Bắt kịp xu thế

Chuyển đổi số toàn diện

Tòa án nhân dân tối cao được Ủy ban Quốc gia về CĐS lựa chọn là mô hình CĐS thành công cấp bộ, ngành. Đây được xem là bước ngoặt trong quá trình đổi mới, hiện đại hóa hoạt động tòa án theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại, mục tiêu xây dựng tòa án điện tử.

Năm 2024, Tòa án nhân dân tỉnh Bình Phước xét xử sơ thẩm đối với bị cáo Nguyễn Đức Thiện Tâm, thường trú xã Trung An, TP. Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang, tạm trú xã Nhuận Đức, huyện Củ Chi, TP. Hồ Chí Minh về tội giết người. Phiên tòa diễn ra trực tuyến tại 2 điểm cầu khác nhau

Tại phiên tòa, Nguyễn Đức Thiện Tâm đã thành khẩn khai nhận toàn bộ hành vi phạm tội của mình

Hiện nay, hệ thống tòa án đã ứng dụng các nền tảng số trong hoạt động tố tụng, quản lý công việc, công tác chỉ đạo, điều hành, quản lý nhân sự, quản lý và lưu trữ hồ sơ vụ án, quản lý tài sản, họp trực tuyến, hội nghị trực tuyến, thống kê, tổng hợp. Đặc biệt, thời gian qua hệ thống tòa án đã cung cấp dịch vụ tư pháp công theo hướng hiện đại, thuận lợi, tiết kiệm và công khai, minh bạch trên môi trường điện tử; công khai bản án lên cổng thông tin điện tử của tòa án, tổ chức phiên tòa xét xử trực tuyến, ứng dụng trí tuệ nhân tạo và xây dựng trợ lý ảo hỗ trợ thẩm phán trong chuyên môn…

“Việc ứng dụng công nghệ thông tin, các nền tảng số đã giúp các phòng chuyên môn thuận tiện hơn trong theo dõi, điều hành, quản lý, giải quyết án, tiết kiệm được thời gian, chi phí; tăng cường hiệu quả công việc. Toàn bộ kết quả giải quyết án được lưu trữ trên phần mềm riêng. Do đó, việc báo cáo thống kê trên hệ thống được thực hiện nhanh chóng, chính xác, giúp lãnh đạo quản lý, kiểm tra tiến độ giải quyết án được dễ dàng” - anh Võ Minh Triều, Tổ hành chính tư pháp, Văn phòng Tòa án nhân dân tỉnh chia sẻ.

Đặc biệt, triển khai phần mềm trợ lý ảo với nhiều ưu điểm vượt trội đã giúp cán bộ tòa án có thêm công cụ đắc lực hỗ trợ trong công việc, nâng cao hiệu quả, chất lượng xét xử, giải quyết các vụ án, vụ việc. Tỷ lệ thẩm phán sử dụng phần mềm trợ lý ảo tại tòa án tỉnh đạt 100%. Trong năm 2024, tòa án nhân dân 2 cấp đã có 55.059 lượt sử dụng phần mềm trợ lý ảo. Bà Đinh Thị Quý Chi, thẩm phán, Phó Chánh tòa dân sự, Tòa án nhân dân tỉnh cho biết: “Việc sử dụng phần mềm trợ lý ảo mang lại cho các thẩm phán, công chức nhiều thuận tiện hơn trong quá trình nghiên cứu pháp luật, giải quyết hồ sơ vụ án. Đặc biệt, thẩm phán dễ dàng tra cứu các văn bản, chỉ dẫn áp dụng pháp luật cho các tình huống pháp lý cụ thể, án lệ và bản án có tình huống pháp lý tương tự phục vụ công tác chuyên môn”.

CĐS cùng với cải cách thủ tục hành chính tư pháp đã được tòa án nhân dân 2 cấp tập trung đổi mới quy trình, thủ tục tiếp nhận, xử lý công việc theo hướng đơn giản hóa, rút ngắn thời gian giải quyết yêu cầu của các cơ quan, tổ chức, công dân khi có công việc liên quan tới tòa án. Bên cạnh đó, việc công bố bản án, quyết định của tòa án đã được tòa án nhân dân 2 cấp tỉnh Bình Phước đăng tải 5.022/5.199 bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật thuộc diện công bố trên cổng thông tin điện tử của tòa án. Từ đó giúp công khai, minh bạch hoạt động xét xử, công dân thuận lợi trong tiếp cận, giám sát, đánh giá các hoạt động của tòa án.

Hướng tới tòa án điện tử

Việc xét xử trực tuyến cũng đang được triển khai tại tòa án nhân dân 2 cấp, mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho người dân và xã hội, với 70 phiên tòa trực tuyến đã triển khai, trong đó 16 phiên cấp tỉnh, 54 phiên cấp huyện. Cùng với đó là tổ chức phiên tòa trực tuyến rút kinh nghiệm đến trên 100 điểm cầu tòa án nhân dân 2 cấp của các tỉnh thuộc địa phận tòa án nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh; 7 phiên tòa trực tuyến rút kinh nghiệm của tòa an nhân dân cấp huyện đến điểm cầu tòa án nhân dân 2 cấp.

Ứng dụng công nghệ thông tin, nền tảng số giúp các phòng chuyên môn của tòa án nhân dân 2 cấp thuận tiện hơn trong theo dõi, điều hành, quản lý, giải quyết án

Ông Đặng An Thanh, Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh cho rằng: Việc xét xử trực tuyến giúp các đương sự không phải di chuyển xa mà có thể tham gia phiên tòa tại điểm cầu gần nơi cư trú; các bị cáo bị tạm giam, tạm giữ được tham gia phiên tòa tại cơ sở giam giữ. Điều này tiết kiệm được chi phí đi lại, giúp giải quyết nhanh vụ án mà vẫn đảm bảo đầy đủ các thủ tục và trình tự tố tụng như phiên tòa trực tiếp. Tòa án nhân dân 2 cấp tỉnh Bình Phước sẽ tiếp tục đẩy mạnh việc xét xử trực tuyến theo hướng chỉ xét xử trực tiếp trong trường hợp quy định pháp luật bắt buộc hoặc không thể tổ chức phiên tòa trực tuyến. Vì vậy, việc trang bị hệ thống xét xử trực tuyến đồng bộ trong toàn hệ thống sẽ tiếp tục được đầu tư để xét xử trực tuyến dễ dàng hơn, số lượng các vụ án được đưa ra xét xử trực tuyến nhiều hơn.

Thông qua CĐS đang tăng cường quản lý toàn diện các hoạt động của ngành tòa án, tạo tiện lợi, nhanh chóng, chính xác để pháp luật, công lý được triển khai, thực thi hiệu quả trên nền tảng công nghệ số... Qua đó, thúc đẩy toàn ngành tiến gần hơn tới xây dựng tòa án điện tử, bắt kịp xu thế phát triển của nền tư pháp tiến bộ.

Ngân Hà