Biến tấu họa tiết 'chăn con công' xưa

Áo bông trần họa tiết "chăn con công" với màu sắc rực rỡ được nhân viên công sở diện ngày đầu xuân. Ảnh: Thu Hằng/BNEWS/TTXVN

Dù chụp ngoại cảnh hay chụp trong studio, những thước hình của người mặc đều thể hiện sự rạng rỡ, vui tươi, hân hoan như cách đón chào năm mới. Và hơn thế nữa, họa tiết “chăn con công” đã đi cùng năm tháng, theo dòng chảy thời gian về ôn lại kỷ niệm của những tháng ngày xưa rất xưa.

Ở Việt Nam, “chăn con công” là những biểu tượng mang đậm dấu ấn thời gian, đặc biệt gây liên tưởng đến thời kỳ bao cấp. Cách đây nửa thế kỳ, với người dân miền Bắc, “chăn con công” là tài sản quý của nhiều gia đình. Đôi khi phải dành dụm tem phiếu, dồn đổi cả năm mới mua đủ những tấm vải quý đó.

Hình ảnh sinh động của hoa, của chim và đặc biệt là gam màu đặc trưng ấn tượng đỏ, xanh lá cây, xanh da trời, đen phối trộn với nhau đã tạo nên họa tiết được gọi tên “chăn con công” kể cả khi nó được sử dụng không chỉ để mỗi may chăn. Những màu sắc mang tên “chăn con công” đem lại sự ấm áp, vui tươi, ngập tràn không khí lễ hội, nhất là trong dịp Tết đến Xuân về.

Chị Hoàng Hà (Bắc Từ Liêm – Hà Nội) chia sẻ, theo thời gian, vải chăn con công được ứng dụng nhiều hơn trong đời sống, từ rèm cửa, bọc ghế, đến áo dài, khăn đội… Một số chuỗi cà phê ở Hà Nội cũng đã ứng dụng hoạt tiết này để tạo cảm giác hoài cổ độc đáo. Điển hình như khi chuỗi quán Cộng Cà phê đã kết hợp họa tiết “chăn con công” làm nệm ghế trong không gian cùng những kỷ vật của thời bao cấp như đèn dầu măng xông, bắt sắt tráng men, đĩa nhôm...

"Mấy năm gần đây, họa tiết “chăn con công” đã ứng dụng mạnh mẽ hơn trong lĩnh vực thời trang, dần mang hơi thở của thời đại. Tôi và nhóm bạn của mình còn rủ nhau may “đồng phục” từ loại vải này. Với lứa 7X chúng mình, khoác trên mình trang phục họa tiết “chăn con công” là như được trở lại nỗi nhớ của thời thơ ấu" - chị Hoàng Hà tâm sự.

Áo dài họa tiết "chăn con công" - hoài niệm của thế hệ 7X. Ảnh: Thu Hằng/BNEWS/TTXVN

Giới trẻ thì nhận xét, họa tiết “chăn con công” in hình hoa văn sặc sỡ và khá phổ biến ở Việt Nam từ “thời ông bà anh”. Loại thịnh hành nhất là màu đỏ rực, in họa tiết hình con công và hoa phù dung lớn và được biến tấu thành nhiều phiên bản khác nhau nhưng hoa văn chủ đạo vẫn là hình chim công kết hợp hoa lá.

Bà Đặng Minh Tâm 74 tuổi ở quận Hai Bà Trưng chia sẻ, thời của bà người ta thường sử dụng loại vải này để may vỏ chăn, vỏ gối, làm khăn trải bàn. Hồi bà cưới, cũng cố gắng dành dụm để may được bộ vỏ “chăn con công” như ước mơ của bao cặp đôi khác thời bấy giờ.

Trong cái giá rét của những ngày đông mưa phùn gió bấc, cả nhà co kéo chung tấm chăn trên chiếc giường nhỏ mà ấm áp lạ thường. Những tấm “chăn con công” – “tài sản” quý mà nhiều gia đình người dân miền Bắc mong muốn sở hữu lúc đó nay vẫn là hình ảnh và ký ức tươi đẹp còn đọng lại trong tâm trí bao người thế hệ như bà Tâm.

Theo thời gian, có những lúc họa tiết “chăn con công” đã dần chìm vào quên lãng. Nhưng những năm gần đây, họa tiết “chăn con công” đã được “làm mới” với nhiều biến tấu linh hoạt và sống động, được sự đón nhận của xã hội, từ già đến trẻ.

Là tín đồ của họa tiết “chăn con công”, chị Liên Phạm ở Hà Nội nhận xét: “Có một điều khá thú vị, không phải đến năm nay những trang phục được làm từ họa tiết chăn con công mới được chú ý. Nếu xưa kia, họa tiết này thường được dùng làm khăn trải bàn, hay may thành chăn cưới của các cặp đôi, thì nay xu hướng này mặc nhiên luôn được “hâm nóng” mỗi dịp Tết đến, Xuân về”.

Trào lưu “chăn con công” không chỉ đơn giản là khơi lại tình yêu cũ thông qua các vật dụng trong gia đình như đệm ghế, bọc đồ trang trí… mà sự trở lại của họa tiết này đã thổi bùng lên những khát khao mới trong giới trẻ. Bằng sức sáng tạo của mỗi cá nhân, nhà thiết kế và cả người sử dụng, các mẫu áo dài, áo khoác và cả quần… "con công" được ra đời, ngày càng mang tới sự thu hút cùng những vẻ đẹp độc đáo bất ngờ - chị Liên Phạm cho hay.

Nhóm bạn 7X chọn họa tiết "chăn con công" làm đồng phục du xuân. Ảnh: Thu Hằng/BNEWS/TTXVN

Đặc biệt, kiểu họa tiết này ngày càng được ứng dụng nhiều hơn trong thời trang. Với sắc màu rực rỡ là chủ đạo, những trang phục lấy cảm hứng từ “chăn con công” có ưu điểm là tạo điểm nhấn và tăng độ bắt mắt cho người mặc. Để đáp ứng nhu cầu của các tín đồ thời trang, họa tiết “chăn con công” còn được nhiều nơi sản xuất với các tông màu khác, sáng tạo thêm nhiều họa tiết khác như hoa mẫu đơn, hoa cúc... nhưng vẫn giữ phong cách chủ đạo là màu sắc gam nóng rực rỡ.

Những ngày gần Tết, dễ dàng bắt gặp hình ảnh họa tiết “chăn con công” ngàn ngập trên các bức ảnh trên mạng xã hội. Thậm chí, có những thời điểm còn trở thành trào lưu gây sốt mạng xã hội. Không chỉ các bạn trẻ, nhiều phụ nữ trung niên cũng chọn áo dài họa tiết chăn con công với hai gam màu chủ đạo đỏ và xanh là bộ trang phục diện Tết.

Kiểu dáng may cho họa tiết “chăn con công” cũng rất phong phú, từ dáng áo dài truyền thống cho đến những thiết kế cách tân từ áo dài hoặc cả những món đồ phụ kiện đi kèm như túi trần trám, ví cầm tay... “ton-sur-ton” (đồng bộ).

Thậm chí, vải “chăn con công” được ứng dụng nhiều trong cuộc sống hàng ngày và họa tiết được số đông người yêu thích, hưởng ứng, ứng dụng trong đời sống. Vì tính nổi bật từ họa tiết, nên loại vải này được chọn dùng trong nhiều việc từ bọc ghế, đến may áo dài, may áo chần bông, khăn đội, âu phục…

Mỗi dịp Tết đến, trong tâm trí mỗi người đều nhen nhóm những hoài niệm riêng, hồi ức đẹp. Hương vị Tết trong mỗi gia đình đơn giản chỉ là những món kẹo, mứt chỉ được ăn vào dịp đặc biệt này. Hay bắp ngô, củ sắn vùi quanh bếp củi lửa bập bùng của nồi bánh chưng luộc. Rồi cả phiên chợ hối hả ở làng quê..., họa tiết “chăn con công” với biến tấu linh hoạt cũng không nằm ngoài dòng chảy ấy.

Thu Hằng/BNEWS/TTXVN