Ba Bể điểm đến xanh giữa đại ngàn Việt Bắc

Bức tranh sinh thái nguyên sơ giữa lòng núi rừng

Nằm giữa trùng điệp núi đá vôi và rừng nguyên sinh, Khu du lịch quốc gia Ba Bể hiện lên như một bức tranh thủy mặc sống động của miền sơn cước phía Bắc. Không ồn ào, náo nhiệt, Ba Bể chinh phục du khách bằng vẻ đẹp nguyên bản của thiên nhiên, sự mộc mạc của bản làng và nhịp sống chậm rãi, bình yên điều mà nhiều đô thị hiện đại đang dần đánh mất.

Ba Bể chinh phục du khách bằng vẻ đẹp nguyên bản của thiên nhiên.

Trong bối cảnh du lịch xanh, du lịch trải nghiệm ngày càng được ưa chuộng, Ba Bể được đánh giá là một trong những điểm sáng của du lịch miền núi phía Bắc, nơi hội tụ hài hòa giữa cảnh quan sinh thái và văn hóa cộng đồng, tạo nền tảng vững chắc cho phát triển du lịch bền vững.

Trung tâm của Khu du lịch Ba Bể là hồ Ba Bể hồ nước ngọt tự nhiên lớn nhất Việt Nam, được hình thành từ ba lòng hồ Pé Lù, Pé Lầm và Pé Lèng. Hồ có diện tích khoảng 500ha, độ sâu trung bình 20–35m, nằm gọn trong vòng tay của núi đá vôi và rừng nguyên sinh xanh thẳm.

Ao Tiên mặt hồ phẳng lặng, trong xanh như ngọc.

Mặt hồ phẳng lặng, trong xanh như ngọc, phản chiếu mây trời và núi rừng tạo nên khung cảnh vừa hùng vĩ, vừa nên thơ. Theo các nhà khoa học, Ba Bể là một trong số ít hồ nước ngọt trên thế giới vẫn giữ được hệ sinh thái tự nhiên gần như nguyên vẹn, với hàng trăm loài động thực vật quý hiếm.

Đến Ba Bể, du khách có thể lựa chọn nhiều hoạt động trải nghiệm gắn với thiên nhiên như chèo thuyền độc mộc, kayak trên hồ, tham quan động Puông kỳ vĩ, thác Đầu Đẳng hoang sơ hay trekking xuyên rừng Vườn quốc gia Ba Bể. Mỗi hành trình đều mang đến cảm giác khám phá, gần gũi và thư thái giữa thiên nhiên thuần khiết.

Đặc biệt, khí hậu Ba Bể quanh năm mát mẻ, dễ chịu, mùa hè không quá oi bức, mùa đông se lạnh vừa phải, rất phù hợp cho du lịch nghỉ dưỡng và trải nghiệm sinh thái.

Hệ thống homestay phát triển mạnh tại các bản, mang đến không gian lưu trú đậm bản sắc văn hóa.

Cùng với cảnh quan thiên nhiên, hệ thống homestay phát triển mạnh tại các bản Pác Ngòi, Bó Lù, Cốc Tộc… đã góp phần làm phong phú sản phẩm du lịch. Những ngôi nhà sàn truyền thống của người Tày, lợp mái cọ, sàn gỗ mộc mạc, nằm tựa lưng vào núi, hướng mặt ra hồ hay cánh đồng, mang đến không gian lưu trú đậm bản sắc văn hóa.

Văn hóa Tày "chất keo" giữ chân du khách

Không chỉ hấp dẫn bởi thiên nhiên, Ba Bể còn là không gian sinh sống lâu đời của đồng bào dân tộc Tày, cộng đồng vẫn gìn giữ trọn vẹn nhiều giá trị văn hóa truyền thống. Chính chiều sâu văn hóa này đã trở thành "chất keo" đặc biệt, giúp du khách không chỉ đến một lần mà còn muốn quay trở lại.

Động Hua Mạ lung linh, huyền ảo, tĩnh lặng.

Nổi bật trong đời sống văn hóa của người Tày là Lễ hội Lồng Tồng, lễ hội xuống đồng đầu xuân với mong ước mùa màng bội thu, cuộc sống no đủ. Lễ hội không chỉ mang ý nghĩa tâm linh mà còn là dịp để du khách hòa mình vào không khí sinh hoạt cộng đồng, tham gia các trò chơi dân gian, thưởng thức làn điệu then, đàn tính di sản văn hóa phi vật thể đặc sắc của vùng Việt Bắc.

Ẩm thực Ba Bể cũng để lại nhiều dấu ấn với du khách. Những món ăn dân dã như cá hồ nướng, thịt lợn gác bếp, xôi ngũ sắc, măng rừng… được chế biến từ nguyên liệu tự nhiên, mang hương vị núi rừng rất riêng. Du khách còn có cơ hội trực tiếp tham gia dệt thổ cẩm, đan lát, nấu ăn cùng người dân, từ đó hiểu hơn về đời sống sinh hoạt và văn hóa bản địa.

Những món ăn dân dã như cá hồ nướng, thịt lợn gác bếp, xôi ngũ sắc, bí thơm… là đặc sản tại nơi đây.

Hoạt động du lịch cộng đồng không chỉ tạo sinh kế ổn định cho người dân mà còn góp phần gìn giữ bản sắc truyền thống. Trẻ em trong bản có cơ hội tiếp xúc với du khách, học hỏi kỹ năng giao tiếp, ngoại ngữ, mở ra những hướng đi mới cho tương lai.

Chia sẻ với phóng viên, ông Dương Quang Đạt, Phó Chủ tịch UBND xã Ba Bể, cho biết:

"Xã Ba Bể xác định du lịch là ngành kinh tế quan trọng gắn với bảo tồn thiên nhiên và văn hóa. Chúng tôi khuyến khích người dân làm du lịch cộng đồng theo hướng xanh, bền vững, giữ nguyên kiến trúc nhà sàn, nếp sinh hoạt truyền thống để tạo bản sắc riêng, đồng thời nâng cao thu nhập cho người dân."

Ở góc độ người trực tiếp tham gia làm du lịch, bà Hoàng Thị Lành, chủ một homestay tại bản Pác Ngòi, chia sẻ:

"Trước đây gia đình tôi chủ yếu làm nông nghiệp, thu nhập bấp bênh. Từ khi làm homestay, cuộc sống ổn định hơn. Du khách rất thích ở nhà sàn, ăn cơm cùng gia đình, nghe hát then. Chúng tôi vừa có thêm thu nhập, vừa có ý thức giữ gìn môi trường và phong tục của dân tộc mình."

Ba Bể không chỉ là nơi để tham quan, nghỉ dưỡng mà còn là hành trình khám phá.

Không chỉ người dân địa phương, du khách cũng dành nhiều thiện cảm cho Ba Bể. Anh Nguyễn Minh Tuấn, du khách đến từ Hà Nội, cho biết:

"Tôi từng đi nhiều nơi nhưng Ba Bể mang lại cảm giác rất khác. Không khí trong lành, con người thân thiện, mọi thứ đều nhẹ nhàng và chậm rãi. Đây là điểm đến lý tưởng để ‘sạc lại năng lượng’ sau những ngày làm việc căng thẳng."

Chị Laura Smith, du khách đến từ Australia, bày tỏ:

"Tôi thực sự ấn tượng với hồ Ba Bể và văn hóa người Tày. Ở homestay, tôi được học nấu ăn, nghe hát then và trò chuyện với người dân. Đó là trải nghiệm rất chân thực mà tôi khó tìm thấy ở những điểm du lịch đông đúc khác."

Với sự hòa quyện hài hòa giữa thiên nhiên nguyên sinh và văn hóa bản địa, Ba Bể đang từng bước khẳng định vị thế là điểm đến sinh thái cộng đồng tiêu biểu của vùng Việt Bắc. Trong xu thế du lịch xanh, du lịch trải nghiệm lên ngôi, Ba Bể không chỉ là nơi để tham quan, nghỉ dưỡng mà còn là hành trình khám phá chiều sâu văn hóa và giá trị bền vững của vùng cao phía Bắc.

Nguyên Anh