87 thành phố chính thức không còn từ ngày 1/7

Ngày 16/6, Luật Chính quyền địa phương (sửa đổi) chính thức được Quốc hội thông qua.

Như vậy, từ ngày 1/7, chính quyền địa phương 2 cấp sẽ hoạt động gồm cấp tỉnh, cấp xã, không còn cấp huyện như lâu nay. Điều này đồng nghĩa với 696 đơn vị hành chính (ĐVHC) sẽ không còn nữa. 696 ĐVHC này gồm có 85 thành phố thuộc tỉnh, 2 thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương, 52 thị xã, 49 quận và 508 huyện.

Trong số 87 thành phố không còn tên từ ngày 1/7, có 2 thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương là Thủ Đức - TPHCM và Thủy Nguyên - TP Hải Phòng.

Trước đó, trong thời gian thảo luận và lấy ý kiến nhân dân về việc sửa đổi Luật Chính quyền địa phương, một số ý kiến đã đề nghị cân nhắc giữ mô hình thành phố thuộc tỉnh và xác định tương đương với tính chất như một đặc khu.

Trước khi Quốc hội thông qua, Chính phủ đã có báo cáo tiếp thu, chỉnh lý và hoàn thiện dự thảo luật, trong đó có giải trình vấn đề này.

Chính phủ cho biết, tại Nghị quyết số 60 của Hội nghị Trung ương 11 khóa 13 và các kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về sắp xếp đơn vị hành chính các cấp và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp đã định hướng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Dự thảo luật đã thể chế hóa đầy đủ chủ trương của Đảng về tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp (không có loại hình đơn vị hành chính thành phố, thị xã thuộc cấp tỉnh).

Hồi cuối tháng 4, giải thích về vấn đề này, Vụ trưởng Vụ Tổ chức chính quyền địa phương (Bộ Nội vụ) Phan Trung Tuấn cũng cho biết việc tiếp tục duy trì các tên gọi gắn với cấp huyện cũ sẽ khiến bộ máy không thống nhất, dễ tạo tâm lý băn khoăn trong nhân dân là vì sao bỏ cấp huyện mà vẫn còn thành phố, thị xã.

Để tránh tâm lý như vậy, Trung ương đã cân nhắc rất kỹ vấn đề này, sau đó đi đến thống nhất tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, bỏ hoàn toàn cấp huyện, kể cả tên thành phố thuộc tỉnh.

Trong quá trình góp ý sửa Hiến pháp cũng có ý kiến đề xuất giữ lại các thành phố, thị xã hiện nay và xác định đây là ĐVHC cơ sở, không nhất thiết phân chia thành các phường trực thuộc.

Về nội dung này, trong báo cáo của Ủy ban dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 đã lý giải rằng, việc xác định cụ thể các ĐVHC dưới tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương sẽ do Quốc hội quy định trong các luật để phù hợp với tình hình thực tiễn theo từng thời kỳ.

Báo cáo giải trình nêu rõ trong giai đoạn hiện nay, việc xác định xã là đơn vị hành chính ở nông thôn, phường là đơn vị hành chính ở đô thị, đặc khu là đơn vị hành chính ở một số hải đảo có vị trí quan trọng là đã bám sát theo các nghị quyết, kết luận, chỉ thị của Đảng trong thời gian vừa qua.

Chính quyền địa phương 2 cấp được tổ chức gắn với các ĐVHC theo mô hình này sẽ bảo đảm tốt yêu cầu về tinh gọn bộ máy, giảm tầng nấc trung gian, nâng cao hiệu quả quản lý, tiết kiệm chi phí, ngân sách nhà nước, đưa chính quyền đến gần dân, sát dân…

Đồng thời, việc tổ chức theo mô hình này cũng sẽ bảo đảm quyền làm chủ của người dân tốt hơn; bảo đảm tiếng nói, quyền lợi của cư dân ở các đô thị nhỏ cũng được quan tâm và không bị lấn áp bởi các đô thị lớn trong cùng một ĐVHC cấp tỉnh.

Cùng với TP Thủy Nguyên và TP Thủ Đức (2 thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương), 85 thành phố trực thuộc tỉnh dưới đây sẽ dừng hoạt động từ ngày 1/7:

Nguyễn Thảo