Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ - Nơi trao truyền giá trị lịch sử vĩ đại của dân tộc
Hướng tới kỷ niệm 70 năm chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ (07/05/1954-07/05/2024), chúng tôi có dịp được thăm quan một số điểm di tích tại quần thể di tích lịch sử trong lòng thành phố Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên với thật nhiều cảm xúc. Thăm Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ - một công trình văn hóa có kiến trúc độc đáo giúp chúng tôi hiểu rõ hơn về chiến thắng vĩ đại của dân tộc. Chiến thắng của tình đoàn kết quân – dân, tinh thần quyết chiến, quyết thắng của quân và dân ta trong cuộc kháng chiến trường kỳ đấu tranh giải phóng dân tộc.
Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ là một trong những địa chỉ đỏ giúp mỗi người dân khi tới thăm được tiếp cận một kho tư liệu lịch sử quý giá, tái hiện chặng đường 9 năm kháng chiến chống thực dân Pháp và diễn biến chiến dịch Điện Biên Phủ. Kiến trúc bảo tàng được thiết kế dạng hình nón cụt, bước vào sảnh bảo tàng đôi câu thơ: “Chín năm làm một Điện Biên/ Nên vành hoa đỏ nên thiên sử vàng…” của nhà thơ Tố Hữu hiện ra trước mắt.
Đôi câu thơ như đúc rút lại cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp cùng những chiến công vang dội từ chiến trường lịch sử Điện Biên Phủ năm xưa. Hướng dẫn chúng tôi thăm bảo tàng, giọng cô thuyết minh viên truyền cảm hứng khiến người nghe như đắm chìm vào bối cảnh lịch sử cách đây 70 năm. Khu trưng bày các hiện vật tại bảo tàng được sắp xếp theo trình tự thời gian. Nội dung trưng bày tái hiện toàn bộ chặng đường 9 năm kháng chiến chống thực dân Pháp của quân và dân ta. Những tư liệu, hiện vật lưu giữ tại bảo tàng là những minh chứng đầy đủ nhất, rõ nét nhất về cuộc chiến đấu gian khổ nhưng rất đỗi hào hùng của ông cha ta mà đỉnh cao là chiến thắng “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”. Ở từng phân đoạn trưng bày tại bảo tàng đã tái hiện rõ nét tinh thần chiến đấu kiên cường, sự hy sinh anh dũng của quân và dân ta trong chiến dịch Điện Biên Phủ.
Với nhiều hạng mục quan trọng bằng mô hình, khối tượng và khoảng hơn 1.000 tài liệu, hiện vật, ảnh, bản đồ… được trưng bày một cách khoa học, bảo đảm tính mỹ thuật dưới sự hỗ trợ của kỹ thuật và công nghệ tiên tiến. Các hiện vật đã khái quát một cách sống động, rõ nét cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của quân và dân ta; trong đó nổi bật là 56 ngày đêm chiến đấu anh dũng tại chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ. Các hiện vật đều được trưng bày, bảo quản cẩn trọng, nhiều hiện vật được trưng bày trong tủ kính và đều được chú thích đầy đủ các thông tin giúp cho người thăm quan hiểu một cách đầy đủ nhất về các kỷ vật, về những nhân chứng của cuộc chiến tranh. Trong khu trưng bày, các không gian nổi bật có thể kể tới như: cảnh kéo pháo vào trận địa; vận chuyển lương thực; phá đá mở đường...
Hay phần trưng bày về hình tượng anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Bế Văn Đàn “lấy thân mình làm giá súng” để đồng đội bắn diệt quân thù; anh hùng Phan Đình Giót lấy thân mình lấp lỗ châu mai ngăn chặn sự tấn công của địch vào hàng ngũ quân ta; anh hùng Tô Vĩnh Diện lấy thân mình cứu pháo... Tinh thần chiến đấu gan dạ và sự hy sinh anh dũng ấy của các anh hùng khiến ai nấy đều cảm phục và vô cùng xúc động. Hoặc mô hình trưng bày về công tác quân y của đội ngũ y, bác sĩ trong mưa bom bão đạn. Bên trong các căn hầm trú ẩn nhỏ hẹp các y, bác sĩ không chỉ cứu thương cho bộ đội ta mà còn cứu chữa cho cả quân địch khi chúng bị ta bắt làm tù binh. Các phân cảnh đều khiến người nghe, người xem cảm nhận rõ sự khốc liệt của chiến tranh.
Tại bảo tàng, một khu vực trang trọng được dành để trưng bày hình ảnh chân dung các anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân. Đây là nơi dành để tôn vinh các anh hùng dân tộc cùng những thành tích xuất sắc trong chiến dịch Điện Biên Phủ.
Không gian trưng bày của Bảo tàng chiến thắng Điện Biên Phủ còn được thể hiện ở khu vực bên ngoài rộng tới 6.500m2 lưu giữ những loại phương tiện được dùng trong chiến tranh. Tất cả khung cảnh, hiện vật đều tái hiện lại cho chúng ta thấy một cuộc chiến tranh quy mô, lừng lẫy đến nhường nào. Ông Trần Văn Trường, một cựu chiến binh đến từ tỉnh Quảng Nam khi thăm Bảo tàng Chiến thắng Điện Biên Phủ đã không khỏi xúc động khi được mắt thấy tai nghe về những chứng tích của cuộc chiến đẫm máu. Những hiện vật qua lời thuyết minh của cán bộ bảo tàng như một thước phim quay chậm khiến cho ông như được sống lại một thời chiến đấu hào hùng của dân tộc. Ông và các thành viên trong đoàn thăm quan bảo tàng hiểu rõ hơn về sự chiến đấu và hy sinh anh dũng cùng những chiến công của ông cha ta trong chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ, những anh hùng của dân tộc đã góp phần làm nên chiến thắng “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”, góp phần giải phóng quê hương, đất nước.
Ông Trần Văn Trường xúc động bày tỏ: Ông cũng từng là một người lính tham gia ở mặt trận phía Nam. Trở về Điện Biên, thăm quần thể di tích lịch sử nơi đây, được tận mắt chứng kiến những hiện vật “biết nói” tại Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, ông hiểu rõ sự khắc nghiệt của chiến tranh mà thế hệ cha ông từng trải qua. Tự hào về chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, ông càng thêm tin tưởng rằng những tư liệu tại bảo tàng nói riêng và những di tích lịch sử tại tỉnh Điện Biên nói chung sẽ là nguồn tư liệu quý giáo dục cho lớp lớp cháu con về truyền thống của dân tộc, để thế hệ trẻ hôm nay và mai sau thêm trân quý giá trị của hòa bình, độc lập, tự do, hạnh phúc mà lớp thế hệ cha ông đã phải đánh đổi bằng bao máu xương.
Chị Nguyễn Phương, một cán bộ trẻ của tỉnh Hà Nam cho biết: Được thăm quan bảo tàng trong dịp này là một niềm vinh dự, tự hào lớn lao. Sinh ra khi đất nước đã hoàn toàn độc lập, được sống trong hòa bình, chị chỉ có thể biết về chiến tranh qua những bộ phim tài liệu và các tư liệu lịch sử. Qua thăm quan bảo tàng và các di tích lịch sử tại Điện Biên, chị càng cảm nhận rõ những hy sinh anh dũng của lớp cha ông trong công cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc. Chị nhận thức được rằng dù có khó khăn, gian khổ đến mấy nhưng với sự đoàn kết, dũng cảm, tinh thần yêu nước, quyết tâm chiến đấu của quân và dân ta, dân tộc ta đã chiến thắng mọi kẻ thù, cho dù kẻ thù ấy có hùng mạnh đến đâu, gớm ghiếc đến mấy thì chúng cũng đều thất bại…
Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ còn gây ấn tượng với khách thăm quan về bức tranh Panorama tái hiện sinh động toàn cảnh chiến dịch Điện Biên Phủ.
Những ngày tháng 5 lịch sử, bảo tàng càng thêm tấp nập bởi du khách mọi miền Tổ quốc đến thăm quan, chiêm ngưỡng. Chiến tranh đã lùi xa, nhưng với kho tư liệu quý giá tại Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ và những di tích lịch sử tại Điện Biên sẽ luôn là nơi lưu giữ những giá trị lịch sử tốt đẹp, là địa chỉ đỏ trong công tác giáo dục truyền thống, trao truyền lại cho lớp lớp thế hệ cháu con tiếp nối truyền thống vẻ vang của cha ông trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.