Bảo Lâm: Tái hiện Lễ Mừng lúa mới của dân tộc Mạ
Chiều 25/12, tại Thôn 3 (xã Lộc Tân, huyện Bảo Lâm), Vụ Văn hóa Dân tộc (Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch) phối hợp với Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch tỉnh Lâm Đồng, UBND huyện Bảo Lâm tổ chức tái hiện Lễ Mừng lúa mới (Nhô R'he) của dân tộc Mạ.
Đây là một trong những chương trình được tổ chức hưởng ứng Festival Hoa Đà Lạt lần thứ X - Năm 2024 và chào mừng kỷ niệm 30 năm thành lập huyện Bảo Lâm (1994 - 2024).
Dự Chương trình có các đồng chí: Trần Văn Hùng – Vụ phó Vụ Văn hóa Dân tộc; K’Lình – Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện Bảo Lâm; đại diện Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch tỉnh Lâm Đồng; đại diện các cơ quan, đơn vị, địa phương trên địa bàn huyện Bảo Lâm; cùng đông đảo các nghệ nhân và người dân xã Lộc Tân.
Mở đầu Chương trình là phần tái hiện nghi lễ cúng tế Mừng lúa mới truyền thống của đồng bào dân tộc Mạ ở vùng đất Nam Tây Nguyên. Trước đây, Mừng lúa mới là nghi lễ quan trọng được bà con đồng bào dân tộc Mạ tổ chức hàng năm sau vụ thu hoạch lúa rẫy.
Lễ vật cúng Mừng lúa mới gồm cây nêu và nhà kho nhỏ dựng sẵn, cơm trắng, đọt mây, thịt trâu gác bếp, rượu cần, gừng, gạo, lúa, trứng gà, một số loại trái cây và con gà trống. Sau khi chuẩn bị và bày biện các lễ vật, Già làng và chủ nhà tiến hành khấn mời tất cả các thần linh cùng với thần lúa phù hộ ban cho gia đình và buôn làng mùa màng luôn tươi tốt, ấm no, hạnh phúc.
Sau khi cắt tiết gà trống, già làng lấy huyết chấm lên trán từng người tham dự lễ Mừng lúa mới để cầu mong trời đất, thần linh ban phước cho vụ mùa lúa mới năm sau lúa ăn không hết, có của ăn của để, nhà nhà, người người ấm no.
Sau khi nghi lễ cúng tế thần linh, trời đất được hoàn tất, mọi người trong buôn làng sẽ tổ chức ăn uống, múa hát hát tạo không khí đoàn kết, vui tươi. Trong đó, các nghệ nhân đồng bào dân tộc Mạ cùng nhau diễn tấu cồng chiêng, múa xoang vui tươi. Sau đó, già làng gọi mời bà con cùng tham gia các trò chơi dân gian như kéo co, đậy gậy, đi cà kheo… mang lại bầu không khi rộn ràng, vui tươi, phấn khởi cho bà con sau thời gian dài lao động vất vả.
Đồng chí Trần Mạnh Hùng – Vụ phó Vụ Văn hóa Dân tộc, cho biết: Lễ Mừng lúa mới không chỉ đơn giản là một tín ngưỡng truyền thống của người Mạ ở vùng đất Nam Tây Nguyên Lâm Đồng, mà còn là dịp để buôn làng sinh hoạt thể hiện tính cộng đồng. Qua đó, duy trì nếp sinh hoạt văn hóa tinh thần sau một thời gian dài lao động vất vả của bà con.
Vì vậy, việc tái hiện và phục dựng Lễ Mừng lúa mới sẽ góp phần giới thiệu, quảng bá, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc; đặc biệt, có ý nghĩa quan trọng trong việc khẳng định giá trị, bảo vệ và phát huy không gian văn hóa trong đời sống đồng bào các dân tộc bản địa Nam Tây Nguyên.
Qua đó, góp phần thực hiện có hiệu quả Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới; đồng thời, góp phần xây dựng bảng làng, thôn, buôn văn hóa, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho bà con vùng đồng bào dân tộc thiểu số theo chủ trưởng của Đảng, Nhà nước.