Áp thuế 20% lãi bán bất động sản có thể khiến giá nhà tăng cao

Phương thức đánh thuế mới được đề xuất sẽ tạo ra những mục tiêu tích cực, có thể có lợi cho thị trường trong dài hạn. Ảnh minh họa

Gánh nặng thuế sẽ đẩy sang… người mua

Tại hồ sơ dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế) đang được lấy ý kiến, Bộ Tài chính đề xuất áp dụng phương thức đánh thuế 20% trên giá trị chênh lệch giữa giá mua và bán bất động sản theo từng lần chuyển nhượng, thay vì mức 2% trên giá bán như hiện nay.

Theo các chuyên gia của Savills Việt Nam, nếu so sánh giữa việc áp thuế 2% trên giá chuyển nhượng (hiện hành) và đề xuất 20% trên lãi thực tế, tăng thu ngân sách sẽ cao hơn, đồng thời phản ánh đúng lợi nhuận thực tế.

Mục tiêu thứ hai là tạo sự công bằng về thuế vì người có lợi nhuận cao sẽ nộp thuế cao hơn.

Nhìn xa hơn, mục tiêu thứ ba là chính sách có thể được xem như công cụ điều tiết thị trường, giúp hạn chế đầu cơ nắm giữ bất động sản và thúc đẩy giao dịch minh bạch hơn. Đây là những mục tiêu tích cực, có thể có lợi cho thị trường trong dài hạn.

Tuy nhiên, khi đánh giá về khả năng thực hiện, chuyên gia cho rằng, điều kiện tiên quyết để áp dụng là cần phải có một hệ thống cơ sở dữ liệu về giá thị trường, phải xác định được giá mua, giá bán, chi phí liên quan, mà hiện vẫn chưa có dữ liệu nào đầy đủ.

Bà Giang Huỳnh, Giám đốc dịch vụ nghiên cứu & S22M, Savills thành phố Hồ Chí Minh đánh giá, việc áp dụng chính sách mà chưa có hạ tầng sẽ ảnh hưởng thanh khoản thị trường, có thể làm chậm quá trình giao dịch, làm tắc nghẽn quá trình thu thuế, cũng như xảy ra các mâu thuẫn, tranh chấp.

Gánh nặng thuế này sẽ đẩy sang người mua, có thể dẫn đến áp lực giá nhà tăng cao.

Cần sự đồng thuận và thí điểm

Do vậy, để áp dụng chính sách này hiệu quả, cần phải có hai yếu tố, hạ tầng và lộ trình.

Về hạ tầng, cần một hệ thống cơ sở dữ liệu đầy đủ, được cập nhật liên tục, bao gồm giá mua/giá thực tế, chi phí đầu tư và các yếu tố liên quan. Hơn nữa, cơ chế thu thập, xác minh và xử lý dữ liệu minh bạch, chính xác và nhất quán trên toàn thị trường.

Ngoài ra, chính sách này cần sự đồng thuận cao từ người dân, vì việc xác định phần lãi sẽ dễ dẫn đến tranh cãi do mỗi bên có thể có cách tính chi phí khác nhau.

Trong khi hệ thống dữ liệu hiện nay vẫn còn phân tán, giá chuyển nhượng bất động sản đang dựa vào việc khai báo trên hợp đồng mua bán giữa người mua và người bán. Giá thực tế giao dịch có thể cao hơn. Do đó phương án đánh thuế theo phần lãi có thể gây khó khăn trong triển khai.

Về lộ trình, cần lộ trình đánh giá lại tính hiệu quả về mặt thực thi và điều chỉnh nếu cần thiết, nên có sự thí điểm tại những khu vực có hệ thống dữ liệu đầy đủ.

Bảo Hân