Áp dụng công nghệ hiện đại để nâng cao hiệu quả công tác quản lý, bảo vệ biên giới

BĐBP áp dụng công nghệ vào nhiệm vụ kiểm soát cửa khẩu. Ảnh: Thanh Cường

Những kết quả bước đầu

Nhận thức được tầm quan trọng của việc áp dụng khoa học, công nghệ vào thực hiện nhiệm vụ, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức triển khai đẩy mạnh ứng dụng và khai thác hiệu quả công nghệ số, chuyển đổi số trên các lĩnh vực công tác và nhiệm vụ của BĐBP. Trong đó, tập trung đầu tư và khai thác sử dụng hiệu quả hệ thống Trung tâm chỉ huy tác chiến nghiệp vụ Biên phòng, Trung tâm quản lý kiểm soát xuất, nhập cảnh; triển khai các hệ thống hình ảnh số, dữ liệu số phục vụ công tác chỉ huy, chỉ đạo; cải tiến vũ khí, trang bị kỹ thuật, khai thác hiệu quả cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, cơ sở dữ liệu căn cước công dân trong thực hiện nhiệm vụ quản lý, bảo vệ biên giới, trinh sát, phòng, chống ma túy tội phạm và kiểm soát xuất, nhập cảnh, kiểm soát tàu cá, số hóa văn bản, cải cách hành chính quân sự, hệ thống quản lý dữ liệu, thống kê, báo cáo, các cuộc hội họp, hội nghị, tập huấn...

Theo báo cáo của Phòng Khoa học quân sự, Bộ Tham mưu BĐBP, hiện nay, BĐBP đang triển khai nghiên cứu 5 đề tài cấp Bộ Quốc phòng, 14 đề tài, sáng kiến cấp Bộ Tổng Tham mưu, 14 đề tài cấp Bộ Tư lệnh, 18 đề tài cấp cơ sở, 45 đề tài nghiên cứu của học viên; triển khai nghiên cứu, biên soạn 18 tài liệu huấn luyện, 23 giáo trình, tài liệu dạy học, 9 công trình lịch sử quân sự. Trong đó, BĐBP đã triển khai thực hiện Dự án đầu tư công khẩn cấp “Xây dựng phần mềm, mua sắm trang bị quản lý, kiểm soát tàu cá và nhắn tin truyền thông cho chủ tàu cá”; Triển khai lắp đặt trang thiết bị, đường truyền đưa vào khai thác từ ngày 4/4/2024 cho 229/231 trạm kiểm soát Biên phòng, tổ chức khai thác trên hệ thống phần mềm cho 28 Bộ Chỉ huy BĐBP, 4 Hải đoàn Biên phòng, 28 Hải đội Biên phòng và 149 đồn Biên phòng tuyến biển có chức năng quản lý tàu cá.

Kết quả: Từ ngày 1/4/2024 đến nay, hệ thống ghi nhận các trạm kiểm soát Biên phòng đã làm thủ tục xuất nhập bến cho 334.129 lượt phương tiện, 1.856.062 thuyền viên; nhập mới 31.221/86.820 phương tiện, đạt 84%; cấp 5.761 tài khoản cho chủ tàu, thuyền trưởng, đạt 27% và 985 tài khoản cho cán bộ BĐBP.

Đối với việc thực hiện Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực thư điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030 (Đề án số 06), năm 2024, BĐBP được Bộ Quốc phòng giao thực hiện nhiệm vụ “Khai thác dữ liệu dân cư phục vụ công tác quản lý, bảo vệ biên giới trong BĐBP”. Theo đó, BĐBP đã tổ chức mua sắm các trang thiết bị đọc và xác thực căn cước công dân, hộ chiếu điện tử, nhận diện khuôn mặt, vân tay phục vụ tra cứu thông tin đối tượng trên thực địa khi tuần tra, kiểm soát bảo vệ biên giới đúng quy trình, quy định.

Hiện tại, Bộ Tư lệnh đã có Kế hoạch số 3062/KH-BĐBP ngày 19/6/2024 triển khai Hệ thống quản lý văn bản và điều hành sử dụng chữ ký số tổ chức, cá nhân trong BĐBP. Tổ chức tập huấn 3 lần cho 1.228 đồng chí là cán bộ, chỉ huy, nhân viên các cơ quan, đơn vị trực thuộc Bộ Tư lệnh trực tiếp sử dụng văn bản điện tử trên phần mềm quản lý văn bản và điều hành của Bộ Quốc phòng trong BĐBP.

Tiếp tục tăng tốc bứt phá để hiện đại hóa lực lượng

Dù đạt được nhiều kết quả tích cực, song việc áp dụng khoa học, công nghệ vào bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia của BĐBP vẫn còn gặp một số khó khăn, đặc biệt là nguồn nhân lực chất lượng cao, hạ tầng công nghệ còn hạn chế tại một số khu vực.

BĐBP Bình Định giám sát tàu cá hoạt động ngoài khơi, thông qua hệ thống giám sát hành trình. Ảnh: Đơn vị cung cấp

Theo nhiều chuyên gia quân sự, một trong những trở ngại lớn nhất là hệ thống hạ tầng công nghệ ở khu vực biên giới còn nhiều hạn chế. Biên giới Việt Nam trải dài hàng ngàn km, địa hình phức tạp với nhiều khu vực núi cao, rừng rậm, sông suối hiểm trở. Việc triển khai các hệ thống giám sát như camera, radar, cảm biến hay máy bay không người lái (UAV) đòi hỏi đầu tư lớn về tài chính. Ngoài ra, việc duy trì, bảo trì các thiết bị hiện đại trong điều kiện khắc nghiệt tại biên giới cũng là thách thức lớn. Nhiều khu vực biên giới, đặc biệt là biên giới phía Bắc và khu vực Tây Nguyên, có khí hậu khắc nghiệt, ảnh hưởng đến độ bền và hiệu suất của các thiết bị công nghệ...

Thêm vào đó, là vấn đề ứng dụng khoa học, công nghệ đòi hỏi đội ngũ cán bộ, chiến sĩ BĐBP không chỉ có trình độ nghiệp vụ quân sự, mà còn phải am hiểu sâu về công nghệ, đặc biệt là các lĩnh vực như an ninh mạng, trí tuệ nhân tạo (AI), phân tích dữ liệu lớn (Big Data), điều khiển UAV... Tuy nhiên, hiện nay, lực lượng chuyên trách về công nghệ trong BĐBP vẫn còn thiếu và chưa đồng đều giữa các tuyến biên giới...

Để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trên, theo Thiếu tướng Nguyễn Văn Thiện, Phó Tư lệnh BĐBP, trong giai đoạn tới, BĐBP sẽ đưa ra nhiều chủ trương, biện pháp như: Tiếp tục tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chỉ huy các cấp trong ứng dụng công nghệ số, chuyển đổi số gắn với bảo đảm an toàn thông tin, an ninh mạng. Nghiên cứu đề xuất đầu tư mua sắm trang bị, phương tiện kỹ thuật hiện đại phục vụ thực hiện nhiệm vụ của BĐBP đảm bảo phù hợp, hiệu quả; tập trung ưu tiên các đơn vị được xác định tiến lên hiện đại, các lĩnh vực trọng tâm, trọng điểm trong quản lý, bảo vệ biên giới; kiểm soát xuất, nhập cảnh; đấu tranh phòng, chống tội phạm...

Cùng với đó, thực hiện tốt công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ khoa học, công nghệ, nâng cao năng lực, trình độ và phẩm chất của cán bộ quản lý khoa học, công nghệ ở các cơ quan, đơn vị nghiên cứu, ứng dụng và phát triển công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia trong BĐBP. Duy trì và mở rộng quan hệ hợp tác quốc phòng, hợp tác biên phòng trong lĩnh vực quản lý, bảo vệ biên giới, kiểm soát xuất, nhập cảnh; tăng cường phối hợp trong đào tạo, tập huấn, bồi dưỡng cán bộ. Tiếp xúc, trao đổi khả năng hợp tác với một số quốc gia để phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số lĩnh vực quân sự, quốc phòng, biên phòng theo chủ trương, đường lối và chính sách đối ngoại của Đảng, Nhà nước và chỉ đạo của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng.

Ngoài ra, củng cố, kiện toàn tổ chức, biên chế, huy động mọi nguồn lực; quan tâm xây dựng đội ngũ cán bộ khoa học; tăng cường đầu tư hoàn thiện hạ tầng công nghệ thông tin, huy động nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Khẩn trương, quyết liệt hoàn thiện thể chế; xóa bỏ mọi tư tưởng, quan niệm, rào cản đang cản trở sự phát triển, đưa thể chế thành một lợi thế cạnh tranh trong phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Cẩm Linh