Bệnh lao hạch biểu hiện thế nào, có nguy hiểm không?

Nguyên nhân gây bệnh lao hạch

Theo thống kê y tế thì các triệu chứng lao hạch có tỷ lệ xuất hiện ở nữ giới cao hơn nam giới. Bên cạnh đó, bệnh lao hạch cũng có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi do vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể từ niêm mạc mắt, mũi, miệng, tiếp xúc với người bị lao,… Hệ thống miễn dịch sẽ chống chọi với các loại vi khuẩn để bảo vệ sức khỏe, tuy nhiên không phải ai cũng có khả năng miễn nhiễm với chúng để tránh bệnh lao hạch.

Nguyên nhân chủ yếu gây ra bệnh lao hạch thường là trực khuẩn lao như Mycobacterium tuberculosis, M. bovis, M. africanum. Bên cạnh đó còn có các loại trực khuẩn không điển hình gây ra lao hạch ở người như: M. scrofulaceum, M.avium - intracellulare và M. kansasii,…

Bệnh lao hạch thường phát triển theo các giai đoạn tăng dần về kích thước hạch, tần suất cơn đau.

Các loại trực khuẩn thường xâm nhập vào cơ thể theo cơ chế xâm nhập đường bạch huyết khi niêm mạc mũi, miệng tổn thương hoặc nhiễm khuẩn. Không chỉ gây ra lao hạch mà trong một số trường hợp trực khuẩn có thể khiến toàn bộ cơ thể bị nhiễm khuẩn lao và hạch xuất hiện trên khắp cơ thể. Đặc biệt đối với các bệnh nhân HIV/AIDS có hệ miễn dịch bị phá hủy trầm trọng sẽ dễ dàng mắc lao hạch.

Biểu hiện thường gặp lao hạch

Bệnh lao hạch là một dạng bệnh lao ngoài phổi khá phổ biến tại Việt Nam với nhiều triệu chứng bệnh dễ quan sát dưới da. Trong cơ thể chúng ta luôn tồn tại các hạch nhỏ với kích thước tương tự hạt gạo lẫn trong các mô cơ thể. Khi các hạch này bị nhiễm trực khuẩn lao sẽ dẫn đến hiện tượng viêm sưng, đau nhức tại vị trí hạch. Một số vị trí lao hạch thường xuất hiện trên cơ thể như cổ, mang tai, nách, bẹn,…

Bệnh lao hạch thường phát triển theo các giai đoạn tăng dần về kích thước hạch, tần suất cơn đau, trạng thái bên trong của hạch,… Đầu tiên, hạch sẽ có triệu chứng sưng to với kích thích tương đối nhỏ và mềm. Hầu hết ở giai đoạn này, người bệnh chưa có cảm giác đau nhức và chỉ khi ấn vào vị trí hạch sẽ cảm thấy khó chịu, đau nhẹ.

Tiếp theo, giai đoạn này thường được gọi là giai đoạn viêm hạch và viêm quanh hạch. Lúc này, các mô bên trong hạch bắt đầu rơi vào tình trạng viêm nên hạch sẽ có dấu hiệu cứng và cố định ở vị trí dưới da. Ở giai đoạn này chúng ta dễ dàng quan sát thấy vì chúng hình thành rõ nét dưới da và có hiện tượng sưng tấy đỏ. Người bệnh cũng bắt đầu cảm nhận được sự đau nhức, ê ẩm kéo dài hơn bình thường. Kèm theo đó có thể sẽ xuất hiện triệu chứng sốt cao, chán ăn, mệt mỏi,…

Giai đoạn 3 là giai đoạn phát triển. Giai đoạn nhuyễn hóa là khi hạch mềm, vùng da chỗ đó có sưng đỏ nhưng không đau, không nóng. Trong một số trường hợp ở giai đoạn này sẽ bị rò rỉ dịch, mủ, miệng lỗ rò sẽ tím ngắt và có thể tạo thành sẹo. Điều này dễ gây ra tình trạng nhiễm trùng, nếu không được giải quyết triệt để có thể di căn thành ung thư.

Lao hạch có nguy hiểm không?

Bệnh lao hạch không thuộc dạng những căn bệnh nguy hiểm vì chúng không có khả năng lây lan từ người này sang người khác. Thêm nữa, hiện nay bệnh lao hạch đã có cách điều trị hiện đại tại Việt Nam giúp người bệnh có thể chữa khỏi bệnh dứt điểm trong vòng từ 7 - 12 tháng và không để lại di chứng nếu được chẩn đoán sớm, điều trị kịp thời. Ngược lại, điều trị bệnh sẽ gặp nhiều khó khăn và có nhiều biến chứng: hạch to nhuyễn hóa, rò mủ kéo dài, dễ tái phát; hạch dính với nhau thành đám, chèn ép vào thần kinh; có thể gây lao lan đến các cơ quan khác. Thậm chí lao hạch nếu không được chữa trị đúng phương pháp và kịp thời ở các giai đoạn đầu có thể sẽ trở thành khối u ác tính hay còn gọi là ung thư. Chính vì thế, nếu phát hiện các triệu chứng nổi hạch bất thường trên cơ thể cần đến các cơ sở uy tín để xét nghiệm và tầm soát điều trị kịp thời.

Điều trị lao hạch

Nếu phát hiện nổi hạch bất thường cần đến các cơ sở uy tín để xét nghiệm và điều trị kịp thời.

Người bị bệnh lao nói chung và lao hạch nói riêng phải được chẩn đoán để xác định đúng bệnh lao và chỉ định điều trị thích hợp tại các cơ sở chuyên khoa lao. Lao hạch có thể được điều trị nội khoa và ngoại khoa:

Điều trị nội khoa: Bệnh nhân phải tuân theo điều trị của bác sĩ, cần uống thuốc chống lao, đúng liều, đủ thời gian và không được bỏ sót bất kỳ liều nào. Sau tháng thứ 2 hoặc thứ 3 của giai đoạn điều trị tấn công, tháng thứ 5 và thứ 8 của giai đoạn điều trị duy trì, người bệnh phải xét nghiệm lại đờm. Tuy nhiên, cần lưu ý, sau khi sử dụng thuốc chống lao được vài tuần, bệnh có dấu hiệu thuyên giảm, người bệnh thấy khỏe hơn, ăn uống ngon miệng hơn và có thể tăng cân nhưng bệnh vẫn chưa khỏi hoàn toàn và cần tiếp tục điều trị đủ 8 tháng.

Điều trị lao hạch bao lâu là tùy thuộc vào việc người bệnh có bỏ dở điều trị hay không. Nếu bệnh nhân tự ý ngưng dùng thuốc trước 8 tháng, bỏ dở việc điều trị khi thấy dấu hiệu bệnh thuyên giảm, sẽ không những không khỏi bệnh, mà bệnh còn nhanh tái phát trở lại. Nguy hiểm hơn là vi khuẩn lao sẽ trở nên kháng thuốc, khiến việc điều trị sau này gặp khó khăn hơn.

Điều trị ngoại khoa: Bệnh lao hạch cũng có thể được điều trị bằng cách phẫu thuật cắt bỏ hạch, áp dụng với các trường hợp u lympho lao hạch, lao không thành mủ, ở giai đoạn khu trú, di động.

BS. Nguyễn Minh Tùng