Bà Rịa-Vũng Tàu giám sát chặt nguồn thải lớn

Hệ thống quan trắc tự động tại Khu công nghiệp Phú Mỹ 1.

Trước thực trạng này, tỉnh đã chủ động triển khai các giải pháp nhằm kiểm soát và ngăn chặn nguồn thải gây ô nhiễm, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và nâng cao chất lượng sống cho người dân. Trong đó, trọng tâm là việc tăng cường giám sát môi trường một cách tự động, liên tục và minh bạch.

Chủ động đầu tư hệ thống quan trắc tự động

Một trong những điểm sáng về quản lý môi trường là khu công nghiệp chuyên sâu Phú Mỹ 3. Đây là khu công nghiệp được quy hoạch ngay từ đầu để thu hút các nhà đầu tư Nhật Bản với yêu cầu cao về môi trường.

Chủ đầu tư, Công ty cổ phần Thanh Bình Phú Mỹ đã đầu tư bài bản hệ thống xử lý nước thải, nâng chuẩn từ cột B lên cột A theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 40:2011/BTNMT. Công nghệ xử lý hiện đại được áp dụng đồng bộ từ tách cặn, xử lý sinh học, hóa lý, ổn định bùn đến khử trùng nước thải.

Đặc biệt, dữ liệu từ hệ thống quan trắc tự động nước thải được truyền trực tiếp về Trung tâm Quản lý dữ liệu của tỉnh để theo dõi 24/24 giờ.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, đến nay đã có 12/13 khu công nghiệp đang hoạt động đầu tư hệ thống xử lý nước thải tập trung. Trong đó, 11 khu công nghiệp đã lắp đặt hệ thống quan trắc tự động và truyền dữ liệu về Trung tâm Quản lý dữ liệu tỉnh.

Các khu công nghiệp tiêu biểu gồm: Phú Mỹ 1, Phú Mỹ 2, Cái Mép, Mỹ Xuân A, Mỹ Xuân B1 (Tiến Hùng, Đại Dương, Conac), Đông Xuyên, Châu Đức, Đất Đỏ 1, Mỹ Xuân A2. Riêng khu công nghiệp Đá Bạc không phát sinh nước thải công nghiệp do chỉ thu hút dự án năng lượng mặt trời.

Ở cấp cụm công nghiệp, trong số sáu cụm đã đi vào hoạt động, năm cụm đã đầu tư hệ thống xử lý nước thải tập trung, gồm: Ngãi Giao, Hắc Dịch 1, An Ngãi, Lộc An và Boomin Vina. Trong đó, bốn cụm đầu tiên đạt chuẩn xả thải cột A và có hệ thống quan trắc tự động truyền dữ liệu liên tục. Cụm Boomin Vina đang khẩn trương nâng cấp hệ thống từ cột B lên cột A để đáp ứng yêu cầu giám sát chặt chẽ hơn.

Không chỉ tập trung vào nước thải, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu cũng yêu cầu các doanh nghiệp có nguồn phát thải khí lớn phải đầu tư hệ thống xử lý và quan trắc tự động. Tính đến nay, Trung tâm Quản lý dữ liệu tỉnh đã tiếp nhận và theo dõi dữ liệu từ 45 trạm quan trắc khí thải và 45 trạm quan trắc nước thải tự động trên toàn tỉnh.

Kiểm soát chặt nguồn thải

Theo quy định của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, các cơ sở có lưu lượng nước thải từ 1.000 m³/ngày đêm trở lên phải lắp đặt hệ thống quan trắc tự động, truyền dữ liệu về tỉnh để giám sát liên tục.

Đối với khí thải, sáu loại hình sản xuất bắt buộc phải lắp đặt hệ thống quan trắc tự động gồm: sản xuất phôi thép (trên 200.000 tấn/năm), xi-măng, hóa chất và phân bón (trên 10.000 tấn/năm), sản xuất dầu mỏ (trên 10.000 tấn/năm), nhiệt điện (trừ sử dụng khí tự nhiên), và lò hơi công nghiệp có công suất trên 20 tấn hơi/giờ.

Trên địa bàn tỉnh hiện có 10 cơ sở có lưu lượng nước thải lớn, chủ yếu tập trung tại thành phố Phú Mỹ, trung tâm công nghiệp nặng của tỉnh. Các đơn vị tiêu biểu bao gồm: Công ty cổ phần Giấy Mỹ Xuân, Công ty TNHH Thép Posco Việt Nam, Công ty cổ phần Hóa chất Hiếm Việt Nam, Nhà máy Nhiệt điện Phú Mỹ… Đây là những doanh nghiệp chịu trách nhiệm cao trong đầu tư hệ thống xử lý hiện đại, đồng thời chấp hành quy định truyền dữ liệu môi trường đầy đủ.

Đáng chú ý, tỉnh đã rà soát, xác định 35 cơ sở có nguy cơ gây ô nhiễm cao, hầu hết đều hoạt động trong các khu công nghiệp. Các cơ sở này đều đã xây dựng hệ thống xử lý nước thải, khí thải đạt quy chuẩn, được theo dõi chặt chẽ bởi các sở, ngành và chính quyền địa phương.

Việc đầu tư hệ thống giám sát không dừng lại ở việc “lắp cho có”, mà được vận hành liên tục và có sự kiểm tra qua hình ảnh camera, thông số kỹ thuật từ Trung tâm Quản lý dữ liệu tỉnh.

Trong quá trình giám sát, nếu hệ thống ghi nhận bất thường như mầu sắc nước thải hoặc khí thải biến đổi, hệ thống sẽ lập tức gửi cảnh báo về đơn vị chủ quản và các cơ quan chức năng.

Chủ nguồn thải phải ngay lập tức dừng xả, kiểm tra toàn bộ quy trình vận hành, khắc phục nếu có sự cố kỹ thuật. Cơ quan chức năng có quyền lấy mẫu tự động để kiểm tra chỉ số, nếu vượt quy chuẩn sẽ xử lý theo quy định.

Đồng chí Phạm Quốc Đăng, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh khẳng định, các biện pháp kiểm soát môi trường không chỉ dừng lại ở việc giám sát, mà còn tạo rào chắn để bảo vệ cộng đồng khỏi các nguy cơ tiềm ẩn từ phát triển công nghiệp.

Bên cạnh vai trò của cơ quan nhà nước, chính các doanh nghiệp cũng đang dần nâng cao nhận thức và hành động có trách nhiệm hơn với môi trường. Hạ tầng xử lý nước thải, khí thải được xem là “đầu tư bắt buộc” thay vì “chi phí phụ”.

Giám sát môi trường bằng công nghệ, kết hợp kiểm tra định kỳ và đột xuất là cách tiếp cận hiện đại, minh bạch. Đồng thời, việc xây dựng hành lang pháp lý rõ ràng, chế tài nghiêm minh đang tạo nên một hệ sinh thái phát triển công nghiệp đi đôi với bảo vệ môi trường tại Bà Rịa- Vũng Tàu, một trong những tỉnh đi đầu cả nước trong công tác giám sát phát thải tự động.

VŨ TÂN