Bắc Bình: Giám sát chặt chẽ công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng

Còn nhiều khó khăn

Các cơ quan chức năng đã phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng; tổ chức nhiều cuộc đối thoại với các hộ gia đình, cá nhân được bồi thường, hỗ trợ nhằm tạo sự đồng thuận trong nhân dân. Từ đó, tạo điều kiện bàn giao mặt bằng để chủ đầu tư tiến hành thi công, đảm bảo tiến độ thực hiện các công trình, dự án, góp phần thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Dự án hồ chứa nước Sông Lũy. (ảnh: N. Lân)

Giai đoạn 2019 – 2022, UBND huyện đã chỉ đạo và thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư đối với 31 công trình, dự án. Trong đó, chuyển tiếp 12 công trình, thực hiện mới 19 công trình dự án. Trong giai đoạn này, trên địa bàn huyện có các dự án, công trình trọng điểm như đường cao tốc Bắc – Nam, dự án hồ chứa nước Sông Lũy (giai đoạn 2), do đó số diện tích thu hồi lớn cũng như số hộ dân bị ảnh hưởng nhiều. Tuy nhiên, với sự chỉ đạo quyết liệt, công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng được UBND huyện triển khai đạt một số kết quả đáng ghi nhận. Theo đó, có hơn 2.555 ha diện tích đất bị thu hồi, 3.028 hộ, tổ chức bị ảnh hưởng; tổng số tiền phê duyệt bồi thường, hỗ trợ hơn 1.291 tỷ đồng. Trong đó, tổng số tiền bồi thường, hỗ trợ đã chi trả là 1.281 tỷ đồng và số chưa thực hiện bồi thường là hơn 10 tỷ đồng/50 hộ gia đình/11 công trình, dự án.

Công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng vẫn còn gặp những khó khăn, hạn chế. (ảnh: Đ.Hòa)

Bên cạnh những kết quả đạt được, qua công tác giám sát HĐND huyện cho rằng, công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng vẫn còn gặp những khó khăn, hạn chế. Nhận thức của một bộ phận người dân nơi có công trình, dự án thu hồi đất còn hạn chế, cá biệt có trường hợp còn chây ỳ, không đồng thuận, không chấp hành bàn giao mặt bằng, UBND huyện buộc phải thực hiện cưỡng chế thu hồi đất. Bên cạnh đó, UBND cấp xã chưa thực hiện tốt công tác lưu trữ, cập nhật hồ sơ địa chính, nguồn gốc sử dụng đất chưa đầy đủ, chưa kịp thời... ảnh hưởng đến việc xác nhận tình trạng pháp lý về đất, tài sản trên đất, gây khó khăn khi thực hiện lập hồ sơ thu hồi đất. Công tác quyết toán thực hiện còn chậm (còn 18 công trình, dự án chưa phê duyệt quyết toán); trong đó, còn 11 công trình, dự án chậm tiến độ, hiện nay đang tiếp tục thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ.

Phân tích nguyên nhân, Chủ tịch HĐND huyện Bùi Tấn Vinh cho biết, một số công trình, dự án thực hiện kéo dài nhiều năm, trong khi đó cơ chế, chính sách bồi thường, hỗ trợ và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Đất đai thường xuyên điều chỉnh… đã tạo tâm lý so bì giữa những người bị thu hồi đất trong cùng 1 công trình, dự án. Thêm vào đó, các giấy tờ xác định quyền sử dụng đất phức tạp, phần lớn đất đai và tài sản chưa có đủ các giấy tờ hợp lệ, chưa cập nhật biến động thường xuyên, nên việc xác định thời gian sử dụng đất để áp dụng các chính sách bồi thường, hỗ trợ trong các trường hợp cụ thể còn khó khăn đối với chính quyền địa phương.

Tăng cường đối thoại với nhân dân.

Đồng bộ nhiều giải pháp

Chủ tịch HĐND huyện còn nhấn mạnh nguyên nhân chủ quan là do công tác quản lý, thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng, nghĩa vụ tài chính về đất đai ở các địa phương chưa chặt chẽ, vẫn còn có trường hợp để người dân tự ý làm thay đổi hiện trạng trên đất nằm trong kế hoạch thu hồi (khi đơn vị chủ đầu tư bàn giao mốc và trích đo bản đồ), làm khó khăn trong công tác bồi thường, hỗ trợ. Công tác tuyên truyền về mục đích thu hồi đất, chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư chưa được thường xuyên và sâu rộng, nên chưa tạo được sự chuyển biến tích cực trong nhận thức của người dân. Việc lãnh đạo, chỉ đạo quản lý, điều hành của chính quyền cấp xã trên lĩnh vực đất đai có vụ việc chưa chặt chẽ, kịp thời và còn bị động, lúng túng trong công tác xử lý theo quy định của pháp luật…

Để tiếp tục phát huy những kết quả đạt được và khắc phục những hạn chế trong quá trình triển khai thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng trên địa bàn huyện, Đoàn giám sát HĐND huyện kiến nghị UBND huyện tiếp tục chỉ đạo và triển khai thực hiện đồng bộ, kịp thời quy định Luật Đất đai năm 2024 và các quy định pháp luật khác có liên quan. Tập trung rà soát công trình, dự án còn tồn tại trong công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và đối chiếu với các quy định của pháp luật, đề xuất giải pháp để các ngành cấp trên hỗ trợ, tháo gỡ. Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật về đất đai, bồi thường, giải phóng mặt bằng cho cán bộ và nhân dân trên địa bàn. Thông tin kịp thời về nội dung dự án và yêu cầu của việc giải phóng mặt bằng để người dân trong diện bị ảnh hưởng hiểu rõ về quyền lợi cũng như nghĩa vụ để tự giác chấp hành. Chỉ đạo và thực hiện nghiêm việc cưỡng chế kiểm đếm, cưỡng chế thu hồi đất và bảo vệ thi công đối với các trường hợp cố tình chống đối, không chấp hành quyết định thu hồi đất của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền…

Đối với UBND xã, thị trấn, phải xác định công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, giải ngân vốn đầu tư công là nhiệm vụ chính trị quan trọng, phải huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc. Tích cực phối hợp với các cơ quan thuộc huyện trong quá trình đề xuất lập, thực hiện và quản lý quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất nhằm nâng cao chất lượng, đảm bảo tính khả thi và theo hướng phát triển đồng bộ. Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng và công tác quản lý của chính quyền địa phương; nâng cao vai trò, trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội trong công tác tuyên truyền, thường xuyên kiểm tra, giám sát việc sử dụng đất đai. Nêu gương điển hình cá nhân, tập thể có thành tích trong công tác quản lý, bảo vệ, sử dụng hợp lý nguồn tài nguyên đất đai; có biện pháp xử lý nghiêm đối với cán bộ đảng viên có hành vi làm ngơ, bao che, tiếp tay việc sử dụng đất sai mục đích, trái phép; xử lý nghiêm các đối tượng cố tình chây ỳ, xây dựng nhà, các công trình và trồng cây trái phép trong các vùng quy hoạch đã công bố…

M. VÂN