Bảo vệ di sản

Vừa qua, vụ việc bảo vật quốc gia - ngai vàng triều Nguyễn tại điện Thái Hòa (Đại Nội Huế) thuộc Quần thể Di tích Cố đô Huế bị một khách tham quan bẻ gãy tay ngai khiến những người yêu di sản của dân tộc xót xa. Đối tượng này đã bị nhân viên bảo vệ khống chế. Tuy nhiên, sự “mất mát”, hư hỏng di sản - bảo vật quốc gia thực sự rất đau lòng.

Trước đó tại Thanh Hóa, lăng mộ vua Lê Túc Tông (thuộc quần thể Khu Di tích quốc gia đặc biệt Lam Kinh) bị những người Trung Quốc xâm hại, đào bới cũng khiến dư luận phẫn nộ. Sau khi vụ xâm hại bị phát hiện, tại hiện trường cơ quan chức năng đã thu được những mảnh vỡ văn bia. Ngay sau đó, với sự truy vết của cơ quan chức năng, những kẻ xâm hại di sản đã bị bắt.

Khi vụ việc xâm hại lăng mộ vua Lê Túc Tông bị phát hiện, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa đã có công văn gửi các đơn vị liên quan và chính quyền địa phương trong tỉnh về việc tăng cường công tác quản lý, bảo vệ, đảm bảo an toàn và an ninh cho các di tích; ngăn chặn và xử lý các hành vi trộm cắp, đào bới, trục vớt, buôn bán, trao đổi trái phép di vật và cổ vật.

Thực tế, không phải đến thời điểm hiện tại, việc xâm hại di sản, phá hoại, trộm cắp hiện vật tại các di tích mới diễn ra. Tuy nhiên, một trong những điều khiến dư luận không khỏi “ngạc nhiên” là việc phá hoại bảo vật quốc gia ngai vàng triều Nguyễn hay xâm hại lăng mộ vua Lê Túc Tông lại xảy ra ở những di sản nổi tiếng, rất cần thiết được quan tâm, trông coi, bảo vệ đặc biệt.

Dù những kẻ xâm hại di sản có những động cơ, mục đích khác nhau, song thực tế đặt ra câu hỏi, liệu rằng công tác trông coi, bảo vệ di sản, bảo vật quốc gia của các đơn vị và người có trách nhiệm hiện nay có phải đang có những “lỗ hổng”?! Kẻ có hành vi bẻ gãy tay ngai bảo vật quốc gia ngai vàng triều Nguyễn dù được xác định có những bất thường về tâm thần, song phải chăng đã có sự lỏng lẻo trong việc trông coi di sản, bảo vệ bảo vật quốc gia. Nếu không, tại sao người ta có thể xông vào khu vực đó dễ dàng như vậy?!

Dân tộc Việt Nam trải qua hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước. Đi qua thời gian, qua những triều đại, với khát vọng, trí tuệ và sự tài hoa, tâm huyết, tiền nhân đã để lại cho hậu thế hệ thống di sản văn hóa, hiện vật giàu giá trị. Đó là tài sản vô giá mà khi nhìn vào đó, chúng ta thêm những trân trọng, biết ơn ông cha. Mọi hành vi xâm hại, phá hoại di sản đều cần phải xử lý nghiêm khắc.

Tuy nhiên mọi biện pháp xử lý và khắc phục sau khi di sản bị xâm hại, phá hủy nếu có, cũng chỉ là câu chuyện “mất bò mới lo làm chuồng”. Bởi vậy, cần hơn hết là tăng cường trách nhiệm của các đơn vị quản lý di sản, những người làm công tác quản lý, trông coi và cả mỗi người dân, du khách. Để cùng nhau chung tay bảo vệ những “tài sản” vô giá của ông cha.

Khánh Xuân