Bên trong cuộc họp tinh gọn bộ máy căng thẳng của Nhà Trắng

Một cuộc họp đầy căng thẳng tại Phòng Nội các Nhà Trắng đã hé lộ những mâu thuẫn gay gắt giữa các quan chức hàng đầu của Tổng thống Trump và tỷ phú Elon Musk - người đang nắm giữ sức ảnh hưởng lớn nhưng gây không ít tranh cãi.

Sự tức giận âm ỉ trước quyền lực không kiểm soát của Musk đã bùng nổ, buộc Tổng thống Trump phải nhanh chóng can thiệp để "ghìm cương" vị tỷ phú này, theo The New York Times.

Tổng thống Donald Trump đã tổ chức một cuộc họp nội các khẩn cấp vào ngày 6/3 để bàn về kế hoạch tinh gọn bộ máy. Ảnh: Reuters.

Marco Rubio "nổi điên" với Elon Musk

Trong cuộc họp quan trọng của chính quyền Trump vào ngày 6/3, Ngoại trưởng Marco Rubio không thể kiềm chế sự bức xúc khi ngồi cạnh Tổng thống Trump.

Đối diện ông, qua chiếc bàn gỗ hình elip sang trọng, là Elon Musk - người giàu nhất thế giới - đang công kích ông không thương tiếc. Musk chỉ trích Rubio vì không chịu cắt giảm nhân sự, thậm chí còn mỉa mai: "Ông chẳng sa thải ai cả!".

Ông thậm chí còn châm chọc rằng có lẽ người duy nhất Rubio từng "đuổi việc" là một nhân viên từ Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE) do chính Musk điều hành.

Rubio đã âm thầm tức giận với Musk từ nhiều tuần trước, khi đội ngũ của Musk tự ý "xóa sổ" Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID) - vốn thuộc quyền kiểm soát của ông.

Nhưng tại cuộc họp, trước sự chứng kiến của Tổng thống Trump và khoảng 20 người khác, Rubio đã không ngần ngại bày tỏ sự bất mãn. Ông phản pháo rằng Musk không trung thực.

"Hơn 1.500 nhân viên Bộ Ngoại giao đã nghỉ hưu sớm theo gói hỗ trợ thì sao? Chẳng lẽ họ không tính là cắt giảm?" - Rubio hỏi ngược lại, không giấu vẻ châm biếm.

Ông còn đặt câu hỏi hài hước: "Hay ông muốn tôi gọi họ quay lại chỉ để sa thải lần nữa cho ông xem?". Sau đó, Rubio trình bày chi tiết kế hoạch tái cấu trúc Bộ Ngoại giao của mình.

Đáp lại Ngoại trưởng Rubio, vị tỷ phú nói đầy ẩn ý: "Ông lên tivi thì giỏi lắm!" - ngầm chê Rubio chỉ biết "làm màu".

Ngoại trưởng Marco Rubio được cho là đã tức giận với ông Musk trong nhiều tuần. Ảnh: The New York Times.

Đáng chú ý, trong suốt cuộc tranh cãi, Tổng thống Trump ngồi dựa lưng vào ghế, khoanh tay, bình thản quan sát như đang xem một trận tennis kịch tính.

Sau khi cuộc đối đầu kéo dài gây ngột ngạt, ông Trump đã lên tiếng bảo vệ Rubio: “Marco đang làm rất tốt. Ông ấy có quá nhiều việc - công tác liên miên, thường xuyên xuất hiện trên truyền hình, lại phải quản lý một cơ quan lớn. Tất cả cần phối hợp với nhau”.

Động thái này cho thấy Tổng thống Trump sẵn sàng đặt giới hạn cho Musk sau những tuần đầu hỗn loạn của nhiệm kỳ thứ hai.

Điểm ngoặt trong quan hệ Trump - Musk

Cuộc họp hôm 6/3, được sắp xếp khẩn cấp từ tối 5/3, phản ánh sự quan tâm của ông Trump trước những phàn nàn ngày càng gia tăng về Musk. Ông khéo léo xoa dịu cả hai phía: Vừa ghi nhận đóng góp của Musk, vừa động viên các bộ trưởng.

Tuy nhiên, ông Trump tuyên bố rõ: Từ nay, các bộ trưởng sẽ chịu trách nhiệm chính, còn đội ngũ của Musk chỉ đóng vai trò tư vấn, không được toàn quyền hành động như trước.

Dù vậy, tầm ảnh hưởng của Musk vẫn là điều không thể xem nhẹ. Là nhà tài trợ chính trị lớn nhất của ông Trump, siêu PAC của ông vừa chi 1 triệu USD cho chiến dịch quảng cáo “Cảm ơn Tổng thống Trump” trong tuần này.

Elon Musk đi cùng Thượng nghị sĩ Mỹ Rick Scott khi tham dự bữa trưa với các thành viên của Hội nghị Đảng Cộng hòa Thượng viện tại Đồi Capitol, Washington, D.C., Mỹ. Ảnh: Reuters.

Quyền kiểm soát mạng xã hội X của Elon Musk cũng khiến các quan chức lo ngại về khả năng bị vị tỷ phú này công khai chỉ trích. Cuộc họp có thể đánh dấu bước ngoặt, nhưng hiệu quả lâu dài vẫn là một câu hỏi lớn.

Các thư ký nội các hầu hết đồng thuận với mục tiêu của Musk - giảm lãng phí và tăng hiệu quả chính phủ - nhưng không hài lòng với cách triển khai thiếu cân nhắc.

Trước màn tranh cãi với Rubio, Musk đã va chạm với Bộ trưởng Giao thông Sean Duffy về tình trạng thiết bị lạc hậu của Cục Hàng không Liên bang (FAA). Duffy cáo buộc đội Musk muốn sa thải kiểm soát viên không lưu giữa lúc ông đang xử lý khủng hoảng tai nạn máy bay.

Musk phản bác: “Đưa tên những người bị sa thải ra đây!”. Duffy khẳng định chưa ai bị đuổi nhờ ông ngăn chặn kịp thời.

Cuối cùng, Tổng thống Trump phải kết thúc tranh luận bằng đề xuất: “Sean, hãy tuyển người từ MIT. Chúng ta cần những kiểm soát viên xuất sắc!”.

Bộ trưởng Cựu chiến binh Doug Collins cũng bày tỏ lo ngại khi các đợt cắt giảm của Musk đe dọa hàng nghìn cựu quân nhân - nhóm cử tri quan trọng của ông Trump. Ông nhấn mạnh cần phải xử lý một cách có chiến lược thay vì “vung tay quá trán”.

Ông Trump đồng tình: “Giữ người giỏi, bỏ người kém, phải làm đúng cách!”.

“Dùng dao phẫu thuật thay vì rìu”

Sau cuộc họp, ông Trump thông báo trên mạng xã hội rằng giai đoạn tiếp theo của kế hoạch tinh giản bộ máy sẽ dùng “dao phẫu thuật” thay vì “rìu” - ám chỉ sự điều chỉnh từ phong cách quyết liệt của Musk.

Musk, xuất hiện trong bộ vest chỉnh tề thay vì áo phông sau khi bị Trump trêu chọc, tự tin phản pháo: “Tôi đã xây dựng ba công ty tỷ đô từ con số không. Thành tựu của tôi đủ chứng minh năng lực”.

Người phát ngôn Nhà Trắng Karoline Leavitt khẳng định: “Đây là cuộc họp hiệu quả để thảo luận về cắt giảm chi phí và nhân sự”.

Tổng thống Donald Trump cho biết sẽ điểu chỉnh kế hoạch tinh giản bộ máy trong giai đoạn tiếp theo. Ảnh: Reuters.

Bộ Ngoại giao vẫn nhấn mạnh Rubio coi đây là “thảo luận cởi mở vì mục tiêu chung: Làm nước Mỹ vĩ đại trở lại”.

Người phát ngôn Bộ Cựu chiến binh cũng cho biết: "Như Tổng thống Trump đã nói, điều quan trọng là phải tăng hiệu quả, giảm quan liêu trong khi vẫn duy trì đội ngũ nhân sự liên bang xuất sắc và hiệu quả nhất. Bộ Cựu chiến binh đang phối hợp với DOGE và chính quyền để thực hiện điều đó".

Trong một bài đăng trên X vào ngày 7/3, ông Duffy ca ngợi Tổng thống Trump và công việc mà đội ngũ của ông Musk đang thực hiện, gọi đó là một cuộc họp nội các hiệu quả.

Ông cũng tiết lộ rằng "Bộ phận DEI tại FAA đã bị loại bỏ vào ngày thứ hai" và nhấn mạnh rằng "cách tiếp cận tinh chỉnh thay vì cắt giảm mạnh tay, cùng sự phối hợp tốt hơn giữa các bộ trưởng và DOGE, là hướng đi đúng để cách mạng hóa hoạt động của chính phủ".

Elon Musk, sau đó tuyên bố trên X rằng cuộc họp nội các "rất hiệu quả", dường như ít hào hứng hơn khi ở trong phòng họp. Ông phản ứng mạnh mẽ, tự bảo vệ mình và nhắc nhở các bộ trưởng rằng ông đã xây dựng nhiều công ty trị giá hàng tỷ đô la từ và hiểu rõ về việc tuyển dụng nhân tài.

Dẫu vậy, căng thẳng vẫn hiện hữu. Một nguồn tin cho biết sự gay gắt của Musk với Rubio và Duffy khiến các bộ trưởng khác dè dặt, dù nhiều người từng phàn nàn riêng với Tổng thống Trump về đội Musk.

Tin tức về cuộc họp nhanh chóng lan truyền trong các cơ quan cấp cao, dựa trên phỏng vấn năm nhân chứng.

Hiện chưa rõ mô hình mới - bộ trưởng dẫn dắt, Musk hỗ trợ - có duy trì được sự ổn định hay không, nhưng với tầm ảnh hưởng của Elon Musk và mâu thuẫn chưa giải quyết, nội bộ chính quyền Trump vẫn đối mặt với nhiều thử thách phía trước.

Phương Linh