hình thức, phương tiện và cơ sở vật chất phục vụ truyền tải, giúp người dân làm chủ kỹ năng số. Gắn việc thực hiện phong trào “Bình dân học vụ số” với việc triển khai thực hiện Đề án Nâng cao nhận thức, phổ cập kỹ năng và phát triển nguồn nhân lực CĐS quốc gia đến năm 2025, định hướng đón năm 2030. Ngay trong những ngày đầu tháng 5, Sở KH và CN đã tổ chức khóa tập huấn “Ứng dụng AI trong hỗ trợ truyền thông, marketing và quản lý doanh nghiệp cho các Start-up Nam Định” tại các buổi tập huấn nhiều nội dung quan trọng được chuyển tải như: Làm quen và sử dụng công cụ AI cơ bản: trợ lý học tập, tìm kiếm thông minh, tạo báo cáo, thuyết trình; Ứng dụng AI vào học tập và nghiên cứu: viết bài tiểu luận, luận văn, tổng hợp tài liệu; Tổ chức hoạt động Đoàn - Hội hiệu quả: truyền thông số, quản lý dữ liệu đoàn viên, ứng dụng công cụ tự động; Nhận thức và đạo đức số: bảo mật thông tin, sử dụng công nghệ có trách nhiệm; “Truyền thông sáng tạo với AI”, “Marketing tự động hóa bằng AI” và “Quản lý doanh nghiệp với AI”. Các học viên được hướng dẫn cách xây dựng kịch bản truyền thông, viết nội dung quảng cáo bằng AI; thiết kế các ấn phẩm truyền thông tự động như banner, infographic và bộ nhận diện thương hiệu; sản xuất video bán hàng bằng AI với các công cụ chuyển văn bản thành video, lồng tiếng tự động… Đây là những giải pháp đang được các doanh nghiệp công nghệ lớn triển khai và đã bắt đầu trở nên dễ tiếp cận với các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Những nội dung này góp phần nâng cao nhận thức và năng lực ứng dụng công nghệ mới cho lực lượng thanh niên; cộng đồng khởi nghiệp Nam Định, giúp họ ứng dụng công nghệ AI vào thực tế công việc chuyên môn, lao động, học tập, tạo ra sản phẩm, dịch vụ mới, tăng năng suất và năng lực cạnh tranh trên thị trường. Đây cũng là cẩm nang để lan tỏa kiến thức, kinh nghiệm cho cộng đồng.

Với nền tảng vững chắc là thành tựu trong công cuộc CĐS; kinh nghiệm trong việc tổ chức tập huấn, tuyên truyền phổ cập kỹ năng số cho người dân và tinh thần quyết tâm không để ai bị ở lại phía sau trong tiếp cận công nghệ số, phong trào “Bình dân học vụ số” sẽ trở thành động lực quan trọng thúc đẩy CĐS, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân trong kỷ nguyên số. Đây là bước đi vững chắc trong việc xây dựng nền tảng xã hội số, hướng tới một tương lai bền vững, nơi mọi người dân đều được trang bị kiến thức và công cụ để phát triển trong thế giới số hóa.

Bài và ảnh: Nguyễn Hương