Béo phì đang tăng nhanh tại Trung Quốc

Tỷ lệ thừa cân và béo phì đang gia tăng nhanh chóng, kéo theo những cảnh báo đáng lo ngại về sức khỏe cộng đồng, gánh nặng kinh tế và áp lực đối với hệ thống y tế quốc gia.

Theo một nghiên cứu công bố trên tạp chí The Lancet vào tháng 3 vừa qua, đến năm 2021, số người lớn thừa cân hoặc béo phì ở Trung Quốc đã vượt ngưỡng 400 triệu người – cao gấp hơn hai lần so với Ấn Độ (180 triệu) và Mỹ (172 triệu). Dự báo đến năm 2050, con số này có thể tăng lên tới 630 triệu người. Nghiên cứu sử dụng định nghĩa của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trong đó chỉ số BMI từ 30 trở lên được coi là béo phì. Tuy nhiên, Trung Quốc áp dụng chuẩn riêng với ngưỡng thấp hơn: từ 24 là thừa cân và từ 28 trở lên là béo phì. Theo Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc (NHC), nếu không kiểm soát hiệu quả, có đến 65% người trưởng thành ở nước này sẽ thừa cân hoặc béo phì vào năm 2030.

Béo phì đang lan rộng tại Trung Quốc. Ảnh: CGTV

Béo phì không đơn thuần là câu chuyện về ngoại hình hay thói quen sinh hoạt, mà còn tiềm ẩn nguy cơ gây ra nhiều bệnh lý mãn tính nghiêm trọng như tiểu đường, tăng huyết áp và các rối loạn tim mạch.

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, chi phí y tế để điều trị các bệnh liên quan đến thừa cân và béo phì có thể lên tới 418 tỷ nhân dân tệ (khoảng 57 tỷ USD) vào năm 2030, tương đương 22% ngân sách y tế quốc gia, so với chỉ 8% vào năm 2022.

Trước tình hình đó, chính phủ Trung Quốc đã triển khai nhiều biện pháp ứng phó. Năm ngoái, NHC phối hợp cùng các bộ ngành liên quan công bố kế hoạch hành động kéo dài ba năm nhằm khuyến khích người dân thay đổi thói quen ăn uống và tăng cường vận động. Gần đây, cơ quan này tiếp tục đề xuất xây dựng các “phòng khám quản lý cân nặng” theo mô hình đa ngành tại các bệnh viện trên toàn quốc. Phát biểu tại một cuộc họp chính trị cấp cao, chuyên gia bệnh truyền nhiễm Zhang Wenhong nhấn mạnh hệ thống y tế cần tập trung vào nhóm người có vòng eo lớn – đối tượng dễ mắc các bệnh mãn tính – đồng thời cam kết sẽ triển khai các biện pháp hỗ trợ thiết thực nhằm giúp người dân kiểm soát cân nặng hiệu quả.

Tuy nhiên, thay đổi lối sống không phải là điều dễ dàng. Nhiều người trưởng thành, đặc biệt ở các đô thị lớn, đang phải vật lộn với áp lực công việc và tinh thần, dẫn đến việc ăn uống không kiểm soát. Wang Xiaoni, 33 tuổi, một nhân viên ngân hàng ở Thượng Hải, chia sẻ cô thường ăn nhiều hơn khi căng thẳng và không có thời gian tập thể dục. Dịch vụ giao hàng nhanh khiến cô khó cưỡng lại các món ăn vặt như khoai tây chiên, đồ ngọt và trà sữa.

Không chỉ người lớn, trẻ em Trung Quốc cũng đang trở thành đối tượng dễ bị tổn thương trong khủng hoảng béo phì. Theo NHC, đến năm 2030, gần một phần ba trẻ em trên bảy tuổi có thể bị thừa cân hoặc béo phì, so với mức 19% vào năm 2018. Bộ Giáo dục đã đưa ra loạt biện pháp như bổ sung chỉ số BMI vào đánh giá thể chất học sinh, yêu cầu các trường học tổ chức ít nhất một giờ vận động ngoài trời mỗi ngày, giảm bài tập về nhà và kéo dài thời gian nghỉ giữa giờ.

Đọc thêm: Trung Quốc: lượng khách du lịch tăng đột biến dịp tết Thanh Minh

Tuy vậy, trên thực tế, việc triển khai không hề dễ dàng. Chen Yiyang, học sinh trung học ở Bắc Kinh, cho biết cậu vẫn phải làm bài tập đến 11 giờ đêm mỗi ngày và thi kiểm tra ít nhất hai lần mỗi tuần. Thời gian nghỉ giữa giờ tại trường thậm chí bị rút ngắn thay vì tăng lên như khuyến nghị. Cậu thừa nhận ăn uống là cách duy nhất giúp bản thân "tự thưởng" giữa áp lực học tập.

Người cao tuổi cũng không nằm ngoài vòng xoáy béo phì đang lan rộng. Ông Xu Naizhang, 76 tuổi, một kỹ sư đã nghỉ hưu sống tại thành phố Thiên Tân, chia sẻ ông đang nỗ lực cải thiện sức khỏe bằng cách tăng cường ăn rau xanh và duy trì thói quen tập Thái cực quyền mỗi sáng. Tuy nhiên, ông lo ngại chi phí thuốc giảm cân quá cao và có thể gây tác dụng phụ. Ông cũng chia sẻ ký ức về nạn đói thời trẻ khiến ông khó kiềm chế khi đứng trước những món ăn ngon.

Tùng Lâm