Bang Minnesota - Hoa Kỳ: Ngân sách công bị sử dụng lãng phí
Tình trạng quản lý kém hiệu quả, sử dụng lãng phí ngân sách công là vấn đề nhức nhối tại nhiều khu vực, quốc gia trên toàn cầu. Chẳng hạn như tại Hoa Kỳ, các vụ bê bối gian lận tràn lan ở bang Minnesota gần đây đã dấy lên hồi chuông cảnh báo về trách nhiệm giải trình ngày càng suy yếu.
Những năm gần đây, nền kinh tế bang Minnesota tăng trưởng rất chậm. Bộ Thương mại cho biết, năm 2023, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của bang chỉ tăng 1,2%, xếp thứ 45/50 các bang của Hoa Kỳ. Năm 2024, tình hình không khả quan hơn. Tăng trưởng kinh tế chậm lại trên toàn Hoa Kỳ trong quý I xuống còn 1,4%; kinh tế Minnesota bị suy thoái, tăng trưởng GDP là -0,8%.
Với mức 9,8%, Minnesota có mức thuế thu nhập doanh nghiệp cao nhất Hoa Kỳ. Chính quyền tiếp tục tăng một số loại thuế thu nhập cá nhân, xóa bỏ một số khoản khấu trừ cho những người có thu nhập cao, mở rộng phạm vi thuế thu nhập doanh nghiệp… để tăng thu cho ngân sách. Trong khi các bang khác cắt giảm thuế, Minnesota bị chỉ trích vì đã tăng thêm gánh nặng cho người dân.
Nhiều sai phạm nghiêm trọng
Vừa qua, Kiểm toán nhà nước (KTNN) bang Minnesota đã thực hiện một số cuộc kiểm toán và phát hiện nhiều sai phạm nghiêm trọng. Một số sai phạm điển hình là tình trạng sử dụng sai ngân sách chi cho đội ngũ nhân sự tham gia tuyến đầu trong cuộc chiến chống đại dịch Covid-19; một số cơ quan của bang Minnesota để xảy ra xung đột lợi ích và quản lý yếu kém các chương trình chăm sóc sức khỏe tâm thần, cai nghiện; tình trạng giám sát lỏng lẻo chương trình cung cấp thực phẩm cho trẻ em nghèo gây ra những vụ gian lận lớn nhất trong thời kỳ xảy ra Covid-19…
Bà Judy Randall - Kiểm toán viên KTNN bang Minnesota - cho biết, Hãng tin CNN đã xem xét ít nhất 10 báo cáo từ Văn phòng KTNN bang. Các báo cáo kiểm toán đều nhấn mạnh rằng, các cơ quan công của bang Minnesota phải chịu trách nhiệm cho việc để xảy ra gian lận, lãng phí hoặc quản lý ngân sách trái pháp luật, kém hiệu quả.
Một số vụ bê bối đáng chú ý như cáo buộc gian lận tài chính trong đại dịch Covid-19 và một dự án đường sắt không được quản lý hiệu quả đã dẫn tới những khoản bội chi vượt quá 1,5 tỷ USD. Năm 2023, Văn phòng kiểm toán bang Minnesota đã chỉ trích các cơ quan hoạt động thiếu minh bạch, để xảy ra tình trạng bội chi lớn. Các kiểm toán viên cũng chỉ ra nhiều lỗ hổng trong công tác quản lý, chi tiêu ngân sách khiến tình trạng lãng phí thường xuyên xảy ra, những xung đột lợi ích ngày càng tăng cao. Điển hình, KTNN bang Minnesota đã chỉ ra nhiều trường hợp sử dụng ngân sách lãng phí tại Sở An toàn công cộng của bang.
Vào thời gian đầu của đại dịch Covid-19, tổ chức phi lợi nhuận Feeding Our Future ở bang Minnesota đã thực hiện chiến dịch cung cấp bữa ăn miễn phí cho trẻ em nghèo, có hoàn cảnh khó khăn. Hoạt động của tổ chức này được ngân sách tài trợ và được Sở Giáo dục bang Minnesota giám sát. Sau đó, các cuộc kiểm toán đã được thực hiện để kiểm tra số lượng bữa ăn tổ chức này cung cấp cho trẻ em; nhằm xem xét những bằng chứng cho thấy ngân sách của Liên bang được sử dụng đúng mục đích theo kế hoạch đã đề ra, tránh lãng phí, gian lận.
Tuy nhiên, việc thực hiện các biện pháp giãn cách xã hội trong thời kỳ Covid-19 gây nhiều cản trở cho công tác giám sát các chương trình của bang Minnesota, nhiều hoạt động giám sát phải thực hiện theo hình thức trực tuyến. Hậu quả là, sự giám sát lỏng lẻo đã tạo điều kiện cho nhiều hành vi sử dụng ngân sách lãng phí, trái phép, các trường hợp gian lận xảy ra.
Các công tố viên Liên bang cho biết, khoảng 70 người đã bị cáo buộc liên quan đến vụ việc gian lận; hơn 250 triệu USD ngân sách Liên bang đã bị biển thủ để mua xe hơi sang trọng, chi cho các chuyến đi nước ngoài xa hoa, mua đồ trang sức và bất động sản đắt tiền.
KTNN bang Minnesota đã chỉ trích Sở Giáo dục Minnesota vì để xảy ra nhiều thiếu sót khiến ngân sách bị sử dụng lãng phí, bị lạm dụng, đặc biệt, Kiểm toán viên nhấn mạnh việc Sở Giáo dục Minnesota giám sát lỏng lẻo và chưa thực hiện cảnh báo những vấn đề bất thường tại Feeding Our Future. Tính riêng từ năm 2018 đến năm 2021, đã có hơn 30 vụ khiếu nại về cách thức hoạt động không minh bạch, hiệu quả của tổ chức trên.
Giải quyết sai phạm để ngăn chặn hậu quả
Hãng tin CNN của Hoa Kỳ nhấn mạnh rằng, những phát hiện kiểm toán đáng lo ngại trên và nhiều phát hiện khác về sự lãng phí, gian lận, lạm dụng là vấn đề rất nhức nhối bởi chúng có thể gây ra những hậu quả, hệ lụy và rủi ro nghiêm trọng cho đất nước.
CNN đã thực hiện một cuộc đánh giá về các cuộc kiểm toán và những phát hiện kiểm toán đồng thời, thực hiện một số cuộc phỏng vấn các chính trị gia, chuyên gia trên toàn bang Minnesota. CNN chỉ ra rằng, chính quyền và các cơ quan của bang dường như rất lơ là việc thực hiện trách nhiệm giải trình, đặc biệt, không chú trọng điều tra đến cùng các vụ gian lận và quản lý ngân sách sai quy định. Thậm chí, một số cơ quan của bang đã không ủng hộ việc thực hiện các cuộc kiểm toán trong những tháng gần đây.
Nhiều lãnh đạo các cơ quan công tại bang Minnesota đã bị chỉ trích vì chưa nghiêm túc thực hiện các khuyến nghị kiểm toán. Tuy nhiên, một phát ngôn viên của Thống đốc bang Minnesota cho biết, Văn phòng Thống đốc bang thường đồng tình với các khuyến nghị do Văn phòng Kiểm toán bang Minnesota đưa ra và đã “thực hiện phần lớn các khuyến nghị kiểm toán”. Văn phòng luôn coi trọng sự nỗ lực của các kiểm toán viên trong việc chỉ ra sai phạm và đưa ra khuyến nghị hữu ích; đồng thời liên tục đánh giá các phương pháp để phát hiện, loại bỏ gian lận và cải thiện các chương trình của Chính phủ.
Thống đốc bang Minnesota cho biết, năm 2022, Sở Giáo dục Minnesota đã báo cáo những bất thường, những trường hợp quản lý, sử dụng ngân sách lãng phí và các vụ gian lận bị nghi ngờ lên Cục Điều tra Liên bang Hoa Kỳ.
Ông Dan Myers - Phó Giáo sư ngành Khoa học chính trị tại Đại học Minnesota - cho rằng, một số nguyên nhân nội bộ đã cản trở chính quyền tiểu bang thực hiện những nỗ lực rõ ràng để giải quyết triệt để một số trường hợp gian lận và lãng phí.
Các kiểm toán viên cho biết, số lượng các cuộc kiểm toán được thực hiện trong thời kỳ Thống đốc đương nhiệm bằng số lượng các cuộc kiểm toán được thực hiện thời kỳ Thống đốc tiền nhiệm. So với những năm tài chính trước đây, tình trạng gian lận và các trường hợp sử dụng ngân sách lãng phí trong năm tài chính 2024 tăng cao hơn cả về số tiền bị sử dụng sai mục đích và phạm vi vụ việc.
Chính phủ Liên bang đã mở cuộc điều tra về các vụ gian lận, sử dụng ngân sách lãng phí tại Minnesota. Đại diện Văn phòng KTNN bang Minnesota cho biết, những trường hợp gian lận, sử dụng ngân sách trái phép, lãng phí nêu trên không phải là những phát hiện mới tại bang nói riêng, trên toàn Liên bang Hoa Kỳ nói chung. Những năm gần đây, các vụ việc gian lận, sử dụng lãng phí ngân sách công đã xảy ra tràn lan, làm giảm hiệu quả các chương trình của Chính phủ, khiến công chúng bất bình. Các kiểm toán viên cho rằng, cần có sự chung tay, quyết tâm của các cơ quan để đấu tranh chống lại những hành vi lạm dụng ngân sách, ngăn chặn tình trạng coi thường pháp luật./.
(Theo edition.cnn.com và tổng hợp)