ASEAN và Nhật Bản khai thác tiềm năng hợp tác
Quan hệ đối tác trong hơn 50 năm qua giữa ASEAN và Nhật Bản đã đem lại nhiều thành quả, nổi bật là trong lĩnh vực kinh tế. Trước những thách thức và cơ hội mới đặt ra, ASEAN và Nhật Bản đang nỗ lực đưa ra lộ trình hợp tác trong tương lai nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững thông qua 'chất xúc tác' là đổi mới, sáng tạo.
Ngay cả trong bối cảnh tình hình khu vực và quốc tế diễn biến phức tạp, với căng thẳng địa chính trị gia tăng và chuỗi cung ứng bị gián đoạn, hợp tác thương mại và đầu tư giữa ASEAN và Nhật Bản vẫn năng động. Những thành quả hợp tác trong năm 2023 chỉ rõ điều này; trong đó, kim ngạch thương mại song phương đạt khoảng 239 tỷ USD. Tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) của Nhật Bản vào ASEAN là khoảng 14,5 tỷ USD. Trong số các đối tác của Hiệp hội, Nhật Bản là đối tác thương mại lớn thứ tư và nguồn FDI lớn thứ năm. ASEAN cùng Nhật Bản và các đối tác khác đang tích cực triển khai Hiệp định Ðối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) nhằm tận dụng hiệu quả những lợi ích mà hiệp định thương mại tự do thế hệ mới này mang lại.
Cùng với việc duy trì hợp tác trong những lĩnh vực truyền thống, ASEAN và Nhật Bản đang thúc đẩy phối hợp trong các lĩnh vực mới. Ðây cũng là nội dung được quan chức các nước ASEAN, chuyên gia hai bên trong nhiều lĩnh vực trao đổi tại Diễn đàn Kinh tế đồng sáng tạo ASEAN-Nhật Bản lần thứ hai tại thủ đô Tokyo của Nhật Bản. Tại diễn đàn, các đại biểu chia sẻ về những cơ hội cũng như thách thức của ASEAN và Nhật Bản trong việc thu hút đầu tư vào nỗ lực trung hòa các-bon. Ðây là lĩnh vực mà hai bên đều quan tâm bởi các quốc gia thành viên ASEAN và Nhật Bản đã đặt ra các mục tiêu, chiến lược nhằm đưa phát thải ròng về 0.
Các đại biểu cũng nhận định, ngành công nghiệp ô-tô đóng vai trò quan trọng trong việc đạt được các mục tiêu này. Bên cạnh đó, khả năng thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) cũng được hai bên chú tâm. Có thể thấy, những bước tiến mạnh mẽ của AI đang mở ra các tiềm năng tăng trưởng, song cũng gây ra nhiều lo ngại về việc bảo đảm công nghệ mới này an toàn, bảo mật và đáng tin cậy.
Nhật Bản là một trong những quốc gia có thế mạnh và không ngừng đặt ra những chiến lược nhằm dẫn đầu trong các cuộc đua về phát triển khoa học công nghệ. Trong khi đó, ASEAN nổi lên là một khu vực phát triển nhanh và năng động, dần lên hạng trong các báo cáo Chỉ số đổi mới toàn cầu (GII). Tại Ðông Nam Á, các công ty khởi nghiệp đang nở rộ, xuất khẩu sản phẩm công nghệ cao tăng mạnh, các khoản đầu tư nghiên cứu và phát triển chiến lược ngày càng được chú trọng. Ðiều này cho thấy sự sẵn sàng của ASEAN trong tiến trình đổi mới cũng như khả năng hợp tác với Nhật Bản trong nỗ lực chung này.
Thực tế cho thấy, hai bên thời gian qua đạt được những kết quả hợp tác trong các lĩnh vực thành phố thông minh, thương mại điện tử và thanh toán kỹ thuật số tại khu vực Ðông Nam Á. Các khoản đầu tư của Nhật Bản vào các lĩnh vực năng lượng tái tạo, xe điện trong khu vực cũng thúc đẩy mục tiêu chung của hai bên hướng tới một tương lai xanh. Ðiều này đem lại cái nhìn lạc quan về triển vọng hợp tác giữa hai bên trong những lĩnh vực mới còn đầy tiềm năng.
Tại diễn đàn ở Tokyo, Tổng Thư ký ASEAN Kao Kim Hourn kêu gọi các nước ASEAN và Nhật Bản thúc đẩy hợp tác, tận dụng các công nghệ tiên tiến để tăng cường khả năng cạnh tranh, đồng thời đóng góp vào tiến trình khử các-bon. Theo ông Kao Kim Hourn, ASEAN và Nhật Bản không chỉ phải ứng phó những thách thức hiện nay mà còn cần chủ động định hình tương lai vì lợi ích của người dân và các thế hệ tương lai. Hai bên có thể cùng kiến tạo một tương lai thịnh vượng, bền vững thông qua đầu tư vào chuỗi cung ứng bền vững và tiên phong trong đổi mới, sáng tạo.