Bảo đảm kỹ thuật cho máy bay YAK-130

Đây là một trong những mẫu máy bay huấn luyện, chiến đấu đa năng tốt nhất trên thế giới hiện nay. Tuy nhiên, việc bảo đảm kỹ thuật cho dòng máy bay này khá phức tạp do thiếu tài liệu công nghệ, cơ sở vật chất phục vụ nghiên cứu chưa đồng bộ...

Máy bay YAK-30 trang bị nhiều thiết bị điện, điện tử hiện đại, công nghệ cao, đặc biệt là buồng lái cùng hệ thống điều khiển tân tiến nhất hiện nay, không những mô phỏng được tính năng chiến đấu của máy bay thế hệ 4, 4++, thế hệ 5 mà còn mô phỏng được tính năng nhiều loại máy bay chiến đấu của một số nước có nền quân sự hàng đầu thế giới. Khai thác trong điều kiện thời tiết nhiệt đới, nóng ẩm ở Việt Nam, cùng với việc tần suất bay huấn luyện và thực hiện các nhiệm vụ tương đối lớn, thời gian qua, đã xuất hiện một số hỏng hóc các thiết bị điện, điện tử trên máy bay YAK-130, ảnh hưởng không nhỏ tới khả năng huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu của đơn vị.

Nhân viên kỹ thuật Nhà máy A45 kiểm tra đồng bộ trang bị kỹ thuật trên máy bay YAK-130. Ảnh: LÊ TÙNG

Trang bị kỹ thuật (TBKT) trên máy bay YAK-130 là các loại công nghệ cao, việc bảo đảm kỹ thuật, sửa chữa cho dòng máy bay này tại Việt Nam hiện nay là chưa thể do chưa có pháp lý công nghệ để sửa chữa, kiểm tra; nếu đưa đi nước ngoài ở thời điểm này sẽ gặp nhiều trở ngại và ảnh hưởng tới nhiệm vụ huấn luyện bay.

Trước những bất cập, khó khăn trên, vấn đề đặt ra cho Nhà máy A45 là đẩy nhanh công tác nghiên cứu, ứng dụng khoa học kỹ thuật, từng bước xây dựng công nghệ sửa chữa phù hợp, không phải phụ thuộc vào nhà cung cấp. Với những thành công và kinh nghiệm trong công tác nghiên cứu, xây dựng các giải pháp công nghệ trong việc bảo đảm kỹ thuật cho các loại TBKT có hàm lượng công nghệ cao (như: Các loại máy tính chuyên dụng quân sự; hệ thống điều khiển thông minh trên các dòng máy bay hiện đại; các loại tên lửa phòng không; các thiết bị kiểm tra đo lường, thử nghiệm...), Nhà máy A45 đã triển khai nhiều biện pháp, đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học để làm chủ thiết kế, nắm vững cấu tạo, nguyên lý làm việc, chức năng, nhiệm vụ của các bộ phận trên máy bay YAK-130.

Theo đó, Nhà máy đã khai thác, ứng dụng các công nghệ mới để kiểm soát vũ khí, TBKT, như: Công nghệ phổ nhiệt, công nghệ quét biên JTAG, công nghệ so sánh đặc tính tham chiếu V/I và công nghệ phân tích lập trình kiểm tra chức năng thông qua việc khai thác sửa chữa thử.

Từ thành công của quá trình sửa chữa thử, Nhà máy đã xây dựng tài liệu pháp lý gồm quy trình công nghệ, phiếu công nghệ, tài liệu sửa chữa, phương án sửa chữa... Quá trình này luôn được đặt dưới sự kiểm soát chặt chẽ của cơ quan kỹ thuật, cơ quan tiêu chuẩn-đo lường-chất lượng của Nhà máy và các cơ quan chức năng của Quân chủng Phòng không-Không quân; thực hiện theo quy định tại các thông tư, hướng dẫn của Bộ Quốc phòng về thiết kế, quản lý sản phẩm thiết kế, quy định về định mức, giá thành sản phẩm...

Sau khi hoàn thiện đầy đủ tài liệu pháp lý, Nhà máy tổ chức huấn luyện, đào tạo, nhân rộng cho cán bộ, nhân viên kỹ thuật tiếp thu công nghệ sửa chữa các TBKT trên máy bay YAK-130. Các sản phẩm TBKT của máy bay YAK-130 sau khi sửa chữa thử đều trải qua hai quy trình thử nghiệm rung xóc, thử nghiệm môi trường theo tiêu chuẩn TCVN 7699-2. Các kết quả kiểm tra, tham số kỹ thuật của sản phẩm là dữ liệu quan trọng trong quá trình sản xuất, chế tạo thiết bị công nghệ phục vụ kiểm tra, đánh giá chất lượng.

Đặc biệt, với những bước tiến quan trọng về làm chủ công nghệ mới, sản xuất, sửa chữa vũ khí, TBKT, hiện nay, Nhà máy A45 đã sửa chữa một số TBKT ngành thiết bị hàng không, vô tuyến điện tử trên máy bay YAK-130, như: Hệ thống điện xoay chiều (khối bảo vệ và điều chỉnh điện áp БP3У115BO, bộ nắn dòng BУ6БKΦ), khối điều khiển đèn hàng hành БУAHO-7, động cơ điện đóng mở nắp BCУ MП10C6A01, một số panel máy tính K60, bảng điều khiển ПУИ130.01, Б8-130, đài đo cao A-053...

Cùng với đó, Nhà máy đã và đang nghiên cứu, sửa chữa các TBKT hiện đại, công nghệ cao trên máy bay YAK-130: Máy tính kỹ thuật số БЦBM-90-604, màn hình hiển thị màu đa chức năng MΦЦИ-0333M, hệ thống hiển thị ИЛC-2-02, hệ thống điều khiển hỏa lực CУO-130...

Phát huy tinh thần chủ động và đẩy mạnh thực hiện "7 dám" (dám nghĩ; dám nói; dám làm; dám chịu trách nhiệm; dám đổi mới, sáng tạo; dám đương đầu với khó khăn, thử thách và dám hành động vì lợi ích chung), Nhà máy A45 phấn đấu là một trong những đơn vị đi đầu trong nghiên cứu, sửa chữa và làm chủ các TBKT các loại máy bay quân sự, trong đó có máy bay YAK-130.

Đại tá HOÀNG TRUNG KIÊN, Giám đốc Nhà máy A45 (Quân chủng Phòng không - Không quân)