Áp dụng mức phạt cao hơn các vi phạm gây hậu quả xấu đến sức khỏe con người và môi trường

Sáng 12/9, tại Phiên họp 37, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Hóa chất (sửa đổi). Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chủ trì phiên họp. Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành nội dung.

Cần quy định và quản lý chặt chẽ hóa chất

Thừa ủy quyền của Thủ tướng trình bày Tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, mục đích sửa Luật Hóa chất nhằm hài hòa hệ thống pháp luật về quản lý hóa chất với quy định của các nước trên thế giới, góp phần tạo môi trường thông thoáng, thu hút đầu tư của các tập đoàn đa quốc gia, các tập đoàn hóa chất lớn với công nghệ, hệ thống quản lý hiện đại. Việc sửa đổi cũng tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp Việt Nam trong giao thương quốc tế, đầu tư sản xuất các sản phẩm hóa chất thiết yếu.

Dự thảo Luật Hóa chất (sửa đổi) gồm 89 Điều, được bố cục thành 10 chương; quy định về hoạt động hóa chất, phát triển công nghiệp hóa chất, hóa chất nguy hiểm trong sản phẩm, an toàn trong hoạt động hóa chất, quyền và nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động hóa chất, quản lý nhà nước về hóa chất.

Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên trình bày Tờ trình dự án Luật Hóa chất sửa đổi.

Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học – Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy nhấn mạnh, đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo bổ sung thông tin, đánh giá tác động chính sách đầy đủ hơn đối với các nội dung chính sách, bổ sung số liệu dẫn chứng cụ thể trong Báo cáo; bổ sung đánh giá toàn diện về các nguồn lực thực hiện để đảm bảo tính khả thi trong trong thực tế.

Thường trực Ủy ban Khoa học – Công nghệ và Môi trường đề nghị cần làm rõ nội dung quản lý đối với hóa chất nguy hiểm trong sản phẩm hàng hóa, làm rõ chức năng của cơ quan liên quan như các Bộ: Công thương, Y tế, Nông nghiệp và phát triển nông thôn về quản lý hóa chất trong sản phẩm chứa hóa chất.

Kiến nghị thêm quy định về quản lý hóa chất đặc biệt nguy hiểm, điển hình như chất xyanua

Cho ý kiến vào dự án luật, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ, công tác xây dựng luật phải có đổi mới; văn bản luật cần ngắn gọn, dễ hiểu, dễ nhớ, những gì thuộc thẩm quyền của Quốc hội thì Quốc hội ban hành, những gì thuộc thẩm quyền Chính phủ thì Chính phủ quy định trong nghị định, thông tư.

Nhấn mạnh quan điểm phải tiếp tục rà soát, thể chế hóa chủ trương xây dựng và triển khai lộ trình cấm sử dụng các loại hóa chất độc hại gây ô nhiễm nguồn nước đã nêu tại Kết luận số 36-KL/TW ngày 23/6/2022 của Bộ Chính trị; Kết luận số 81-KL/TW ngày 4/6/2024 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 7 khóa XI về chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên môi trường, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, đây là kết luận quan trọng, đặt ra yêu cầu phải đẩy mạnh thực hiện chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, chuyển đổi năng lượng công bằng.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại phiên họp.

Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị, tăng cường chế tài xử phạt nghiêm minh, đảm bảo sự răn đe, đồng thời nêu rõ “Một cơ sở sản xuất gây độc hại, phạt 10 triệu, 20 triệu, hay 50 triệu thì không ăn thua. Họ bán ra hàng tỷ đồng, chỉ phạt 50 triệu đồng thì không thấm vào đâu cả”.

Chủ tịch Quốc hội lưu ý 3 vấn đề lớn trong việc sửa luật, đó là, trong điều khoản giải thích từ ngữ, cần rà soát, nghiên cứu bổ sung thêm, nhất là cụm từ đưa ra chiến lược, nghị quyết của Đảng thì khi đưa vào nội dung phải luật hóa một cách dễ hiểu; cần khuyến khích các doanh nghiệp cải tiến quy trình, công nghệ, chuyển đổi sang các hóa chất ít nguy hại hơn hoặc giảm thiểu sử dụng hóa chất nguy hại; tăng cường kiểm soát, truy xuất nguồn gốc hóa chất, đặc biệt là các hóa chất nhập khẩu, mục tiêu lớn nhất là phải nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân. Cần nâng cao nhận thức về giáo dục, tăng cường truyền thông về tác hại, an toàn hóa chất đối với cộng đồng; tăng cường chế tài xử phạt đối với các vi phạm về hóa chất; áp dụng mức phạt cao hơn đối với các vi phạm nghiêm trọng, gây hậu quả xấu đến sức khỏe con người và môi trường.

Cho rằng, hiện nay còn tình trạng mua bán hóa chất dễ dàng, quản lý chưa chặt chẽ bởi việc mua bán được đặt hàng qua mạng xã hội, như vậy, dễ lọt trong khâu quản lý, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh, Trung tướng Lê Tấn Tới đề nghị, nghiên cứu thêm quy định về quản lý hóa chất đặc biệt nguy hiểm, điển hình như chất xyanua.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải kết luận phiên họp.

Trưởng ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải cho rằng, cần phải có quy định rõ ràng đối với hóa chất độc hại nhưng lại được sử dụng trong chữa bệnh. Đơn cử, chất tạo nạc salbutamol nếu dùng trong y tế thì rất ít nhưng trong chăn nuôi lại là chất tạo nạc, là chất cấm, khi ăn vào có thể gây hại cho sức khỏe. “Vậy trong trường hợp này, khi nhập khẩu chất salbutamol thì cơ quan nào sẽ quản lý, bởi với y tế thì là chất có tác dụng chữa bệnh, với ngành nông nghiệp lại là chất cấm trong chăn nuôi, trách nhiệm quy định sẽ như nào, thuộc về bộ nào?” - Trưởng Ban Công tác đại biểu đặt câu hỏi.

Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị, Chính phủ chỉ đạo cơ quan soạn thảo và các cơ quan liên quan tiếp thu ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội, cơ quan thẩm tra để làm rõ các nội dung cơ quan thẩm tra đề nghị, giải trình thuyết phục.

Phương Thủy