Băn khoăn với quy định thời điểm xuất hóa đơn

Khó với quy định "xuất hóa đơn ngay"

Chia sẻ với Báo SGGP, chị Nguyễn Thị Kim Đường, đại diện hộ kinh doanh trên đường Hàm Nghi (phường Bến Nghé, TPHCM), cho hay, chị kinh doanh quán nhậu, hoạt động từ khoảng 16 giờ đến tầm 24 giờ, với những ngày lễ, quán có thể hoạt động tới 2 giờ sáng. Vào giờ đó, khi phần mềm xuất hóa đơn bị trục trặc, liên hệ phía cung cấp dịch vụ hỗ trợ không được, chị phải chờ đến sáng hôm sau mới xuất được hóa đơn. Hoặc có trường hợp, hóa đơn gửi đi trên hệ thống chỉ báo là “đã gửi dữ liệu” mà chưa được cơ quan thuế tiếp nhận. “Chúng tôi rất sợ bị phạt”, chị Đường nói.

Tiểu thương chợ đầu mối Bình Điền tất bật chuẩn bị hàng thủy sản giao cho khách trong đêm. Ảnh: Hoàng Hùng

Nhiều hộ kinh doanh khác cũng lo sợ bị phạt, khi bán hàng vào những ngày nghỉ, ngày lễ mà việc xuất hóa đơn bị trục trặc, trong khi đây là những ngày cao điểm buôn bán. “Tiền phạt vi phạm cao gấp mấy lần giá trị hóa đơn; nếu vi phạm nhiều hóa đơn thì số tiền phạt rất lớn”, anh K., một chủ hộ kinh doanh, than thở. Một số tiểu thương ở các chợ đầu mối cũng than vì quy định xuất hóa đơn ngay khi chuyển giao hàng hóa. Trong khi đó, truyền thống lâu nay ở các chợ là bán gối đầu, bán sỉ đi các nơi, hàng hóa có thể trả đi trả về, tiền hàng không phải lúc nào cũng được trả ngay.

Theo quy định tại Nghị định 70/2025, thời điểm lập hóa đơn đối với bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ là thời điểm chuyển giao quyền sở hữu, quyền sử dụng hàng hóa hoặc thời điểm hoàn thành việc cung cấp dịch vụ, không phân biệt đã thu được tiền hay chưa thu được tiền. Đồng thời, Nghị định 125/2020 quy định phạt tiền từ 3-5 triệu đồng đối với hành vi lập hóa đơn không đúng thời điểm nhưng không dẫn đến chậm thực hiện nghĩa vụ thuế; phạt tiền từ 4-8 triệu đồng đối với hành vi lập hóa đơn không đúng thời điểm theo quy định của pháp luật về hóa đơn bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ...

Theo các chuyên gia thuế, việc lập hóa đơn ngay khi bán hàng hoặc thu tiền là rất khó thực hiện với các đơn vị bán hàng ở nhiều điểm rải rác hoặc thu tiền dịch vụ vào ngày cuối tuần, ngày lễ. Từ đó, khả năng bị phạt là rất cao.

Kiến nghị nới rộng thời gian xuất hóa đơn

Về vấn đề này, luật sư Nguyễn Đức Nghĩa, Hiệp hội Doanh nghiệp TPHCM, chia sẻ thực tế, nhiều chủ hộ kinh doanh là người lớn tuổi, nay bán hàng, mai con cháu về mới xuất hóa đơn giúp. Hoặc ông bà bán hàng, nhận tiền trong ngày lễ tết, cuối tuần, đến hết kỳ nghỉ hoặc sang tuần kế toán đi làm lại mới xuất hóa đơn. Các hộ kinh doanh không sợ nộp thuế mà sợ bị phạt, sợ trách nhiệm pháp lý.

Đặc biệt là khi thực tế đã có những vụ việc như Ban quản trị một chung cư ở TPHCM bị xử phạt tới 119 tỷ đồng cho hành vi không xuất hóa đơn. Mức phạt tính trên từng tờ hóa đơn, nên kết quả cho ra số tiền phạt khổng lồ! “Tôi đề xuất sửa quy định về thời điểm lập hóa đơn là trong 3 ngày làm việc kể từ khi hoàn thành bàn giao hàng hóa hoặc cung cấp dịch vụ, ứng trước tiền dịch vụ. Việc này không ảnh hưởng đến số thuế phải nộp, do vậy cần hỗ trợ hộ kinh doanh thay vì quy định quá chặt chẽ và xử phạt”, luật sư Nguyễn Đức Nghĩa nói.

Từ thực tế làm việc với các hộ kinh doanh, doanh nghiệp, ông Nguyễn Ngọc Tịnh, Phó Chủ tịch Hội tư vấn và Đại lý thuế TPHCM (HTCAA), cũng rất trăn trở với quy định về thời điểm xuất hóa đơn. Ông cho biết, nếu phạt vì xuất hóa đơn sai thời điểm thì rất nhiều trường hợp bị vướng. Vậy nên, thay vì phạt hành chính xuất hóa đơn sai thời điểm thì nên có quy định phạt vì khai sai kỳ tính thuế (theo quý hoặc theo tháng). “Phải tạo điều kiện cho người nộp thuế, tránh tăng chi phí tuân thủ. Với quy định hiện nay, để làm đúng, các hộ, doanh nghiệp suốt ngày chỉ lo xuất hóa đơn, bộ phận xuất hóa đơn nhiều nơi rất căng thẳng”, ông Nguyễn Ngọc Tịnh nêu ý kiến.

Một chuyên gia thuế tại TPHCM nhận định, quy định về thời điểm xuất hóa đơn khiến nhiều doanh nghiệp, hộ kinh doanh rất khó tuân thủ, dẫn đến bị phạt vì xuất hóa đơn sai thời điểm rất nhiều. Số tiền bị phạt có khi rất lớn dù việc vi phạm không làm ảnh hưởng đến số thuế phải nộp, không làm thất thoát tiền thuế. Do vậy, thay vì tính tiền phạt trên từng hóa đơn, nên áp dụng phạt một lần và thêm tình tiết tăng nặng (vi phạm nhiều lần)... sẽ bớt được gánh nặng cho người nộp thuế.

MAI HOA