Báo chí phải có chiến lược 'giữ mình' trước các nguy cơ tấn công mạng

Một số cơ quan báo chí lớn của Việt Nam vừa bị tấn công mạng

Thông tin từ Trung tâm An ninh mạng quốc gia, Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05, Bộ Công an), từ đầu năm 2025, Việt Nam ghi nhận xu hướng gia tăng nhanh chóng các cuộc tấn công mạng, không chỉ về số lượng mà còn cả mức độ tinh vi. Trong đó, các cơ quan báo chí – nơi lưu trữ nhiều dữ liệu nhạy cảm liên quan đến dư luận xã hội, thông tin chính trị và các vấn đề thời sự – đang trở thành mục tiêu ưu tiên của nhiều nhóm tin tặc trong và ngoài nước.

(Ảnh minh họa tạo bởi AI)

Chia sẻ tại tọa đàm an ninh mạng do Hiệp hội An ninh mạng quốc gia tổ chức mới đây, Thiếu tá Trần Trung Hiếu, Phó Giám đốc Trung tâm An ninh mạng quốc gia cho biết, năm 2025, Việt Nam diễn ra nhiều sự kiện lớn, trọng đại của đất nước như Kỷ niệm 95 năm ngày thành lập Đảng, 135 năm ngày sinh của Bác Hồ, 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước... Vì thế đơn vị cũng ghi nhận hàng loạt các cuộc tấn công mạng vào tất cả các cơ quan, đơn vị của nhà nước, trong đó có hệ thống cơ quan báo chí.

Trong nửa đầu năm 2025, A05 đã phát hiện 4 cơ quan báo chí lớn của Việt Nam bị tấn công mạng. Tin tặc đã tấn công vào hệ thống dữ liệu và đánh cắp những tài liệu của các cơ quan báo chí này. Nếu những sự việc này không bị phát hiện và xử lý kịp thời sẽ để lại hậu quả khó lường.

“Khi tấn công được vào hệ thống, tin tặc có thể đánh cắp dữ liệu, thay đổi nội dung bài viết hoặc xóa tin bài, đưa những nội dung xấu độc lên tờ báo… Nếu điều này bị tin tặc thực hiện sẽ gây ra hậu quả vô cùng lớn. Thiệt hại không chỉ đơn thuần về kinh tế, mà còn gây mất uy tín, hoặc phát đi những thông tin sai lệch gây thiệt hại nặng nề cho nền kinh tế, chính trị và ảnh hưởng đến an ninh quốc gia”, Thiếu tá Trần Trung Hiếu cảnh báo.

Các vụ tấn công mạng này hầu hết là dạng tấn công có chủ đích. Tội phạm mạng có thể đã nằm vùng từ rất lâu trong hệ thống trước khi thực hiện tấn công chính thức.

Đánh giá về vấn đề nguy cơ mất an toàn thông tin trong hoạt động tác nghiệp báo chí, ông Nguyễn Văn Hân, Phó trưởng Phòng Kinh doanh Trung tâm An toàn thông tin của VNPT, cho rằng do đặc thù nghề nghiệp phải tiếp xúc nhiều máy tính, thẻ nhớ, hệ thống mạng, hệ thống lưu trữ dữ liệu… nên tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn thông tin.

Trong khi đó, các phần mềm hỗ trợ hoạt động nghiệp vụ xử lý/biên tập video, hình ảnh, trí tuệ nhân tạo thường không được trang bị đầy đủ, phóng viên dùng các bản miễn phí trên các thiết bị cá nhân, rất dễ lây nhiễm các mã độc trên các máy tính, điện thoại thông minh, nguy cơ cao bị chiếm quyền kiểm soát.

“Đại đa số các cơ quan báo chí đều hoạt động trên môi trường mạng, thực hiện loại hình điện tử. Một số báo đang dùng chung nền tảng do một số doanh nghiệp công nghệ cung cấp nên thường có cùng các lỗ hổng bảo mật. Vì vậy, khi bị tin tặc tấn công có thể lan truyền nhiều tờ báo”, ông Hân cho hay.

Không có hệ thống nào an toàn tuyệt đối

Các chuyên gia an ninh mạng cho rằng, trong bối cảnh chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ, bất cứ đơn vị, tổ chức nào, bao gồm cả các cơ quan báo chí với tài nguyên thông tin quan trọng, trong đó có những cơ quan thông tin chủ lực của quốc gia, đều có thể là mục tiêu của các cuộc tấn công mạng.

(Ảnh minh họa: KT)

Để đảm bảo an toàn thông tin, cơ quan báo chí cần đào tạo nhận thức về an toàn thông tin cho các nhà báo và thậm chí ngay cả lãnh đạo tòa soạn. Nếu như trước đây hacker nhắm đến những người nổi tiếng, các chính trị gia, các công ty lớn, thì giờ đây các nhà báo, cơ quan báo chí là những đích ngắm mới của tội phạm mạng.

Vài năm gần đây, có nhiều trang báo điện tử lớn đã bị tấn công mạng gây thiệt hại không nhỏ. Thậm chí, 1 trong 4 công ty báo chí lớn nhất của Mỹ với đầy đủ công nghệ, chuyên gia, quy trình về công nghệ thông tin nhưng vẫn bị tấn công mã hóa dữ liệu đầu năm 2025. Mới nhất, Tổng Biên tập The Washington Post Matt Murray trong một thông tin gửi cho tòa soạn ngày 15/6 cho biết, tờ báo đã phát hiện ra vụ tấn công “có chủ đích” vào hệ thống email của tòa soạn vào ngày 12/6, khiến tờ báo phải đặt lại thông tin đăng nhập cho tất cả nhân viên vào ngày 13/6.

Ông Nguyễn Văn Hân cho rằng, cơ quan báo chí phải đáp ứng 3 yếu tố: bí mật, tính toàn vẹn và đảm bảo tính sẵn sàng. Các cơ quan báo chí cần xây dựng hệ miễn dịch không gian số, phải kiểm tra ngay “'sức khỏe'” cho tờ báo, có nguy cơ gì cần khắc phục sớm. Để đề phòng được các nguy cơ, cần xây dựng 1 “bức tường lửa” ngăn chặn những lưu lượng xấu độc, gây ảnh hưởng tới uy tín tờ báo.

Song song với đó, các cơ quan báo chí cần đào tạo nhân lực về an toàn thông tin cho các nhà báo và thậm chí ngay cả lãnh đạo tòa soạn. Định kỳ diễn tập các sự cố về an toàn thông tin để có khả năng sẵn sàng ứng phó, nâng cao ý thức người dùng trong cơ quan về an ninh an toàn thông tin một cách thực tế, hiệu quả.

Đồng thời, cần chủ động xây dựng văn hóa an toàn thông tin trong cơ quan, kết hợp giữa hệ thống thông tin và vai trò của con người, đặc biệt đề cao vai trò của người lãnh đạo trong việc đảm bảo an toàn thông tin. Bên cạnh đó, cần liên tục nâng cấp, đầu tư các trang thiết bị chuyên dụng về an toàn thông tin.

Báo chí hiện không chỉ là nơi truyền tải thông tin mà còn là mục tiêu của các cuộc tấn công mạng yếu tố chính trị hoặc phá hoại lòng tin xã hội. Do đó, chiến lược “giữ mình” không thể chỉ là ứng phó thụ động. Một hệ thống báo chí an toàn không chỉ giúp bảo vệ dữ liệu, bảo vệ thương hiệu, mà còn góp phần giữ ổn định không gian truyền thông và trật tự xã hội trong môi trường số.

Vân Anh/VOV.VN