Biến rơm rạ thành sản phẩm có giá trị, HTX mở lối thoát nghèo bền vững

HTX New Green Farm ở phường Thới Long, được xem là một trong những đơn vị đi đầu trong hành trình biến rơm rạ thành sản phẩm có giá trị.

Tiên phong khai mở

Thay vì đốt bỏ, HTX đã tận dụng nguồn rơm sau thu hoạch để phục vụ cho việc trồng nấm rơm, và sau đó, bã rơm còn lại tiếp tục được sử dụng làm phân bón hữu cơ bón lại cho cây trồng. Mô hình khép kín này không chỉ giúp HTX nâng cao thu nhập cho thành viên mà còn góp phần giảm phát thải khí nhà kính một cách hiệu quả.

Được sự hỗ trợ và hướng dẫn kỹ thuật từ ngành chức năng, trong đó có Liên minh HTX thành phố, HTX New Green Farm đã hoàn thiện quy trình sản xuất phân bón hữu cơ từ rơm và các phụ phẩm nông nghiệp. Sản phẩm này không chỉ có chất lượng tốt, phù hợp với nhiều loại cây trồng mà còn có giá thành thấp, giúp nông dân dễ dàng tiếp cận và sử dụng.

Rơm là tài nguyên quý để tái sản xuất.

Điểm nhấn làm nên thành công của HTX New Green Farm chính là mô hình trồng nấm rơm trong nhà cho hiệu quả kinh tế cao hơn nhiều so với trồng truyền thống ngoài trời, bởi nấm cho năng suất cao và bán được giá tốt hơn. Nông dân cũng giảm được chi phí nhân công lao động trong khâu chất rơm và thu hoạch nấm, cũng như chủ động sản xuất được nhiều vụ trong năm. Mô hình trồng nấm rơm trong nhà có thể thực hiện được bình quân khoảng 6 vụ/năm.

Sự khác biệt về hiệu quả kinh tế giữa hai mô hình là rất rõ ràng. Trong khi mỗi mét dòng trồng nấm ngoài trời chỉ đạt năng suất từ 1-2kg, thì trồng trong nhà có thể đạt 2-2,5kg. Về giá bán, nấm rơm trồng ngoài trời được bán với giá trên dưới 60.000 đồng/kg, còn nấm trồng trong nhà loại 1 có giá lên đến 75.000 đồng/kg. Với một ví dụ cụ thể, mô hình trồng trong nhà trên 320m dòng tại HTX mang lại lợi nhuận hơn 8,6 triệu đồng, cao hơn 6,2 triệu đồng so với trồng ngoài trời. Những con số này đã chứng minh tính hiệu quả vượt trội và là động lực để nhiều nông dân khác mạnh dạn chuyển đổi.

Lan tỏa sự liên kết

Thành công của HTX New Green Farm không chỉ dừng lại ở một mô hình đơn lẻ. Thời gian qua công tác tuyên truyền và mở các lớp tập huấn kỹ thuật về trồng nấm rơm, xử lý rơm rạ thành phân bón hữu cơ đã giúp nông dân, HTX tiếp cận các công nghệ, máy móc cơ giới hóa để thu gom và xử lý rơm. Ngoài ra, nông dân, HTX còn được tạo điều kiện tham quan thực tế mô hình trồng nấm rơm trong nhà và ngoài trời, từ đó có điều kiện trao đổi, học hỏi kinh nghiệm.

Mô hình này đang được nhân rộng ra nhiều địa phương khác. Tại HTX nông nghiệp và dịch vụ Tiến Thuận cũng đã áp dụng mô hình kinh tế nông nghiệp tuần hoàn từ rơm. HTX Tiến Thuận đã xử lý rơm rạ làm phân bón hữu cơ giúp gia tăng thu nhập và bảo vệ môi trường.

Tương tự, HTX Nhân Lợi cũng có sự hỗ trợ từ máy đảo trộn phân hữu cơ từ đó khai thác, sử dụng hiệu quả nguồn rơm rạ theo hướng kinh tế tuần hoàn.

Rơm được xử lý để trồng nấm.

Đằng sau những thành công của các HTX này là vai trò của các cơ quan quản lý và tổ chức hỗ trợ, mà trong đó, Liên minh Hợp tác xã (HTX) TP Cần Thơ đóng một vai trò vô cùng quan trọng. Tuy không xuất hiện trực tiếp trên đồng ruộng như nông dân hay chuyên gia, nhưng Liên minh HTX chính là "bệ đỡ" vững chắc, là cầu nối giúp các HTX phát triển.

Trong đó, Liên minh HTX thành phố đóng vai trò đại diện, truyền tải những khó khăn, kiến nghị của các HTX đến các cơ quan ban ngành của thành phố. Đồng thời, họ cũng là đơn vị đầu mối giúp các HTX tiếp cận các chương trình, dự án hỗ trợ từ Trung ương và quốc tế như IRRI, GIC. Nhờ đó, các HTX có điều kiện tiếp cận nguồn vốn, máy móc, và công nghệ mới.

Liên minh HTX thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng kiến thức về quản trị, kế toán, marketing, và ứng dụng công nghệ cho cán bộ quản lý và thành viên các HTX. Những kiến thức này vô cùng cần thiết để chuyển đổi từ tư duy sản xuất nhỏ lẻ sang tư duy kinh tế hàng hóa, kinh doanh chuyên nghiệp.

Bên cạnh đó, Liên minh HTX giúp các HTX quảng bá sản phẩm, kết nối với các kênh phân phối, siêu thị, và các đối tác thương mại tiềm năng. Việc hỗ trợ xây dựng thương hiệu, tem nhãn, bao bì cũng là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, giúp sản phẩm của nông dân Cần Thơ không chỉ an toàn, chất lượng mà còn có sức cạnh tranh cao trên thị trường.

Tiếp tục phát triển bền vững

Thành công của các HTX ở Cần Thơ đã mở ra một hướng đi đầy hứa hẹn cho nền nông nghiệp ĐBSCL. Mô hình nông nghiệp tuần hoàn không chỉ giải quyết được vấn đề môi trường, mà còn tạo ra giá trị gia tăng, giúp nông dân tăng thu nhập một cách đáng kể. Từ những "ngọn lửa" nhỏ ban đầu tại HTX New Green Farm, phong trào này đang lan tỏa, thu hút ngày càng nhiều nông dân tham gia, cùng nhau sản xuất quy mô lớn và chuyên nghiệp hơn.

Theo đánh giá của ngành chức năng, thành phố đang tích cực quan tâm nâng cao chuỗi giá trị ngành hàng lúa gạo, khai thác hiệu quả rơm rạ và các phụ phẩm để tạo ra giá trị tăng thêm, tạo thêm công ăn việc làm cho lao động nông thôn. Điều này không chỉ giúp nông nghiệp phát triển bền vững mà còn góp phần vào công cuộc giảm nghèo, nâng cao đời sống cho người dân.

Câu chuyện về các HTX ở Cần Thơ là minh chứng sống động cho việc chỉ cần có sự đồng lòng, tư duy đổi mới và sự hỗ trợ kịp thời từ chính quyền, các tổ chức liên quan, nông dân hoàn toàn có thể làm chủ cuộc sống, làm giàu trên chính mảnh đất của mình, và cùng nhau xây dựng một nền nông nghiệp thịnh vượng, an toàn, và bền vững.

Tuy nhiên, vẫn còn những khó khăn và thách thức, nhất là đối với không ít nông dân, HTX khi muốn thực hiện sản xuất kinh doanh theo hướng tuần hoàn.

Điều đầu tiên đó là, việc chuyển đổi sang mô hình nông nghiệp tuần hoàn đòi hỏi vốn đầu tư lớn và công nghệ cao, điều này là một rào cản lớn đối với nông dân và các HTX nhỏ. Và mặc dù đã có nhiều chủ trương, chính sách, nhưng khung pháp lý về kinh tế tuần hoàn vẫn chưa hoàn thiện và đồng bộ, gây khó khăn cho HTX trong việc triển khai thực tế.

Bên cạnh đó, sản phẩm từ nông nghiệp tuần hoàn đôi khi chưa có thị trường tiêu thụ ổn định, dẫn đến rủi ro về đầu ra cho người nông dân. Do đó, việc hỗ trợ các HTX tiếp cận các chính sách về vốn, công nghệ, đào tạo nếu được triển khai sâu rộng hơn nữa sẽ giúp mô hình kinh tế tuần hoàn tại Cần Thơ được phát triển và nhân rộng hơn.

Tùng Lâm