Ai là người chịu trách nhiệm khi vi phạm của PNJ bị chuyển sang cơ quan công an điều tra?

Thanh tra Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã công bố kết luận thanh tra về việc chấp hành chính sách, pháp luật trong hoạt động kinh doanh vàng tại Công ty cổ phần Vàng bạc đá quý Phú Nhuận (PNJ).

Theo kết luận thanh tra, PNJ vi phạm về chấp hành chế độ báo cáo hoạt động kinh doanh mua, bán vàng miếng, có dấu hiệu đưa thông tin gây nhầm lẫn về sản phẩm, hàng hóa do doanh nghiệp cung cấp nhằm thu hút khách hàng của doanh nghiệp khác, liên quan đến hành vi cạnh tranh không lành mạnh; có dấu hiệu vi phạm về nhãn hàng hóa theo quy định đối với sản phẩm vàng trang sức, mỹ nghệ.

Kết quả xác minh cho thấy có dấu hiệu PNJ vi phạm quy định của pháp luật về thuế. Căn cứ quy định của pháp luật, NHNN đã có văn bản chuyển thông tin sang cơ quan có thẩm quyền để xem xét, xử lý theo quy định.

Ngoài ra, PNJ vi phạm các quy định pháp luật về phòng chống rửa tiền, cụ thể: ban hành quy định nội bộ có nội dung không đầy đủ theo quy định, không phân loại khách hàng theo mức độ rủi ro, báo cáo không đủ nội dung theo quy định của pháp luật, không báo cáo các giao dịch có giá trị lớn phải báo cáo liên quan đến hoạt động kinh doanh vàng.

PNJ không thực hiện kiểm toán nội bộ về phòng chống rửa tiền theo quy định, chưa có quy định về việc phong tỏa tài khoản, niêm phong, phong tỏa hoặc tạm giữ tài sản; chưa có hướng dẫn cụ thể để thực hiện đánh giá rủi ro về rửa tiền, chưa quy định thẩm quyền phê duyệt báo cáo, hình thức phổ biến báo cáo trong toàn hệ thống, chưa có quy định về các trường hợp nhận biết khách hàng.

Đồng thời, PNJ chưa quy định cụ thể về tần suất cập nhật thông tin nhận biết khách hàng, chưa có quy định về thu thập thông tin về chủ sở hữu hưởng lợi, mục đích và bản chất của mối quan hệ kinh doanh của khách hàng với đối tượng báo cáo.

Không chỉ vậy, tuy PNJ có thực hiện việc nhận biết khách hàng, lưu giữ thông tin nhận biết khách hàng nhưng không đầy đủ theo quy định của pháp luật.

PNJ còn vi phạm về lập hóa đơn bán hàng không đúng thời điểm đối với một số hóa đơn, một số giao dịch thiếu thông tin hoặc có thể không phải thông tin số CMND/CCCD của khách hàng trên Bảng kê 01/TNDN...

Thanh tra NHNN cho biết nguyên nhân những vi phạm nêu trên là người đại diện theo pháp luật, lãnh đạo, nhân viên PNJ chưa nghiêm túc chấp hành một số quy định của pháp luật trong hoạt động kinh doanh vàng, phòng chống tham nhũng và hạch toán kế toán, lập và sử dụng chứng từ kế toán, kê khai và thực hiện nghĩa vụ thuế.

Ngay khi kết thúc thanh tra trực tiếp, NHNN đã có văn bản chuyển thông tin vụ việc vi phạm về chế độ hóa đơn, chứng từ kế toán, thuế có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự tại Công ty PNJ sang Bộ Công an để xác minh, điều tra, xử lý.

Danh sách người nội bộ, người có liên quan và giao dịch cổ phiếu của họ với PNJ

Chánh thanh tra NHNN đã ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với PNJ về các hành vi vi phạm quy định của pháp luật về chế độ thông tin báo cáo mua, bán vàng miếng và hoạt động phòng, chống rửa tiền với tổng số tiền phạt là 1.340 triệu đồng.

Sáng 31.5, đại diện PNJ cho biết công ty luôn cố gắng ở mức cao nhất để tuân thủ, chấp hành nghiêm túc các quy định, pháp luật của Nhà nước trong hoạt động kinh doanh vàng và trang sức.

"Công ty cũng luôn đề cao tính minh bạch, luôn cố gắng thực hiện đầy đủ các quy định pháp luật về chế độ kế toán, lập và sử dụng hóa đơn, chứng từ; về kê khai và thực hiện nghĩa vụ thuế.” đại diện PNJ nhấn mạnh.

Thông tin từ PNJ cũng cho biết công ty đã chủ động rà soát, khắc phục toàn bộ những điểm còn thiếu sót được chỉ ra trong đợt thanh tra. Đồng thời, PNJ cũng đề nghị các cơ quan chức năng tiếp tục điều tra, làm rõ các nội dung chưa được sáng tỏ, nhằm minh bạch hóa hoàn toàn hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

“PNJ cam kết sẽ tiếp tục hợp tác một cách chuyên nghiệp và minh bạch với các cơ quan chức năng, và vẫn luôn phục vụ khách hàng với chất lượng cao nhất” - PNJ cho biết.

Hé mở danh tính "ông chủ" của PNJ

Dữ liệu báo cáo quản trị năm 2024 cho biết bà Cao Thị Ngọc Dung - Chủ tịch HĐQT sở hữu 2,85% vốn PNJ. Ngoài ra, những người có liên quan đến bà Dung sở hữu 13,04% vốn PNJ. Như vậy, tổng sở hữu của Chủ tịch HĐQT PNJ và người có liên quan là 15,89% vốn.

Ngoài ra, trong phiên giao dịch ngày 14.5.2025, cổ đông ngoại T.Rowe Price Associates, Inc (trụ sở tại Mỹ) vừa mua vào thành công gần 1,24 triệu cổ phiếu PNJ.

Sau giao dịch, cổ đông ngoại này đã gia tăng sở hữu cổ phiếu PNJ từ hơn 16,27 triệu cổ phiếu lên gần 17,51 triệu cổ phiếu, tương đương tỷ lệ sở hữu tăng từ 4,81% lên 5,18% vốn tại PNJ.

Trước đó, tại phiên giao dịch ngày 8.5.2025, quỹ ngoại Dragon Capital do bà Trương Ngọc Phượng làm đại diện đã thông qua quỹ thành viên là DC Developing Markets Strategies Public Limited Company để bán ra thành công 100.000 cổ phiếu PNJ.

Sau giao dịch, quỹ này giảm sở hữu cổ phiếu PNJ từ gần 16,99 triệu cổ phiếu xuống còn gần 16,89 triệu cổ phiếu, tương đương tỷ lệ sở hữu giảm từ 5,0268% xuống còn 4,9972% và chính thức “rời ghế” cổ đông lớn tại PNJ.

Một cửa hàng của PNJ tại TP.HCM

Ở diễn biến khác, Sprucegrove Investment Management Ltd (Canada) thông báo đã bán 312.250 cổ phiếu và giảm sở hữu còn gần 16,3 triệu cổ phiếu, chiếm 4,96% và không còn là cổ đông lớn của PNJ. Giao dịch được thực hiện ngày 16.4.

Đáng chú ý, theo đăng ký thay đổi ngày 13.1.2025 tại Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp, người đại diện theo pháp luật của PNJ là ông Lê Trí Thông - Tổng giám đốc và bà Cao Thị Ngọc Dung - Chủ tịch HĐQT.

Theo báo cáo IR quý 1/2025, PNJ ghi nhận doanh thu thuần đạt 9.635 tỉ đồng giảm 23,5% so với cùng kỳ, và lợi nhuận sau thuế đạt 678 tỉ đồng, giảm 8% so với cùng kỳ.

PNJ cho biết về hoạt động kinh doanh của từng kênh. Cụ thể, doanh thu trang sức bán lẻ: Trong quý 1/2025, ngược dòng thị trường khi sức mua thị trường trang sức suy yếu do giá vàng tăng cao và nhu cầu tiêu dùng chung của thị trường bán lẻ giảm tốc trong tháng 3, doanh thu trang sức bán lẻ của PNJ tăng 6,1% so với cùng kỳ. Kết quả tích cực này đến từ các yếu tố: (1) Mở rộng mạng lưới và gia tăng số lượng cửa hàng so với quý 1/2024; (2) Các chương trình marketing mùa cao điểm đầu năm đạt hiệu quả tốt, giúp PNJ thu hút thành công nhiều khách hàng mới; (3) Chiến lược sản phẩm phù hợp xu hướng thị trường; (4) Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng dịch vụ

Doanh thu trang sức bán sỉ trong quý 1/2025 tăng 22,8% so với cùng kỳ. Nguyên nhân là, với lợi thế là nhà sản xuất uy tín, vận hành bài bản và tuân thủ chặt chẽ các quy định, PNJ tiếp tục khẳng định được vị thế, được khách hàng tin tưởng, đặc biệt trong bối cảnh thị trường ngày càng đề cao tính minh bạch và khả năng truy xuất nguồn gốc sản phẩm.

Doanh thu vàng 24K trong quý 1/2025 giảm 65,8% so với cùng kỳ. Trước tình trạng nguồn nguyên liệu gặp khó khăn và nguồn cung sản phẩm 24K bị hạn chế kéo dài từ nửa cuối năm 2024 đến nay, PNJ đã chủ động ưu tiên phân bổ nguồn lực cho mảng trang sức bán lẻ - lĩnh vực kinh doanh cốt lõi của công ty. Việc giới hạn số lượng sản phẩm vàng 24K khiến doanh thu từ mảng này sụt giảm đáng kể, dù nhu cầu thị trường vẫn duy trì ở mức cao.

Đáng chú ý, biên lợi nhuận gộp trung bình trong quý 1/2025, biên lợi nhuận gộp của PNJ đạt 21,3%, tăng so với mức 17,1% cùng kỳ năm 2024, chủ yếu nhờ sự thay đổi trong cơ cấu doanh thu. Cụ thể, tỷ trọng doanh thu từ trang sức bán lẻ đạt 69,3%, tăng mạnh 18,8% so với mức 50,5% của quý 1/2024.

Tại thời điểm 31.3.2025, PNJ không mở thêm cửa hàng mới, vẫn duy trì 429 cửa hàng, trong đó PNJ có 421 cửa hàng; Style by PNJ có 4 cửa hàng; CAO Fine Jewellery có 3 cửa hàng; Trung tâm Kinh doanh sỉ có 1 cửa hàng.

Khánh Phong