Ban Chỉ đạo đề nghị hoàn thành mạng lưới đường sắt đô thị tại TP.HCM vào năm 2035

Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TP.HCM, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo Nguyễn Thanh Nghị đã có Thông báo số 1 của Ban Chỉ đạo phát triển mạng lưới đường sắt đô thị TP.HCM.

Là nhiệm vụ đột phá, chiến lược

Trưởng ban Ban Chỉ đạo - Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Văn Nên hoan nghênh, đánh giá cao công tác chuẩn bị của cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo và các cơ quan hữu quan.

Ban Thường vụ Thành ủy, Ban Chỉ đạo thống nhất và nhận thức rất rõ về ý thức trách nhiệm, điều kiện thuận lợi, cơ hội, thách thức cũng như quyết tâm chính trị để triển khai đầu tư các tuyến đường sắt đô thị (ĐSĐT) trên địa bàn TP theo tinh thần chỉ đạo của Bộ Chính trị.

Trưởng ban Ban Chỉ đạo - Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Văn Nên tại buổi họp. Ảnh: ĐT

Việc phát triển mạng lưới ĐSĐT nói chung và ĐSĐT TP.HCM là nhiệm vụ đột phá, chiến lược đã được Bộ Chính trị xác định tại Kết luận số 49 của Bộ Chính trị. Trong đó, nhấn mạnh mục tiêu hoàn thành mạng lưới đường sắt đô thị tại TP.HCM vào năm 2035; khẳng định đây là phương thức vận tải có nhiều ưu điểm, hài hòa giữa các phương thức vận tải, vận tải khối lượng lớn.

Đây là trục “xương sống” của hệ thống vận tải công cộng của TP. Giải pháp quan trọng, căn cơ để phát triển đô thị hiện đại, bền vững; phát triển hệ thống ĐSĐT có vai trò then chốt trong phát triển kinh tế - xã hội của TP.HCM trong giai đoạn mới.

Trong bối cảnh, tình hình mới các tỉnh Bình Dương, Bà Rịa – Vũng Tàu chuẩn bị hợp nhất, sát nhập vào TP.HCM, chủ trương triển khai phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội nói chung và hạ tầng giao thông cũng như ĐSĐT nói riêng tại TP đặt ra cơ hội mới, mô hình mới với tư duy và tầm nhìn mới tương xứng với sự phát triển của vùng Đông Nam Bộ và vùng Kinh tế trọng điểm phía Nam.

Ban Chỉ đạo thống nhất chủ trương khẩn trương triển khai các nội dung công việc trọng tâm, trọng điểm: Khẩn trương rà soát quy hoạch mạng lưới ĐSĐT theo mô hình mới, tầm nhìn mới phù hợp với bối cảnh sau sáp nhập để xem xét, tổ chức điều chỉnh Quy hoạch TP thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 và Quy hoạch chung TP đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060, các quy hoạch chuyên ngành hạ tầng kỹ thuật liên quan, kể cả quy hoạch không gian ngầm.

Chủ động nghiên cứu, đề xuất, phối hợp với các Bộ, ban, ngành Trung ương. Trong đó có các cơ quan Chính phủ và Quốc hội, các địa phương liên quan để cụ thể hóa các thể chế, cơ chế, chính sách, có hướng dẫn những cơ chế, chính sách, đặc thù, đặc biệt trình Quốc hội thông qua.

Đối với những cơ chế, chính sách đặc thù thực hiện Nghị quyết số 188 của Quốc hội thuộc thẩm quyền TP cần tập trung, khẩn trương nghiên cứu, hoàn thiện để sớm trình HĐND TP xem xét, thông qua.
Đơn cử như: Nghị quyết quy định chi tiết việc lập, thẩm định, phê duyệt, điều chỉnh phương án tuyến công trình, vị trí công trình trên tuyến ĐSĐT quy hoạch khu vực TOD; các chỉ tiêu kinh tế - kỹ thuật, chỉ tiêu sử dụng đất; việc điều chỉnh chức năng sử dụng các khu đất trong khu vực TOD; việc chuyển nhượng chỉ tiêu sử dụng đất quy hoạch giữa các dự án, công trình trong khu vực TOD và Nghị quyết quy định chi tiết phương pháp xác định mức thu, thẩm quyền, trình tự, thủ tục thực hiện việc thu tiền đối với các khoản thu,....

Khẩn trương xây dựng phương án, đề án huy động vốn đầu tư hệ thống mạng lưới ĐSĐT theo Đề án phát triển đường sắt đô thị tại Kết luận số 49 của Bộ Chính trị đã xác định; nghiên cứu mô hình quỹ đầu tư riêng cho ĐSĐT, tính toán huy động tối đa các nguồn lực, đa dạng các nguồn vốn như PPP, vốn ngoài ngân sách... để đảm bảo nguồn vốn đầu tư.

Đồng thời tích cực phối hợp chặt chẽ với Thường trực HĐND TP chuẩn bị bố trí vốn trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030, 2031-2035 và hàng năm phù hợp với lộ trình đầu tư các tuyến ĐSĐT.

Nghiên cứu, đề xuất mô hình đầu tư, quản lý, vận hành, khai thác ĐSĐT phù hợp với tình hình mới, mô hình mới, tầm nhìn mới. Trong đó cần tham khảo các mô hình thành công của các nước trên thế giới một cách bài bản gắn với thực tiễn, khoa học và thực tế trên địa bàn TP.

Năm 2028 cơ bản hoàn thành bàn giao mặt bằng sạch

Công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của các dự án là nhiệm vụ rất quan trọng, ảnh hưởng lớn đến tiến độ thực hiện các dự án. Do đó phải khẩn trương nghiên cứu ngay việc thành lập mô hình tổ chức đủ chính danh nhằm triển khai thực hiện các nhiệm vụ liên quan công tác này khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp.

Các đơn vị cần đề xuất cơ chế hoạt động, phân công nhiệm vụ, trách nhiệm cụ thể theo phương châm 6 rõ: Rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ sản phẩm, rõ thẩm quyền nhằm đảm bảo tiến độ đề ra.

Ban Chỉ đạo chậm nhất đến năm 2028 cơ bản hoàn thành bàn giao mặt bằng sạch để triển khai thi công các dự án. Ảnh: ĐT

Từ đó, phấn đấu chậm nhất đến năm 2028 cơ bản hoàn thành bàn giao mặt bằng sạch để triển khai thi công các dự án. Đây là khâu lớn, đặc biệt quan trọng, quá trình thực hiện phải công khai, minh bạch, quan tâm xây dựng chính sách bồi thường, phương án tái định cư hợp lý, đi đôi với việc xây dựng những chính sách khác đảm bảo lợi ích của người dân bị ảnh hưởng.

Các đơn vị cần đẩy nhanh hơn nữa tiến độ chuẩn bị đầu tư các dự án ĐSĐT, lựa chọn các đơn vị tư vấn trong và ngoài nước có năng lực, kinh nghiệm triển khai các dự án ĐSĐT. Bên cạnh đó cần kiện toàn Tổ chuyên gia, tư vấn theo Kết luận số 49 của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 188 của Quốc hội.

Đối với tuyến metro số 2 (Bến Thành – Tham Lương), Ban Thường vụ Thành ủy đã thống nhất chủ trương chuyển toàn bộ nguồn vốn thực hiện dự án từ nguồn vốn ODA sang sử dụng nguồn vốn ngân sách TP. Do đó, cần tính toán ưu tiên bố trí vốn trung hạn để thực hiện dự án, đảm bảo yêu cầu tiến độ.

Đối với dự án metro số 1 (Bến Thành – Suối Tiên), Ban Chỉ đạo giao Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Chỉ đạo, Chủ tịch UBND TP chỉ đạo giải quyết càng sớm càng tốt các vấn đề tồn đọng; hạn chế tối đa phát sinh các chi phí không hợp lý.

Việc triển khai các thủ tục đầu tư, phê duyệt đầu tư các dự án ĐSĐT phải nghiên cứu, xem xét rút ngắn tối đa thời gian để đẩy nhanh tiến độ; phải tích hợp, phát huy hiệu quả các loại hình giao thông khác như đường bộ, đường thủy, hệ thống xe buýt,...

Đặc biệt tăng cường năng lực chuyên môn của các cơ quan, đơn vị từng cấp, từng ngành, gắn trách nhiệm, giải trình; ứng dụng mạnh mẽ khoa học, công nghệ, thiết lập hệ thống thông tin báo cáo định kỳ. Các vấn đề khó khăn, vướng mắc phát sinh vượt thẩm quyền kịp thời báo cáo xin ý kiến chỉ đạo của cấp trên.

ĐÀO TRANG