Apple bị cáo buộc theo dõi thiết bị cá nhân và iCloud của nhân viên, cấm thảo luận về mức lương

Đơn khiếu nại, do Amar Bhakta (cựu nhân viên trong lĩnh vực quảng cáo kỹ thuật số của Apple) đệ trình lên tòa án bang California (Mỹ) hôm 1.12, cho rằng công ty yêu cầu nhân viên cài đặt phần mềm trên các thiết bị cá nhân sử dụng cho công việc. Amar Bhakta cáo buộc phần mềm này cho phép Apple truy cập email, thư viện ảnh, dữ liệu sức khỏe, thiết bị “nhà thông minh” và thông tin cá nhân khác của nhân viên.

Ngoài ra, Amar Bhakta cáo buộc Apple áp dụng các chính sách bảo mật nhằm ngăn cản nhân viên thảo luận về điều kiện làm việc, kể cả với truyền thông, và cản trở việc tố giác được pháp luật bảo vệ.

Làm việc tại Apple từ năm 2020, Amar Bhakta tuyên bố anh bị cấm nói về công việc của mình trên podcast, nhận yêu cầu xóa thông tin về điều kiện làm việc khỏi hồ sơ LinkedIn.

“Các chính sách và hoạt động giám sát của Apple làm giảm bớt và hạn chế bất hợp pháp quyền tố giác của nhân viên, quyền cạnh tranh, quyền tự do di chuyển trên thị trường lao động và quyền tự do ngôn luận của họ”, đơn kiện nêu rõ.

Người phát ngôn của Apple cho biết các cáo buộc trong đơn kiện là vô căn cứ, khẳng định nhân viên được đào tạo hàng năm về quyền thảo luận điều kiện làm việc.

“Tại Apple, chúng tôi tập trung vào việc tạo ra những sản phẩm và dịch vụ tốt nhất, đồng thời bảo vệ những sáng chế mà đội ngũ của chúng tôi tạo ra cho khách hàng”, công ty cho biết.

Các luật sư của Amar Bhakta cũng đại diện cho hai phụ nữ khác đã đệ đơn kiện vào tháng 6, cáo buộc Apple trả lương thấp một cách có hệ thống cho phụ nữ trong các bộ phận kỹ thuật, tiếp thị và AppleCare. Trước đó, Apple từng tuyên bố cam kết thúc đẩy sự hòa nhập và công bằng trong trả lương.

Ngoài ra, Apple đang đối mặt với ít nhất ba khiếu nại từ một hội đồng lao động Mỹ, cáo buộc công ty ngăn cản nhân viên thảo luận về các vấn đề như định kiến giới tính và phân biệt đối xử về lương, gồm cả việc hạn chế sử dụng mạng xã hội và ứng dụng Slack trong công việc. Apple phủ nhận các hành vi sai trái này.

Vụ kiện mới được đệ trình theo một luật đặc thù của California, cho phép nhân viên kiện người sử dụng lao động thay mặt bang và giữ lại 35% số tiền phạt thu được.

Hồi tháng 6, Apple đối mặt vụ kiện tập thể với cáo buộc trả lương cho hơn 12.000 nhân viên nữ thấp hơn nam giới dù công việc tương đương.

Vụ kiện được đệ trình lên tòa án bang California ngày 13,6, đại diện bởi hai phụ nữ từng làm việc tại Apple trong hơn một thập kỷ. Đơn kiện nêu công ty "trả lương thấp hơn một cách có hệ thống" cho lao động nữ trong các bộ phận kỹ thuật, tiếp thị và AppleCare.

Đơn kiện dẫn lời nhóm phụ nữ đã nghỉ việc, trong đó nói Apple thường căn cứ vào mức lương khởi điểm của nhân viên, "kỳ vọng trả lương" của họ và quá trình làm việc, cuối cùng dẫn đến mức chi trả dành cho phái yếu thấp hơn nam giới dù công việc tương tự. Theo đơn kiện, hành vi này vi phạm Đạo luật Trả lương Bình đẳng của California, cấm thành kiến giới tính ở nơi làm việc để đưa ra mức lương không công bằng.

"Hệ thống đánh giá hiệu suất cũng như hệ thống được sử dụng để kiểm soát tăng lương và thưởng của Apple có thành kiến đối với phụ nữ", đơn kiện có đoạn.

Vụ kiện được hậu thuẫn bởi các công ty luật có tiếng gồm Outten & Golden, Cohen Milstein Sellers & Toll và Altshuler Berzon. Theo Eve Cervantez - luật sư đại diện nguyên đơn, hành vi của Apple kéo dài nhiều năm, làm tăng khoảng cách lương theo giới tính. Tuy nhiên, Eve Cervantez cũng cho rằng "đây là tình huống không thể giành chiến thắng hoàn toàn" cho nhân viên nữ Apple.

Phản hồi về đơn kiện, Apple nói công ty cam kết tuyển dụng và trả lương công bằng, không phân biệt. "Kể từ năm 2017, Apple luôn duy trì mức lương bình đẳng theo giới. Hàng năm, chúng tôi hợp tác với các chuyên gia độc lập bên thứ ba nhằm kiểm tra tổng lương của từng thành viên, thực hiện điều chỉnh khi cần để đảm bảo tính công bằng", đại diện Apple cho biết.

Apple bị cáo buộc trong một vụ kiện mới rằng đã theo dõi bất hợp pháp các thiết bị cá nhân và tài khoản iCloud của nhân viên, đồng thời ngăn cấm họ thảo luận về mức lương và điều kiện làm việc - Ảnh: Reuters

Hồi tháng 3, Apple đạt thỏa thuận chi trả 490 triệu USD để giải quyết một vụ kiện tập thể cáo buộc Giám đốc điều hành Tim Cook đã lừa dối cổ đông bằng cách che giấu nhu cầu iPhone giảm ở Trung Quốc.

Một thỏa thuận giải quyết sơ bộ đã được đệ trình hôm 15.3 lên tòa án ở thành phố Oakland (bang California, Mỹ).

Vụ kiện bắt nguồn từ thông báo của Apple vào ngày 2.1.2019 rằng công ty sẽ cắt giảm dự báo doanh thu hàng quý lên tới 9 tỉ USD, nguyên nhân là do căng thẳng thương mại Mỹ - Trung.

Tim Cook nói với các nhà đầu tư vào ngày 1.11.2018 rằng, dù Apple đối mặt với áp lực bán hàng ở các thị trường như Brazil, Ấn Độ, Nga và Thổ Nhĩ Kỳ, nơi tiền tệ đã suy yếu, nhưng "tôi sẽ không đưa Trung Quốc vào danh mục đó".

Đó là dự báo doanh thu giảm của Apple lần đầu tiên kể từ khi iPhone ra mắt vào năm 2007. Cổ phiếu Apple giảm 10% vào ngày hôm sau, xóa bỏ 74 tỉ USD vốn hóa thị trường của công ty.

Apple và các luật sư của hãng không trả lời ngay lập tức các câu hỏi của Reuters về quyết định này.

Giấy tờ tòa án cho thấy Apple phủ nhận trách nhiệm pháp lý nhưng chấp nhận chi trả 490 triệu USD để tránh phát sinh chi phí và sự phiền nhiễu của vụ kiện.

Shawn Williams, chuyên gia tại hãng luật Robbins Geller Rudman & Dowd đại diện cho các cổ đông, gọi việc dàn xếp là một "kết quả nổi bật" với họ.

Thỏa thuận giải quyết cho cả các nhà đầu tư đã mua cổ phiếu Apple trong hai tháng từ lúc Tim Cook đưa ra những bình luận đến khi Apple cắt giảm dự báo doanh thu.

Apple đã công bố thu nhập ròng 97 tỉ USD trong năm tài chính gần nhất và khoản thanh toán 490 triệu USD chỉ là số nhỏ trong đó.

Tháng 6.2023, thẩm phán Yvonne Gonzalez Rogers từ chối bác bỏ vụ kiện.

Bà thấy có lý để tin rằng Tim Cook đã thảo luận về triển vọng bán hàng của Apple chứ không phải biến động tiền tệ, đồng thời nói công ty biết nền kinh tế Trung Quốc đang tăng trưởng chậm lại và nhu cầu iPhone có thể giảm.

Luật sư đại diện cho các cổ đông có thể yêu cầu khoản phí lên đến 25% số tiền thanh toán. Giá cổ phiếu Apple đã tăng nhiều lần kể từ tháng 1.2019, mang lại cho công ty vốn hóa thị trường hơn 3.590 tỉ USD.

Sơn Vân