AI mô phỏng giúp con người nhìn thấy bản thân trong tương lai

Phiên bản mô phỏng bằng AI của chính họ trong tương lai. Ảnh: MIT News

Hãy thử trò chuyện với phiên bản lớn tuổi của chính mình trong tương lai

Bạn đã bao giờ muốn du hành ngược thời gian để xem bản thân mình trong tương lai sẽ như thế nào chưa? Giờ đây, nhờ sức mạnh của AI tạo sinh, bạn có thể làm được điều đó.

Các nhà nghiên cứu từ MIT và nhiều tổ chức khác đã tạo ra một hệ thống cho phép người dùng trò chuyện trực tuyến bằng văn bản với một phiên bản mô phỏng AI của chính họ trong tương lai.

Ứng dụng này mang tên Future You (Bạn trong tương lai), được thiết kế để giúp giới trẻ cải thiện cảm giác kết nối với bản thân trong tương lai (future self-continuity). Đây là một khái niệm tâm lý, mô tả mức độ kết nối mà một người cảm thấy với phiên bản tương lai của chính mình.

Nghiên cứu cho thấy khi cảm giác này mạnh mẽ, nó có thể tác động tích cực đến việc đưa ra những quyết định dài hạn, như việc tiết kiệm tài chính hay chú tâm vào thành công trong học tập.

Future You sử dụng một mô hình ngôn ngữ lớn dựa trên thông tin mà người dùng cung cấp, tạo ra một phiên bản ảo mô phỏng người dùng ở tuổi 60. Phiên bản tương lai này có thể trả lời các câu hỏi về cuộc sống tương lai, đồng thời đưa ra lời khuyên hay những hiểu biết về con đường mà họ có thể theo đuổi.

Trong một nghiên cứu ban đầu, các nhà khoa học nhận thấy rằng sau khoảng 30 phút tương tác với Future You, người dùng báo cáo cảm thấy bớt lo âu và có sự kết nối mạnh mẽ hơn với phiên bản tương lai của mình.

“Chúng ta chưa có cỗ máy thời gian thật sự, nhưng AI có thể đóng vai trò như một dạng cỗ máy thời gian ảo. Chúng ta có thể dùng mô phỏng này để giúp mọi người suy nghĩ kỹ hơn về những hệ quả từ các quyết định họ đang đưa ra hôm nay”, Pat Pataranutaporn, một nghiên cứu sinh tiến sĩ vừa tốt nghiệp tại Media Lab (MIT), đồng thời là đồng tác giả của nghiên cứu này, cho biết.

Pataranutaporn tham gia vào nghiên cứu này cùng với các đồng tác giả gồm: Kavin Winson, một nhà nghiên cứu tại KASIKORN Labs; Peggy Yin, một sinh viên đại học tại Đại học Harvard; Auttasak Lapapirojn và Pichayoot Ouppaphan của KASIKORN Labs; Pattie Maes - Giáo sư Germeshausen về Truyền thông, Nghệ thuật và Khoa học và là người đứng đầu nhóm Giao diện chất lỏng tại MIT…

Mô phỏng chân thực

Các nghiên cứu về việc hình dung bản thân trong tương lai đã xuất hiện từ ít nhất những năm 1960. Một phương pháp ban đầu nhằm cải thiện future self-continuity là yêu cầu mọi người viết thư cho bản thân tương lai. Gần đây hơn, các nhà khoa học đã dùng kính thực tế ảo (VR) để người dùng nhìn thấy phiên bản tương lai của mình. Tuy nhiên, các phương pháp này ít có tính tương tác, hạn chế hiệu quả tác động lên người dùng.

Sự xuất hiện của AI tạo sinh và các mô hình ngôn ngữ lớn như ChatGPT đã mở ra cơ hội tạo ra một phiên bản tương lai có khả năng thảo luận những mục tiêu và ước mơ thật sự của một người thông qua các cuộc trò chuyện thông thường.

“Hệ thống làm cho mô phỏng này trở nên rất chân thực. Future You có độ chi tiết cao hơn nhiều so với những gì một người có thể hình dung đơn thuần bằng trí tưởng tượng”, GS. Maes cho biết.

Người dùng bắt đầu bằng việc trả lời một loạt câu hỏi về cuộc sống hiện tại, những điều quan trọng đối với họ, và các mục tiêu trong tương lai. Hệ thống AI sẽ sử dụng những thông tin này để tạo ra cái mà các nhà nghiên cứu gọi là “ký ức tương lai,” cung cấp bối cảnh mà mô hình sẽ tham chiếu khi tương tác với người dùng.

Người dùng tương tác với công cụ theo hai cách: nội quan (introspection), khi họ suy nghĩ về cuộc sống và mục tiêu của mình trong quá trình xây dựng phiên bản tương lai; và hồi tưởng (retrospection), khi họ cân nhắc xem mô phỏng có phù hợp với hình ảnh mà họ hình dung hay không.

“Bạn có thể hình dung Future You như một không gian tìm kiếm câu chuyện. Bạn có cơ hội nghe thấy những trải nghiệm mà hiện tại bạn vẫn còn cảm xúc mạnh mẽ, nhưng sẽ được xử lý như thế nào theo thời gian”, Peggy Yin chia sẻ.

Để giúp người dùng hình dung rõ ràng hơn về bản thân tương lai, hệ thống còn tạo ra một bức ảnh mô phỏng khuôn mặt già đi của người dùng. Chatbot cũng được thiết kế để đưa ra những câu trả lời sống động, như sử dụng cụm từ “khi tôi ở độ tuổi của bạn,” làm cho mô phỏng trở nên chân thực hơn.

Tuy nhiên, tính chân thực này có thể gây tác dụng phụ nếu mô phỏng diễn biến tiêu cực. Để tránh điều này, Future You luôn nhấn mạnh với người dùng rằng đây chỉ là một phiên bản tương lai có thể xảy ra, và họ có quyền thay đổi cuộc sống của mình. Việc đưa ra câu trả lời khác cho bảng câu hỏi sẽ tạo ra một cuộc trò chuyện hoàn toàn khác.

“Đây không phải là một lời tiên tri, mà là một khả năng”, Pataranutaporn nhấn mạnh.

(Nguồn: MIT News)