Ba Lan trước ngã rẽ quan trọng, bầu chọn người kế nhiệm Tổng thống Andrej Duda

Là quốc gia láng giềng của cả Nga và Ukraine, Ba Lan đang phải đối mặt với áp lực di cư ngày càng tăng tại biên giới và những lo ngại về sự cắt giảm cam kết của Mỹ đối với an ninh châu Âu. Bối cảnh chính trị ở quốc gia Trung Âu này cũng đang trải qua giai đoạn biến động và chia rẽ.

Ba Lan bầu người kế nhiệm Tổng thống Andrzej Duda. (Ảnh: DW)

Cử tri tại quốc gia Trung Âu với 38 triệu dân sẽ bỏ phiếu để tìm người kế nhiệm Tổng thống Andrzej Duda. Nhà lãnh đạo theo đường lối bảo thủ này sẽ kết thúc nhiệm kỳ 5 năm lần thứ hai và cũng là nhiệm kỳ cuối cùng vào tháng 8 tới. Với số lượng ứng cử viên lên tới 13, một chiến thắng quyết định ngay ở vòng đầu tiên là khó có thể xảy ra và các ứng cử viên nhiều khả năng sẽ phải bước vào vòng bầu cử thứ 2 dự kiến vào ngày 1/6 tới.

Các cuộc thăm dò cho thấy khả năng một cuộc đối đầu giữa Thị trưởng Warsaw Rafał Trzaskowski, 52 tuổi theo chủ nghĩa tự do và ứng cử viên Karol Nawrocki, 42 tuổi một nhà sử học bảo thủ được đảng Luật pháp và Công lý hậu thuẫn.

Địa lý là một trong những yếu tố khiến cuộc bầu cử Tổng thống tại Ba Lan trở nên nóng bỏng và thu hút sự chú ý quốc tế. Nằm tại Trung Âu, tiếp giáp với các nước Đức, Slovakia, Cộng hòa Séc, Ukraine, Belarus, Litva, Nga và biển Baltic, Ba Lan chiếm một vị trí quan trọng dọc theo sườn phía Đông của NATO và đóng vai trò là trung tâm hậu cần chính đối với viện trợ quân sự cho Ukraine. Cuộc bầu cử được dự báo sẽ định hình chính sách đối ngoại của Ba Lan vào thời điểm căng thẳng gia tăng đối với sự thống nhất xuyên Đại Tây Dương và quốc phòng châu Âu.

Một số cử tri Ba Lan bày tỏ kỳ vọng của mình: “Chúng tôi muốn duy trì tính liên tục của quyền lực, ủng hộ nền dân chủ để không gì có thể kìm hãm sự phát triển của đất nước, để những quyết sách của chính phủ cũng nhận được sự ủng hộ của Tổng thống"

“Tôi muốn mọi người có thể đoàn kết lại để không còn “chúng ta” và “họ”, mà là một ai đó có thể gắn kết mọi người lại với nhau. Bởi vì chúng ta xứng đáng với điều đó”, một cử tri khác nói.

Cả hai ứng cử viên hàng đầu đều cam kết hỗ trợ Ukraine và ủng hộ sự tham gia quân sự liên tục của Mỹ tại châu Âu. Điểm khác biệt là thị trưởng Warsaw Rafał Trzaskowski chủ trương hội nhập sâu rộng với Liên minh châu Âu, nhấn mạnh cải cách thể chế và hiện đại hóa đất nước.

"Chúng tôi tin rằng đây là một cuộc bầu cử rất quan trọng. Chúng ta có chính phủ mới kể từ năm 2023, trong khi Tổng thống lại thuộc đảng đối lập và có quyền phủ quyết. Vì vậy, chúng tôi tin rằng điều quan trọng là Tổng thống và chính phủ phải hợp tác với nhau để cải cách tư pháp, cải thiện các chính sách chăm sóc sức khỏe và các chính sách xã hội”.

Trong khi đó, ứng cử viên đối lập Nawrocki lại có lập trường hoài nghi đối với Liên minh châu Âu và thúc đẩy chương trình nghị sự theo chủ nghĩa dân tộc, ưu tiên lợi ích quốc gia trong các chính sách đối nội, cũng như đối ngoại. Đầu tháng này, ông Nawrocki đã gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Nhà Trắng. Một khoảnh khắc mang tính biểu tượng được những người ủng hộ đảng Luật pháp và Công lý hoan nghênh như bằng chứng cho thấy ông sẽ là người tốt nhất để duy trì mối quan hệ bền chặt với Mỹ.

“Ba Lan hoặc sẽ vĩ đại hoặc sẽ không...Những người lo sợ rằng những người nhập cư bất hợp pháp sẽ đến đây, phá vỡ sự an toàn và cảm giác thoải mái của chúng ta trong chính ngôi nhà của mình sẽ nhìn nhận thực tế này theo cùng một cách. Điều này phải chấm dứt và Ba Lan phải tiến tới một quốc gia an toàn, đầy tham vọng, một quốc gia thịnh vượng và sẵn sàng cho những thách thức của thế kỷ 21".

Tại Ba Lan, Tổng thống có ảnh hưởng đáng kể, đóng vai trò là tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang, nắm quyền phủ quyết và định hình chính sách đối ngoại. Sau khi đắc cử năm 2023, Thủ tướng Donald Tusk và liên minh cầm quyền của ông đã thực hiện nhiều cải cách nhằm củng cố nền dân chủ và tăng cường quan hệ với EU.

Tuy nhiên, những nỗ lực này đã gặp phải sự phản đối mạnh mẽ từ Tổng thống Andrej Duda, người có quan điểm bảo thủ và thân đảng Luật pháp và Công lý (PiS). Vì vậy, cuộc bầu cử tổng thống lần này không chỉ quyết định người đứng đầu nhà nước mà còn ảnh hưởng sâu rộng đến hướng đi chính trị của Ba Lan trong những năm tới.

Thu Hoài/ VOV1