7 hiểu lầm phổ biến về bệnh sởi khiến bệnh dễ biến chứng nghiêm trọng

Bệnh sởi là bệnh phổ biến xảy ra vào mùa đông xuân. Bệnh do virus Polinosa morbillarum, thuộc họ paramyxovirus gây ra. Theo Healthline, NHS dưới đây là những hiểu sai về bệnh sởi mà bạn cần chú ý:

1. Chỉ trẻ em mới bị mắc bệnh sởi

Mặc dù bệnh sởi thường gặp ở trẻ em nhưng điều này không có nghĩa là chỉ trẻ em mới bị bệnh sởi. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Bệnh tật Hoa Kỳ (CDC Hoa Kỳ) thì bệnh sởi có thể gặp ở bất cứ lứa tuổi nào, bất kể giới tính, đặc biệt là người chưa được tiêm phòng sớm.

Bệnh sởi được biết là có thể gây ra những triệu chứng và biến chứng nghiêm trọng hơn ở trẻ dưới 5 tuổi. Ngoài ra, người thường xuyên du lịch mà không chú ý các biện pháp phòng ngừa cá nhân, người bị thiếu hụt vitamin A trong chế độ ăn hàng ngày cũng dễ bị nhiễm bệnh và biến chứng nặng nếu nhiễm virus bệnh sởi.

Bệnh sởi có thể gặp ở bất cứ lứa tuổi nào, bất kể giới tính, đặc biệt là người chưa được tiêm phòng sớm (Ảnh: ST)

2. Bệnh sởi không nguy hiểm, chỉ vài ngày là khỏi

Theo Healthline, thời gian ủ bệnh của bệnh sởi thường từ 11 - 12 ngày và các triệu chứng bệnh sởi thường bắt đầu từ 7 - 14 ngày sau khi tiếp xúc với mầm bệnh rồi khỏi. Mặc dù nhiều trường hợp sởi có thể hồi phục mà không cần điều trị đặc biệt, nhưng việc giám sát y tế là cần thiết để phòng ngừa và điều trị kịp thời các biến chứng.

Không giống như các nhiễm trùng do vi khuẩn thì thuốc kháng sinh không có tác dụng đối với các nhiễm trùng do virus như virus bệnh sởi. Việc điều trị chủ yếu nhằm giảm nhẹ triệu chứng bệnh sởi như ho, sốt do sởi. Các triệu chứng cấp tính này có thể giảm nhẹ bằng thuốc không kê đơn, nghỉ ngơi đầy đủ giúp miễn dịch tập trung chống lại virus, uống nhiều nước, sử dụng máy tạo độ ẩm để dịu họng,...

Bệnh sởi có nguy hiểm không? Có, bệnh sởi là bệnh lý nguy hiểm do tốc độ lây lan cao và mạnh mẽ. Hơn nữa, biến chứng sởi có thể nghiêm trọng, thậm chỉ đe dọa tính mạng của người nhiễm nếu không được can thiệp và điều trị đúng cách.

Cụ thể, các biến chứng bệnh sởi có thể kể đến như: Mù lòa, viêm não, viêm màng não, viêm não xơ hóa bán cấp do sởi, viêm tủy cấp, tiêu chảy nghiêm trọng và mất nước, nhiễm trùng thứ phát, viêm phổi và các nhiễm trùng đường hô hấp khác hoặc tử vong. Đối với phụ nữ mang thai, mắc sởi trong thai kỳ có thể gây sảy thai, sinh non hoặc suy dinh dưỡng ở trẻ sau sinh.

Nguy cơ gặp phải biến chứng do sởi cũng cao hơn nếu người mắc có hệ miễn dịch suy yếu (chẳng hạn như bị bệnh bạch cầu hoặc nhiễm HIV), trẻ sơ sinh, người trưởng thành trên 20 tuổi và phụ nữ mang thai.

Không giống như các nhiễm trùng do vi khuẩn thì thuốc kháng sinh không có tác dụng đối với các nhiễm trùng do virus như virus bệnh sởi (Ảnh: ST)

Hãy thăm khám bác sĩ nếu bạn bị sởi và kèm theo các triệu chứng gồm:

- Sốt cao liên tục từ 39 độ C trở lên, đặc biệt là sốt cao nhưng không đáp ứng với thuốc hạ sốt như paracetamol hoặc ibuprofen (còn gọi là sốt cao khó hạ) kéo dài trên 48 giờ.

- Đau ngực hoặc tức ngực, khó thở, thở nhanh.

- Ho ra máu.

- Có dấu hiệu lú lẫn, buồn ngủ, ngủ li bì, mệt lả thậm chí là hôn mê.

- Co giật.

- Ban sởi đã bay (phát ban sởi toàn thân) nhưng vẫn còn sốt.

- Trẻ bị sởi bỏ ăn, bỏ bú, không bù nước được bằng đường uống.

3. Bạn chỉ bị nhiễm bệnh sởi nếu tiếp xúc trực tiếp với người bệnh

Đầu tiên, bệnh sởi lây thông qua đường hô hấp, do dịch tiết mũi họng của người nhiễm bệnh theo không khí thoát ra khi người bệnh ho hoặc hắt hơi, nói chuyện,… Theo CDC thì sẽ có tới 90% người không miễn dịch gần gũi với người bệnh cũng sẽ bị nhiễm bệnh sởi. Một người mắc bệnh sởi có thể lây truyền virus cho khoảng 9 - 18 người xung quanh.

Tuy nhiên, bệnh sởi không chỉ lây lan thông qua tiếp xúc trực tiếp. Bạn cũng có thể bị phơi nhiễm với virus nếu tiếp xúc với các bề mặt hoặc vật thể có các giọt chứa virus trên đó rồi vô tình đưa tay chạm vào mắt, mũi hoặc miệng. Theo Healthline, virus sởi có thể vẫn sống trong không khí hoặc trên bề mặt tới 2 giờ.

Bệnh sởi lây thông qua đường hô hấp (Ảnh: ST)

4. Tiêm vaccine sẽ giúp phòng bệnh sởi 100%

Tiêm 2 liều vaccine sởi, quai bị và rubella (MMR) có hiệu quả khoảng 97% trong việc ngăn ngừa bệnh sởi; một liều có hiệu quả khoảng 93%.

Nhưng điều này không có nghĩa là bạn không nên tiêm vaccine phòng sởi. Bất cứ ai chưa từng được tiêm phòng sởi đều cần tiêm. Tiêm vaccine phòng bệnh sởi là cách hiệu quả nhất để ngăn ngừa bệnh cũng như giảm nguy cơ gặp phải các biến chứng nghiêm trọng cần nhập viện điều trị cũng như nguy cơ đe dọa tính mạng ở trẻ hoặc người có miễn dịch yếu.

Tiêm vaccine sởi có an toàn không? Vaccine sởi đã được chứng minh là an toàn và hiệu quả trong việc ngăn ngừa bệnh sởi. Các tác dụng phụ nếu có thường rất nhẹ và không đáng kể so với rủi ro do bệnh sởi gây ra, thường biến mất sau 1-2 ngày, bao gồm sốt hoặc phát ban nhẹ.

5. Không cần tiêm vaccine sởi nếu từng mắc sởi trước đây

Bị sởi rồi có bị lại không? Câu trả lời là có thể, mặc dù hiếm khi xảy ra mà phần lớn mọi người chỉ mắc bệnh sởi một lần trong đời. Bởi miễn dịch sinh ra sau khi mắc sởi có thể giảm dần sau 20 năm, khi kháng thể của cơ thể suy yếu, bạn vẫn có thể nhiễm virus sởi nếu tiếp xúc với người bệnh.

Do vậy, ngay cả khi đã từng mắc sởi thì bạn vẫn cần tiêm vaccine sởi để tạo ra miễn dịch chủ động. Đặc biệt là các đối tượng có nguy cơ cao với bệnh sởi như sau:

- Trẻ nhỏ không còn miễn dịch thụ động từ mẹ truyền sang nhưng chưa được tiêm vaccine.

- Trẻ đã tiêm vaccine phòng sởi nhưng chưa có đáp ứng miễn dịch.

- Thanh niên, người trưởng thành chưa từng mắc bệnh sởi hoặc chưa tiêm vaccine trước đây.

- Người lớn tuổi có bệnh mạn tính như tim mạch, cao huyết áp, phổi, đái tháo đường…

- Bệnh nhân bị suy giảm miễn dịch (nghiện rượu, bệnh HIV/AIDS…).

Ngay cả khi đã từng mắc sởi, bạn vẫn cần tiêm vaccine sởi để tạo ra miễn dịch chủ động (Ảnh: ST)

Tuy nhiên, với những trường hợp tại thời điểm xét nghiệm Measles IgM phát hiện kháng thể IgM đáp ứng miễn dịch đặc hiệu với virus gây bệnh sởi cho kết quả dương tính thì không cần tiêm vaccine sởi lần 2 vì cơ thể đã sinh miễn dịch bền vững, giúp bảo vệ cơ thể an toàn trước sởi.

Đối với những người đã tiếp xúc với virus sởi, việc tiêm vaccine sớm vẫn có hiệu quả phòng bệnh và giảm biến chứng của bệnh. Vì sau khi nhiễm, virus sởi cần thời gian để xâm nhập vào cơ thể gây bệnh, tiêm vaccine sởi trong vòng 72 giờ kể từ khi tiếp xúc với virus gây bệnh có thể giúp phòng bệnh.

6. Bị sởi không được tắm

Kiêng nước, kiêng tắm khi bị sởi là quan niệm hoàn toàn sai lầm. Bị sởi thì người bệnh vẫn hoàn toàn có thể tắm bình thường. Việc tắm rửa sạch sẽ không chỉ giúp người bệnh cảm thấy thoải mái hơn, loại bỏ các tế bào da chết, bụi bẩn, mồ hôi mà còn ngăn ngừa nguy cơ bội nhiễm vi khuẩn do kém vệ sinh.

Vậy cần lưu ý gì khi tắm nếu bị sởi? Đó là không nên tắm với nước quá lạnh, nhiệt độ nên ấm vừa phải; không nên tắm quá lâu; chỉ sử dụng các loại sữa tắm lành tính, không dùng sản phẩm tẩy rửa có chứa thành phần hóa học tẩy rửa mạnh; sau khi tắm xong cần thấm khô người bằng khăn bông mềm, tránh chà xát mạnh da.

Kiêng nước, kiêng tắm khi bị sởi là quan niệm hoàn toàn sai lầm (Ảnh: ST)

7. Bị sởi không được nằm điều hòa

Một quan niệm khác là bị sởi phải kiêng gió, không nằm phòng điều hòa hay không bật quạt khi bị sởi. Đây cũng là quan niệm sai lầm. Điều quan trọng khi bị sởi là tránh những nơi đông người để không lây lan bệnh cho người khác. Phòng nghỉ của bệnh nhân cần thoáng khí, sạch sẽ. Bật quạt hay điều hòa giúp người bệnh cảm thấy thoải mái và dễ chịu hơn nhờ luồng khí mát mẻ, không bí bức.

Do đó, hoàn toàn có thể nằm điều hòa hay bật quạt khi bị sởi.

Nhìn chung, bệnh sởi dễ lây lan nhưng quan sát điều trị đúng cách, thăm khám bác sĩ khi có các bất thường sẽ giúp bệnh khỏi mà không gây ra các biến chứng lo ngại cho sức khỏe. Không nên kiêng khem quá mức khi bị bệnh; người chưa bị bệnh nên tiêm vaccine để tạo miễn dịch chủ động và có các biện pháp vệ sinh cá nhân sạch sẽ.

Nguồn: Tổng hợp

Châu Anh