ASEAN củng cố đoàn kết, nâng cao tự cường trong bối cảnh biến động toàn cầu

Ngoại giao phòng ngừa - chìa khóa duy trì ổn định

Với tư cách là nước quan sát viên, đang trong lộ trình trở thành thành viên đầy đủ của ASEAN, Tổng thống Timor-Leste José Ramos-Horta nhấn mạnh tầm quan trọng của ngoại giao phòng ngừa trong việc giải quyết các thách thức hiện nay, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến Biển Đông, Myanmar và những căng thẳng khu vực khác.

Ông khẳng định, ASEAN cần củng cố khả năng dự báo, ngăn ngừa xung đột, đồng thời duy trì tinh thần đoàn kết để hướng tới một khu vực Đông Nam Á tự cường, bền vững và thịnh vượng hơn.

Tổng thống Timor-Leste José Ramos-Horta phát biểu. (Ảnh: TRẦN HẢI)

Nhìn lại hành trình phát triển của ASEAN, Tổng thống Timor-Leste nhận định, sự đoàn kết chính là nền tảng quan trọng giúp ASEAN vượt qua đói nghèo, bất ổn chính trị và vươn lên trở thành một khu vực kinh tế năng động, có tiếng nói quan trọng trên trường quốc tế.

Ông bày tỏ sự ngưỡng mộ trước những bước tiến của Việt Nam trong ASEAN và khẳng định rằng hành trình phát triển của Việt Nam là nguồn cảm hứng lớn cho Timor-Leste trong quá trình gia nhập khối.

Chia sẻ quan điểm về định hướng phát triển của ASEAN trong thông điệp gửi tới diễn đàn, Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra nhấn mạnh, ASEAN cần thể hiện rõ lập trường chung trước các vấn đề toàn cầu, chủ động đối thoại với các cường quốc và thúc đẩy lòng tin chiến lược.

Theo bà Shinawatra, ASEAN cần xây dựng quan hệ hợp tác thực chất với các đối tác bên ngoài vì lợi ích chung, hướng tới tăng trưởng bền vững và bao trùm.

Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn Shinawatra gửi thông điệp đến Diễn đàn Tương lai ASEAN. (Ảnh: TRẦN HẢI)

Thủ tướng Thái Lan cho rằng, trong bối cảnh các thách thức an ninh phi truyền thống ngày càng gia tăng, ASEAN cần tăng cường hợp tác nhằm đảm bảo an toàn và phúc lợi cho người dân. Đặc biệt, khu vực cần tận dụng tối đa cơ hội từ chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và ứng phó biến đổi khí hậu để bảo đảm phát triển bền vững.

Trong thông điệp ghi hình được gửi tới diễn đàn, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen cho biết, EU mong muốn chia sẻ và cùng xây dựng tương lai với ASEAN. Bà khẳng định, dù thuộc hai nửa địa cầu, châu Âu và Đông Nam Á có nhiều điểm tương đồng với quan hệ hai bên ngày càng khăng khít.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu cũng bày tỏ mong muốn thắt chặt hơn nữa quan hệ ASEAN-EU trước những cạnh tranh nước lớn, làn sóng khủng bố, chiến tranh thương mại gia tăng...

Bà cho biết, đến năm 2027, EU dự kiến đầu tư 10 tỷ euro vào các nước ASEAN thông qua sáng kiến Cửa ngõ toàn cầu, tập trung vào các dự án năng lượng sạch, tạo việc làm và thúc đẩy hợp tác ứng phó biến đổi khí hậu.

Hiện nay, EU là đối tác thương mại lớn thứ ba của ASEAN và đã ký kết thỏa thuận thương mại tự do với hai nước thành viên ASEAN, đồng thời đang đàm phán với 4 quốc gia khác.

Biểu tượng của hợp tác và thích ứng

Về phần mình, Phó Tổng Thư ký Liên hợp quốc Amina J. Mohammed nhấn mạnh rằng, ASEAN là một trong những khu vực điển hình về hợp tác khu vực và quốc tế. Theo bà, ASEAN không chỉ thể hiện vai trò trung tâm trong đối thoại đa phương mà còn là cầu nối quan trọng giữa các khu vực trên thế giới.

Bà Amina J. Mohammed khẳng định, Liên hợp quốc sẽ tiếp tục đồng hành cùng ASEAN trong việc biến các cam kết toàn cầu thành hành động thực tiễn, giúp khu vực tận dụng tiềm năng về năng lượng sạch và đổi mới xanh để thúc đẩy tăng trưởng bền vững.

Tổng Thư ký ASEAN Kao Kim Hourn phát biểu. (Ảnh: TRẦN HẢI)

Tổng Thư ký ASEAN Kao Kim Hourn cũng nhấn mạnh rằng, trong bối cảnh cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn ngày càng gia tăng, ASEAN cần giữ vững cam kết hợp tác, tận dụng quyền lực mềm và ngoại giao đa phương để khẳng định vai trò trung tâm của khối.

Ông cho rằng, bài học quan trọng ASEAN có thể rút ra là hợp tác tập thể luôn hiệu quả hơn hành động đơn lẻ, đồng thời khẳng định nền kinh tế ASEAN sẽ tiếp tục hội nhập mạnh mẽ trong thời gian tới.

Tổng Thư ký ASEAN cũng đánh giá cao những nỗ lực của Việt Nam trong việc duy trì động lực tổ chức Diễn đàn Tương lai ASEAN, đồng thời kỳ vọng rằng AFF 2025 sẽ đưa ra các giải pháp thiết thực nhằm giúp ASEAN đối phó với những thách thức từ địa chính trị, công nghệ mới nổi đến biến đổi khí hậu.

Phó Thủ tướng Lào Saleumxay Kommasith phát biểu. (Ảnh: TRẦN HẢI)

Phó Thủ tướng Lào Saleumxay Kommasith cũng nhấn mạnh rằng, trong bối cảnh công nghệ phát triển nhanh chóng và những biến động địa chính trị, ASEAN cần trở thành một cộng đồng sẵn sàng cho tương lai, trong đó tất cả các quốc gia thành viên ASEAN đều có khả năng thích ứng để bảo đảm không ai bị bỏ lại phía sau trong quá trình xây dựng Cộng đồng ASEAN.

Ông bày tỏ tin tưởng rằng, AFF 2025 sẽ đưa ra những khuyến nghị giá trị để hỗ trợ ASEAN triển khai hiệu quả Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045, hướng tới một khu vực đoàn kết, bao trùm và tự cường hơn.

TRUNG HƯNG