Ấm áp ngày đông với ẩm thực Cao Bằng

Bánh cuốn trứng

Món bánh cuốn nóng Cao Bằng.

Một sáng mùa đông, khi sương còn vương trên mái nhà sàn, chỉ cần ghé một quán nhỏ ven đường, thực khách đã có thể ngồi vào chiếc ghế tre nhỏ, thưởng thức bát bánh cuốn trứng ấm nóng. Bánh cuốn làm rất mỏng, mềm dai, cuộn nhân thịt băm và nấm mộc nhĩ. Phần trứng được tráng trực tiếp trên mặt bánh, sau đó cuộn lại gọn gàng, rồi rắc thêm hành phi thơm và chút gia vị. Bát nước chan kèm thường là nước xương ninh lâu vị ngọt thanh, rất hợp với tiết trời lạnh.

Thực khách xúc từng muỗng, cảm nhận vị mềm mịn của bánh, vị béo nhẹ của trứng và độ ngọt đậm đà của nước chan. Đó là món ăn giúp người dân Cao Bằng khởi đầu ngày mới bằng hơi ấm thân quen và đầy năng lượng.

Bánh áp chao

Bánh áp chao thịt vịt là món ăn hấp dẫn ở Cao Bằng.

Không kém phần đặc sắc, bánh áp chao là món mặn dân dã mà tinh tế trong ẩm thực Cao Bằng, từ nguyên liệu đơn giản như bột nếp, khoai tầu, thịt vịt lọc thái nhỏ tẩm ướp làm nhân… Sau khi đã có được hỗn hợp bột sánh mịn và thịt vịt đã được nêm tẩm gia vị, lấy một lượng bột vừa đủ vào khuôn, thịt vịt cho vào giữa làm nhân bánh. Thả từ từ bánh vào chảo dầu sôi, chao qua chao lại cho tới khi hai mặt bánh vàng rộm, thơm nức mũi thì vớt ra để ráo mỡ, cắt miếng nhỏ bày lên đĩa và sẵn sàng thưởng thức món đặc sản quê hương này. Bánh áp chao dùng nóng kèm với nộm, rau thơm và nước chấm.

Bánh áp chao ăn với nước chấm dấm đường pha chua ngọt, mấy sợi đu đủ xanh non thái chỉ và ít rau húng thơm lừng. Vào buổi chiều hoặc tối mùa rét, áp chao là lựa chọn lý tưởng: bánh giòn, vị đậm đà, kết hợp nước chấm mát dịu, tạo cảm giác ấm bụng mà không ngán.

Tàu trúc

Khi gió mùa đông đến, cái lạnh khiến người ta thèm những món quà chiều ấm áp hơn bao giờ hết. Trong số đó, tàu trúc - món chè đậu xanh với vỏ quýt khô luôn là lựa chọn của nhiều người. Tùy vào mỗi nơi có cách gọi cũng như công thức làm, gia vị khác nhau, song nguyên liệu chính để nấu món tàu trúc vẫn là đậu xanh, đường trắng, trần bì (vỏ quýt khô) và bột dong (hoặc bột báng, bột gạo). Khi bưng bát chè nóng, khói bốc lên lẫn hương vỏ quýt thoang thoảng, từng thìa chè ấm áp lan tỏa vị bùi ngọt nhẹ, xua tan cái rét giá, làm dịu cổ họng và sưởi ấm cơ thể.

Tàu trúc không chỉ là món quà chiều mà còn mang giá trị dinh dưỡng tốt cho sức khỏe. Vỏ quýt trong Đông y được xếp vào nhóm lý khí, điều hòa hệ thống tiêu hóa, tiêu đàm nên được dùng rất phổ biến để chữa các bệnh đường hô hấp và tiêu hóa như: giải cảm, chữa ho, nôn mửa, ăn uống không tiêu, ăn không ngon… Còn đậu xanh có tác dụng thanh nhiệt giải độc, chống tình trạng mờ mắt, giải được nhiều chất độc của thuốc và kim loại.

Bánh trôi

Bánh coóng phù của người Cao Bằng.

Bánh trôi là món ẩm thực quen thuộc với nhiều vùng miền, nhưng ở Cao Bằng, người dân tộc Tày gọi là coóng phù (còn có tên khác là phù noòng). Trong tiết trời se lạnh, thưởng thức một bát bánh trôi nóng, thực khách cảm nhận ngay mùi thơm của bột nếp, vị ngọt dịu của nước đường nấu và vị cay ấm của gừng, xua tan cái lạnh mùa đông.

Để tạo màu sắc và hương vị đa dạng, gạo nếp có thể được trộn cùng gấc, lá cẩm hay các nguyên liệu tự nhiên khác. Các viên bánh được nặn thành hình tròn đều tăm tắp vừa đẹp mắt vừa giữ được độ mềm dẻo khi chín. Khi bưng bát bánh trôi nóng hổi, nước đường gừng thơm nồng chan đều, thêm ít lạc rang giã nhỏ hoặc nước cốt dừa sẽ tăng độ ngậy béo, làm nổi bật sự độc đáo và trọn vẹn vị ngon của món ăn.

Bánh sắn nướng

Bánh sắn nướng, hương vị lạ từ nguyên liệu quen thuộc.

Bánh sắn nướng là món ăn dân dã nhưng khiến lòng người ấm áp ngay từ miếng đầu tiên. Người dân địa phương chọn loại sắn bở, tươi, hấp chín rồi giã nhuyễn, nhào với bột đến khi đạt độ dẻo mềm vừa phải. Bột sắn sau đó được nặn thành những viên hoặc miếng đều đặn, đặt lên vỉ nướng trên than hồng.

Khi bánh chín, lớp ngoài hơi vàng, thoảng mùi khói than, bên trong vẫn mềm dai, vị bùi của sắn quyện với vị ngọt thanh tự nhiên khiến thực khách cảm nhận được sự giản dị nhưng đầy đặn hương núi rừng. Khi bánh vừa ra lò ăn kèm với nước cốt dừa làm món ăn thêm hấp dẫn và tròn vị.

Ngô, khoai nướng

Trời đông giá rét, ngô và khoai nướng trở thành món ăn giản dị nhưng khó quên. Trong làn mưa phùn nhẹ, mùi ngô nướng, khoai lang chín vàng thoang thoảng trong không khí, khiến người ta vừa xao xuyến vừa thèm. Những bắp ngô còn nguyên lớp lá xanh, những củ khoai tím hay vàng nâu đặt trên bếp than đỏ rực, chỉ nhìn thôi cũng thấy hơi ấm lan tỏa. Khi bóc lớp vỏ bên ngoài, khoai chín vàng óng, mật khoai chảy ra, vị ngọt tự nhiên và hương thơm nồng ấm khiến bất cứ ai cũng khó lòng cưỡng lại.

Ngồi bên bếp than hồng, tay cầm bắp ngô hay củ khoai, má ửng hồng vì hơi nóng, mùi khói và hương đồ nướng lan tỏa quanh, người ta mới cảm nhận được thú vui giản dị mà ấm áp của mùa đông Cao Bằng. Ngô, khoai không chỉ là món ăn, mà còn là ký ức, là hơi ấm quê hương để mỗi lần đi xa, người ta vẫn nhớ về những ngày đông bình dị, thân quen mà đong đầy nghĩa tình.

Thiên Hương