Ba khó khăn mà ngành rượu vang Thổ Nhĩ Kỳ phải đối mặt

Ảnh minh họa. Nguồn: iwsc

Ông Seyit Karagözoğlu, chủ doanh nghiệp rượu vang Paşaeli, không có mặt ở cơ sở sản xuất khi đoàn thanh tra đến kiểm tra vào năm 2021. Ngoài công việc kinh doanh, Karagözoğlu dành thời gian rong ruổi khắp vùng Anatolia để bảo tồn một phần di sản đang bị đe dọa của Thổ Nhĩ Kỳ, tìm kiếm những giống nho làm rượu vang mà thời gian đã lãng quên.

Anh đang trên đường thì nhận được cuộc gọi từ em trai báo tin có chuyện không hay, đây không phải là một cuộc kiểm toán thông thường.

Các thanh tra đã lục soát cơ sở của Paşaeli suốt 13 tiếng đồng hồ cho đến khi tìm thấy một vi phạm nhỏ.

Hai anh em bị cuốn vào một cuộc chiến pháp lý kéo dài hai năm. Dù không bị kết tội, họ cuối cùng vẫn bị phạt 50.000 USD.

Tiềm năng bị bỏ quên: Thổ Nhĩ Kỳ sở hữu kho tàng nho quý hiếm

Rượu vang Thổ Nhĩ Kỳ đầy rẫy những mâu thuẫn: Cây nho có khả năng cao đã được thuần hóa lần đầu tiên ở vùng Đông Nam Anatolia, và hiện tại đất nước này là nhà sản xuất nho lớn thứ 6 trên thế giới, với khoảng 1.400 giống nho bản địa. Tuy nhiên, vụ thu hoạch lại là một tiềm năng chưa được khai thác, khi chỉ có 3% số nho được dùng để làm rượu vang, còn lại chủ yếu dùng để làm nho khô và mật nho.

Trong khi đó, các luật lệ mới từ chính phủ đang gây khó khăn cho các nhà sản xuất rượu vang độc lập. Và năm nay, sau một mùa hè nóng kỷ lục, vụ thu hoạch đến sớm hơn thường lệ.

Bất chấp những thách thức này, vẫn có một phong trào kiên trì và ngày càng lớn mạnh trong số các nhà sản xuất rượu vang như Karagözoğlu, những người đang nỗ lực khôi phục các giống nho di sản của Thổ Nhĩ Kỳ.

Anh Umay Çeviker, kiến trúc sư có niềm đam mê với nho làm rượu vang của Thổ Nhĩ Kỳ, anh là đồng sáng lập của Yaban Kolektif – một nhóm tập trung vào việc quảng bá và bảo tồn nghề trồng nho của Thổ Nhĩ Kỳ bằng cách hợp tác với các vườn nho nhỏ địa phương để sản xuất rượu vang.

Một trong những nhà sản xuất rượu vang khác đang nỗ lực khám phá những dây leo lịch sử này là Udo Hirsch, một người Đức 81 tuổi hiền lành ở Cappadocia. Hirsch có một quyết tâm sắt đá khi nuôi dưỡng các giống nho địa phương trên vùng đất núi lửa và làm rượu vang trong các bình đất cổ.

Ông Hirsch chia sẻ: "Nơi này là một thiên đường của nho. Nhưng thiên đường đó đang bị đe dọa bởi biến đổi khí hậu, các phương thức canh tác và chính phủ”.

Một vườn nho của nông dân Thổ Nhĩ Kỳ. Ảnh: thequirkycork

Ba khó khăn: Biến đổi khí hậu, nông nghiệp và chính sách chính phủ

Nắng nóng gay gắt kéo dài suốt mùa hè năm nay đã ảnh hưởng đến mùa sinh trưởng và đe dọa đến hương vị của rượu. Ví dụ, tại một trong những vườn nho của Paşaeli ở Gedik Köyü, nho chín vào cuối tháng 8 thay vì cuối tháng 9 như thường lệ.

Ông Hirsch cũng gặp khó khăn với vụ thu hoạch nho sớm trong năm nay. Công ty Gelveri của ông là một xưởng rượu nhỏ chỉ sản xuất khoảng 5.000 chai mỗi năm - tất cả đều được Hirsch và nhóm nhân viên nhỏ của ông dán nhãn thủ công. Đến tuần thứ hai của tháng 9, vụ thu hoạch nho không thể trì hoãn được nữa. Và khi những người hái nho của họ bị ốm, Hirsch và vợ đã phải tự mình hái nho. "Nếu chúng ta chờ quá lâu, nho sẽ quá ngọt", ông nói.

Ngoài những điều kiện thay đổi này, còn có các phương thức canh tác tiêu chuẩn cần phải vượt qua.

Trong hành trình làm rượu vang của mình, Karagözoğlu nhận ra rằng có rất ít người trồng nho di sản của Thổ Nhĩ Kỳ và do đó, anh đã lái xe cùng với cố vấn người Italy Andrea Paoletti đến các ngôi làng và hỏi nông dân xem liệu họ có thể xem nho của họ không.

Thông qua quá trình này, anh đã có thể mua và trồng hàng nghìn kg nho, bao gồm cả các giống ít được sử dụng như Karasakız và Çakal, nhưng mọi chuyện không hề đơn giản.

Sau khi tìm thấy một giống nho, Koloroko, trên ruộng của một nông dân địa phương, Karagözoğlu đã mua một ít để thử làm rượu. Nhưng khi anh quay lại, người nông dân đã san ủi ruộng vào mùa đông để nhường đất cho một loại cây trồng khác. Cuối cùng, anh đã có thể mua đủ số nho này từ một số nông dân địa phương khác để trồng trong vườn nho của mình.

Và mặc dù nó có vẻ nhỏ về quy mô, nhưng loại công việc này mang lại cả lợi ích về di sản và khí hậu. Bằng cách nuôi dưỡng các giống nho địa phương bị bỏ quên, có thể tìm thấy những giống nho chín muộn hơn, từ đó có thể giúp cân bằng vụ thu hoạch sớm ngày càng phổ biến do biến đổi khí hậu và mùa hè ngày càng nóng bức.

Tuy nhiên, có lẽ trở ngại lớn nhất cần phải đối phó là áp lực từ chính phủ, và nó đang ngày càng gia tăng. Sau nhiều năm gia tăng các hạn chế về thủ tục hành chính, thuế và các cuộc thanh tra bất ngờ - bao gồm cả cuộc thanh tra đã khiến Karagözoğlu vướng vào rắc rối năm 2021 - chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ đã ban hành dự thảo thông tư 2023/50 vào tháng 12/2023, yêu cầu các nhà sản xuất rượu phải đặt một khoản tiền đảm bảo lớn dựa trên sản lượng của họ.

Đây có thể là một trở ngại lớn đối với các nhà máy rượu nhỏ, đặc biệt là những nhà máy mới bắt đầu.

Mặc dù có áp lực, rượu vang Thổ Nhĩ Kỳ vẫn có tiềm năng trở nên nổi tiếng, được đánh giá cao và đặc biệt như rượu vang từ Italy.

Sức sống của nho Thổ Nhĩ Kỳ và những người làm rượu vang đang trồng trọt chúng cũng có thể mang đến những bài học cho phần còn lại của thế giới về đa dạng sinh thái khi đối mặt với biến đổi khí hậu.

Việt Dũng/Báo Tin tức (Theo politico)