75% người mắc ung thư phổi phát hiện muộn

Tại hội nghị "Chương trình tiếp cận sức khỏe phổi Việt Nam, tăng cường tiếp cận y tế toàn diện" sáng 26-3, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho biết các bệnh không lây nhiễm, đặc biệt là bệnh lý về phổi như bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), hen phế quản và ung thư phổi đang trở thành nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật tại Việt Nam.

Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn nêu thực tế người mắc ung thư phổi thường phát hiện muộn

Ước tính tỉ lệ mắc COPD ở người trên 40 tuổi tại nước ta lên đến 4,2%, thuộc nhóm cao nhất khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Tỉ lệ hen phế quản là 4,1%, nhưng chỉ khoảng 29% người bệnh được điều trị dự phòng và chưa đến 40% được kiểm soát tốt.

Đặc biệt, ung thư phổi, với hơn 24.000 ca mắc mới mỗi năm, hiện đứng thứ ba về số ca mắc mới nhưng đứng thứ hai về số ca tử vong tại Việt Nam. Khoảng 75% người bệnh được phát hiện ở giai đoạn muộn, khiến tỉ lệ sống sau 5 năm chỉ đạt khoảng 14,8%.

Chia sẻ về bệnh lý ung thư phổi, PGS-TS Đỗ Hùng Kiên, Phó Giám đốc Bệnh viện K cho hay ở giai đoạn sớm, ung thư phổi không có triệu chứng hoặc nhầm lẫn với các triệu chứng bệnh lý hô hấp khác, dễ bỏ sót.

"Trung bình, bệnh viện ghi nhận khoảng 12.000 lượt khám/năm liên quan bệnh lý u phổi; điều trị khoảng 3.200 bệnh nhân/năm. Với hơn 70% bệnh nhân đến ở giai đoạn muộn, tỉ lệ sống sau 5 năm rất thấp. Do đó, cần tăng cường tầm soát, chẩn đoán sớm bệnh ung thư phổi"- PGS Kiên nói.

Tại Chiến lược quốc gia phòng, chống bệnh không lây nhiễm giai đoạn 2015-2025, Bộ Y tế đặt mục tiêu phát hiện sớm 50% số người mắc bệnh phổi không do thuốc lá, điều trị hiệu quả tại các cơ sở y tế; kiểm soát tốt trên 20% số người bệnh và phát hiện sớm 40% số ca ung thư phổi.

Tuy nhiên, theo Bộ Y tế vẫn còn những khoảng trống trong tầm soát, chẩn đoán sớm, quản lý bệnh và đặc biệt là khả năng tiếp cận y tế chất lượng ngay từ tuyến cơ sở.

Ngành y tế đặt mục tiêu phát hiện sớm 40% số ca ung thư phổi trong năm nay

Giai đoạn năm 2025–2027, Chương trình Sức khỏe phổi Việt Nam do AstraZeneca Việt Nam đồng hành sẽ tập trung đẩy mạnh truyền thông nâng cao nhận thức cộng đồng, nâng cao năng lực cán bộ y tế tuyến cơ sở; thúc đẩy tầm soát, chẩn đoán sớm, điều trị hiệu quả các bệnh phổi; ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn trong theo dõi và quản lý bệnh...

Theo các chuyên gia, tầm soát ung thư phổi được khuyến cáo cho người có nguy cơ cao hằng năm hoặc mỗi 2 năm.

Người có nguy cơ cao được xác định dựa vào tuổi, tình trạng hút thuốc và tiền sử ung thư phổi trong gia đình: Tuổi từ 50-75; có lịch sử hút thuốc hơn 20 gói năm; người không hút thuốc tuổi từ 50-75, có tiền sử ung thư phổi ở người thân.

D.Thu