AI không thay thế nhà báo mà định hình lại cách làm báo

Tại Diễn đàn Kết nối công nghệ và Đổi mới sáng tạo báo chí - truyền thông Việt Nam 2025 chủ đề Sức mạnh AI cho nhà truyền thông trẻ diễn ra sáng 12/6 tại Hà Nội, ông Bùi Công Duyến, chuyên gia công nghệ truyền thông, Giám đốc sản phẩm Tòa soạn hội tụ ONECMS, CTCP Công nghệ NEKO nhận định trong tương lai báo chí sẽ là sự kết hợp giữa trí tuệ và công nghệ.

“AI là một công cụ mạnh mẽ giúp nhà báo làm việc hiệu quả hơn nhưng không thể thay thế được những giá trị cốt lõi của báo chí đó là sự thật, đạo đức, sáng tạo và cảm xúc của con người. Tương lai của báo chí nằm ở sự hợp tác thông minh giữa AI và nhà báo, nơi con người tập trung vào những gì AI không thể làm được”, ông Duyến nhận định.

Ông Bùi Công Duyến, chuyên gia công nghệ truyền thông, Giám đốc sản phẩm Tòa soạn hội tụ ONECMS, CTCP Công nghệ NEKO.

Do đó, những sinh viên trẻ, những người sắp bước vào ngành báo chí tương lai cần trau dồi sâu sắc những nghiệp vụ báo chí cơ bản.

“Nếu chỉ copy, ‘xào bài’ thì sẽ rất dễ dàng bị AI thay thế. Bạn không thể ‘xào bài’ nhanh bằng AI. Với một bài báo của Vietnamnet, AI có thể tạo ra “n” bài báo khác nhau theo phong cách của các cơ quan báo chí khác nhau. Do đó nên tập trung vào các nghiệp vụ báo chí cơ bản của nhà báo con người”, chuyên gia lưu ý.

Ông Duyến cũng nhấn mạnh việc nhà báo phải quản lý AI, “luôn nhớ rằng tất cả các nội dung do AI tạo ra đều cần được giám sát chặt chẽ”.

Theo báo cáo chuyên sâu AI trong báo chí “Ứng dụng, tác động và con đường phía trước trong bối cảnh toàn cầu và Việt Nam” do ONECMS thực hiện, báo chí Việt Nam đang tích cực triển khai các giải pháp dựa trên AI, bao gồm biên tập tự động, phân tích xu hướng dư luận và kiểm tra thông tin.

Theo một khảo sát năm 2023, khoảng 25% cơ quan báo chí Việt Nam ứng dụng AI trong hoạt động của họ và 35% phóng viên sử dụng các công cụ kỹ thuật số (bao gồm AI) trong công việc hàng ngày.

Báo cáo chỉ ra, tỷ lệ áp dụng hiện tại cho thấy việc tích hợp AI sâu rộng trong báo chí Việt Nam vẫn đang ở giai đoạn đầu, cho thấy việc triển khai thực tế đang đối mặt với những trở ngại đáng kể liên quan đến cơ sở hạ tầng, nguồn nhân lực và đầu tư tài chính, đòi hỏi tiếp tục lập kế hoạch chiến lược và phân bổ nguồn lực.

Diễn đàn Kết nối công nghệ và Đổi mới sáng tạo báo chí - truyền thông Việt Nam 2025 do Viện Đào tạo Báo chí và Truyền thông, trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội chủ trì đã khẳng định sự bùng nổ của AI đang tái định hình mạnh mẽ ngành báo chí, từ cách sản xuất nội dung, phân phối tin tức đến điều tra chuyên sâu và phục vụ độc giả.

Với khả năng nâng cao hiệu suất, mở rộng phạm vi phủ sóng và cá nhân hóa trải nghiệm người đọc, AI không chỉ thay đổi cách các tòa soạn vận hành mà còn đặt ra những câu hỏi lớn về đạo đức và lòng tin.

Trong bối cảnh đó, tương lai của báo chí định hình bởi sự hợp tác tinh tế giữa con người và công nghệ, nơi giá trị cốt lõi của nghề báo vẫn là kim chỉ nam. Vấn đề đổi mới sáng tạo, ứng dụng thành tựu trí tuệ nhân tạo AI, vấn đề hợp tác người - AI, chuẩn bị cho thế hệ phóng viên tương lai có thể làm việc hiệu quả với các "đối tác" máy móc ngày càng thông minh, đồng thời kiên định với những giá trị cốt lõi của nghề báo đang thu hút sự quan tâm lớn của những người làm báo, các nhà lãnh đạo cơ quan báo chí, các nhà quản lý và giới đào tạo báo chí truyền thông.

Tại Diễn đàn, các nhà quản lý và thiết kế chính sách, các nhà công nghệ và đông đảo người làm báo đã cùng trao đổi quan điểm và hướng tới các vấn đề trọng yếu như không gian phát triển mới của báo chí, yếu tố sản xuất mới cho báo chí; những vấn đề thách thức và rủi ro mà công nghệ số, nhất là AI có thể mang lại như một quy luật,...

Đỗ Kiều