ASEAN tái khẳng định đoàn kết, thông qua Tuyên bố Kuala Lumpur về Tầm nhìn 2045

Các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN ngày 25/5 đã tái khẳng định tinh thần đoàn kết và vai trò trung tâm của Hiệp hội trong bối cảnh khu vực và thế giới nhiều biến động, đồng thời nhất trí trình Lãnh đạo ASEAN ký Tuyên bố Kuala Lumpur về “ASEAN 2045: Tương lai chung của chúng ta” tại Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 46.

Các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN thể hiện cam kết tại sự kiện. Ảnh: Bộ Ngoại giao Malaysia

Tuyên bố là kết quả nỗ lực phối hợp trong xây dựng tầm nhìn dài hạn cho ASEAN giai đoạn mới, nhấn mạnh tính chủ động, năng lực dẫn dắt và khả năng thích ứng của khối trước các thách thức toàn cầu.

Đoàn kết tiếp tục là dòng chảy chính

Tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN, Hội đồng Cộng đồng Chính trị – An ninh ASEAN lần thứ 29, Hội đồng Điều phối ASEAN lần thứ 36 và Ủy ban Hiệp ước SEANWFZ tổ chức tại Kuala Lumpur, các Bộ trưởng nhất trí rằng xây dựng Cộng đồng ASEAN đoàn kết, thống nhất tiếp tục là định hướng xuyên suốt hợp tác khu vực.

Trong phần kiểm điểm tiến độ các kế hoạch tổng thể giai đoạn 2016–2025, các nước nhấn mạnh cần phát huy kinh nghiệm đã tích lũy, đồng thời khẩn trương cụ thể hóa Tầm nhìn ASEAN 2045 với các chương trình hành động rõ ràng trong từng lĩnh vực – đặc biệt là nâng cao năng lực ứng phó với các thách thức an ninh phi truyền thống.

Các Bộ trưởng nhất trí cần mở rộng kết nối kinh tế nội khối, tăng cường hợp tác trong lĩnh vực công nghệ, chuyển đổi số, phát triển xanh và nâng cao năng lực tự cường, đặc biệt là về kinh tế, nhằm ứng phó tốt hơn với các cú sốc bên ngoài.

Quan hệ đối ngoại và vấn đề khu vực

Hội nghị ghi nhận tiến triển trong xây dựng chương trình hành động giai đoạn 2026–2030 với nhiều đối tác đối thoại, nhấn mạnh vai trò trung tâm của ASEAN trong một cấu trúc khu vực mở, minh bạch và dựa trên luật lệ.

Về tình hình Biển Đông, các nước khẳng định lập trường nguyên tắc, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thực hiện đầy đủ DOC và sớm đạt được Bộ Quy tắc COC thực chất, hiệu lực, phù hợp với luật pháp quốc tế, đặc biệt là UNCLOS 1982.

Với Myanmar, các Bộ trưởng kêu gọi chấm dứt bạo lực, thúc đẩy đối thoại toàn diện và thực hiện hiệu quả Đồng thuận 5 điểm, đồng thời ghi nhận nỗ lực của ASEAN trong hỗ trợ cứu trợ khẩn cấp sau động đất gần đây.

Hội nghị hoan nghênh hoạt động chính thức của Bộ phận Timor-Leste tại Ban Thư ký ASEAN và thông qua Hướng dẫn tham gia các văn kiện pháp lý của ASEAN. Ủy ban SEANWFZ đã thông qua Phụ lục sửa đổi Hiệp ước, mở đường cho Timor-Leste tham gia, đồng thời thể hiện cam kết mạnh mẽ của ASEAN trong việc duy trì khu vực Đông Nam Á không có vũ khí hạt nhân và vũ khí hủy diệt hàng loạt.

Việt Nam đóng góp tích cực

Phát biểu tại các hội nghị, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn cảm ơn sự chia sẻ của các nước trước tin nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương từ trần, đồng thời đánh giá cao vai trò Chủ tịch ASEAN của Malaysia trong giai đoạn chuyển mình quan trọng của khu vực.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn. Ảnh: Bộ Ngoại giao Malaysia

Phó Thủ tướng nhấn mạnh ASEAN cần đặt ưu tiên cao nhất cho tiến trình xây dựng Cộng đồng, tăng cường tự chủ, đặc biệt là về kinh tế, và tiếp tục theo đuổi chính sách đối ngoại có trọng tâm, gắn kết với các mục tiêu dài hạn của ASEAN.

Việt Nam đề xuất tổ chức Lễ ký Công ước Hà Nội về chống tội phạm mạng vào tháng 10/2025 và kêu gọi sự tham gia của các nước ASEAN. Đồng thời, đề xuất xây dựng Tuyên bố ASEAN về tăng cường truy bắt tội phạm truy nã xuyên quốc gia, hướng tới trở thành hình mẫu về hợp tác khu vực.

Việt Nam cũng tái khẳng định ủng hộ Timor-Leste sớm gia nhập ASEAN, chia sẻ kinh nghiệm và sẵn sàng hỗ trợ nước này thực hiện nghĩa vụ thành viên trong giai đoạn đầu.

Chiều 26/5, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn sẽ tham dự Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN – Hội đồng Hợp tác Vùng Vịnh (GCC) trong khuôn khổ các hoạt động chuẩn bị cho Hội nghị Cấp cao ASEAN và các hội nghị liên quan.

Ngân Hà