AI sẽ chấm dứt kỷ nguyên 'bom xịt' như Antony

Manchester United từng chi đậm, nhưng thất bại nặng nề với phi vụ Antony.

Thị trường chuyển nhượng mùa đông khép lại, và dù các CLB Premier League không phá vỡ kỷ lục 815 triệu bảng của năm ngoái, số tiền chi ra vẫn khổng lồ. Manchester City, chẳng hạn, đã chi 125 triệu bảng để củng cố lực lượng cho phần còn lại của mùa giải.

Dữ liệu chứng minh tỷ lệ thất bại khủng khiếp

Nhưng có một thực tế đáng ngạc nhiên. Một nửa số thương vụ chuyển nhượng không mang lại hiệu quả như mong đợi. Cứ hai cầu thủ mới đến, sẽ có một người thất bại. Dù các CLB bỏ ra hàng trăm triệu bảng, không ai có thể chắc chắn một bản hợp đồng sẽ thành công.

Vậy đâu là nguyên nhân? Ian Graham, cựu Giám đốc Nghiên cứu của Liverpool, chỉ ra bảy lý do phổ biến nhất khiến một bản hợp đồng trở thành “bom xịt”. Đó là cầu thủ hiện tại tốt hơn cầu thủ mới; Cầu thủ không giỏi như đánh giá ban đầu; Không phù hợp với phong cách của đội bóng; Bị sử dụng sai vị trí; HLV không tin tưởng và không trao cơ hội; Chấn thương hoặc vấn đề thể lực; Rắc rối cá nhân ảnh hưởng đến phong độ.

Ngay cả khi một CLB 90% tin tưởng rằng từng yếu tố trên sẽ diễn ra suôn sẻ, khi tính toán tổng thể, xác suất thành công của thương vụ vẫn chỉ dừng lại ở 48%. Đây chính là bài toán đau đầu của mọi CLB trên thế giới: Làm thế nào để giảm thiểu rủi ro khi mua sắm cầu thủ?

Antony vừa bị Manchester United đẩy sang Real Betis theo dạng cho mượn trong kỳ chuyển nhượng tháng 1.

Một nghiên cứu của Plaier, công ty dữ liệu bóng đá có trụ sở tại Hamburg, đã chỉ ra con số gây sốc. Một nửa số tân binh tại Premier League chỉ có khoảng 540 phút thi đấu (tương đương 6 trận) trước khi bị loại bỏ.

Con số này bao gồm cả những bản hợp đồng bom tấn lẫn những tài năng trẻ từ học viện. Điều này cho thấy khả năng thất bại của một cầu thủ mới đến Anh là cực kỳ cao.

Sự lãng phí này càng trở nên nghiêm trọng trong bối cảnh các CLB phải tuân thủ quy định Lợi nhuận và Tính bền vững (PSR). Khi các đội bóng ngày càng bị kiểm soát chặt chẽ về tài chính, một thương vụ thất bại không chỉ là nỗi thất vọng mà còn có thể đẩy CLB vào tình trạng nguy hiểm.

Câu hỏi đặt ra là: Liệu có cách nào giúp các CLB tránh khỏi những sai lầm này ngay từ đầu?

AI và dữ liệu - giải pháp thay đổi cuộc chơi

Jan Wendt, CEO của Plaier, tin rằng AI và dữ liệu có thể giúp các CLB giảm thiểu rủi ro khi chiêu mộ cầu thủ. "Chúng tôi không chỉ đánh giá một cầu thủ qua số liệu cá nhân của anh ta rồi đem so sánh", Wendt giải thích. "Chúng tôi còn phân tích bối cảnh: Anh ta đã thi đấu với ai? Chơi cùng ai? Môi trường nào giúp anh ta phát huy tốt nhất?".

Ngày nay, các CLB sở hữu kho dữ liệu khổng lồ về cầu thủ. Họ có thể sử dụng hai nguồn chính: Dữ liệu sự kiện (event data) - ghi lại thủ công mọi hành động của cầu thủ khi có bóng; Dữ liệu theo dõi (tracking data) - ghi lại tự động toàn bộ chuyển động của cầu thủ trên sân bằng hệ thống camera hiện đại.

Nhưng theo Wendt, chìa khóa không nằm ở việc thu thập dữ liệu, mà là biết cách kết nối chúng để tạo ra bức tranh tổng thể chính xác nhất.

"Một công cụ tương quan sẽ chia nhỏ dữ liệu thành các nhóm khác nhau", Wendt giải thích. "AI sẽ chạy song song các nhóm này và chọn ra phương pháp có độ chính xác cao nhất, đảm bảo CLB luôn có kết quả tốt nhất khi ra quyết định".

Man City là đội bạo chi trong kỳ chuyển nhượng mùa đông.

Công nghệ này không chỉ áp dụng trong bóng đá mà còn xuất hiện trong nhiều lĩnh vực khác, chẳng hạn hàng không, nơi một lỗi hệ thống có thể ảnh hưởng đến tính mạng con người. Nhưng làm thế nào để AI có thể thay đổi cách các CLB chiêu mộ cầu thủ?

"Chúng tôi không chỉ đo lường màn trình diễn cá nhân, mà còn đo lường hiệu suất của cầu thủ trong một hệ thống", Wendt nhấn mạnh. "Chúng tôi không quan tâm anh ta rê bóng giỏi ra sao, sút bóng tốt thế nào hay ghi bao nhiêu bàn. Những yếu tố đó không quyết định trận đấu".

Thay vào đó, hệ thống này tập trung vào mức độ đóng góp của cầu thủ vào đội hình, hay nói cách khác, hiệu suất của anh ta khi tương tác với 21 cầu thủ còn lại trên sân.

Điều này giúp các CLB hiểu rõ cầu thủ này có phù hợp với lối chơi của đội hay không, có thể hòa nhập với đồng đội, phát huy hết khả năng ở môi trường mới? Nếu các CLB áp dụng công nghệ này đúng cách, tỷ lệ thành công của các thương vụ chuyển nhượng sẽ tăng đáng kể.

Bóng đá đang bước vào một kỷ nguyên mới - nơi những quyết định dựa trên cảm giác và “linh cảm” của các tuyển trạch viên dần bị thay thế bởi những thuật toán chính xác đến từng chi tiết. Trong tương lai gần, AI và dữ liệu có thể trở thành yếu tố quyết định thành bại của một thương vụ chuyển nhượng.

Và có lẽ, khi đó, tỷ lệ thất bại 50% trong chuyển nhượng sẽ chỉ còn là quá khứ.

10 thương vụ nổi bật ở kỳ chuyển nhượng tháng 1 Kỳ chuyển nhượng mùa đông 2025 đã khép lại với hàng loạt thương vụ đình đám. Trong đó, có không ít ngôi sao lớn tìm được bến đổ mới.

Di Cầm