'7 dám', '7 không' - Những tiêu chí mang tính 'định lượng' đánh giá cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới

Một vấn đề có tính nguyên tắc, đó là quá trình tinh gọn bộ máy cần phải đi đôi với nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp cơ sở.

Ngày 9-5-2024, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng ký ban hành Quy định số 144-QĐ/TW về chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới (Quy định 144). Đây là một bước tiến trong việc cụ thể hóa hơn nữa các quy định đối với cán bộ, đảng viên mà Đảng ta đã ban hành trước đó.

Với việc ban hành Quy định 144, Đảng ta rất nghiêm túc, quyết liệt khi đề ra những tiêu chuẩn đạo đức ở mức rất cao đối với cán bộ, đảng viên với tinh thần “7 dám”, “7 không”.Đây được xem là tiêu chí, tiêu chuẩn cho quá trình cấp ủy các cấp tiến hành công tác quy hoạch, đánh giá, bổ nhiệm, luân chuyển cán bộ các cấp trong hệ thống chính trị ở nước ta hiện nay.

“7 dám”, “7 không” - Những tiêu chí mang tính “định lượng” đánh giá cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới. Ảnh minh họa: qdnd.vn

“7 dám” để nhận diện bản lĩnh và đạo đức của mỗi cán bộ, đảng viên

Điểm đáng chú ý trong quy định về đạo đức của cán bộ, đảng viên thể hiện ở Điều 2.

Trong đó, Đảng đã nêu ra 4 nhóm tiêu chí về bản lĩnh, đổi mới, sáng tạo và hội nhập, giúp hình dung cụ thể hơn và như thế nào là một cán bộ, đảng viên có bản lĩnh trong bối cảnh hiện nay. Điều đó được thể hiện qua việc Đảng chính thức coi “7 dám” là những phẩm chất tiêu biểu để nhận diện bản lĩnh và đạo đức của mỗi cán bộ, đảng viên.

Theo đó, Đảng ta yêu cầu đội ngũ cán bộ, đảng viên hiện nay phải "dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đổi mới sáng tạo, dám đương đầu với khó khăn, thử thách và dám hành động vì lợi ích chung".

Cụ thể, “dám nghĩ” tức là dám thể hiện tư duy đổi mới, bứt phá, nhằm khai thông, mở lối phát triển để đạt hiệu quả tối ưu trước một vấn đề, một công việc nào đó, nhất là cái mới, việc mới, chứ không phải thụ động, tuân theo những nếp nghĩ, thói quen phổ biến. Sau khi “dám nghĩ”, thì mỗi người phải “dám nói”, là thể hiện dũng khí, tính cương trực, thẳng thắn, công tâm, khi nhận định, xem xét, phán quyết một vấn đề, một sự việc nào đó. Còn “dám làm” tức là dám hành động và “dám chịu trách nhiệm” về hành động của mình.

Những quy định này sẽ giúp mỗi cán bộ, đảng viên ý thức rõ hơn về trách nhiệm và bổn phận của mình mỗi khi phát ngôn hay hành động. Đi cùng đó là sẵn sàng thực hiện trách nhiệm giải trình, khắc phục hậu quả hoặc tự giác chấp hành các hình thức, mức độ kỷ luật trước những hậu quả từ vi phạm của mình. Đặt trong bối cảnh hiện nay, Đảng coi “dám đổi mới, sáng tạo” và “dám đương đầu với khó khăn, thử thách” và “dám hành động vì lợi ích chung”, vì nước, vì dân, là rất đúng đắn.

Bản chất của “7 dám” là khuyến khích tinh thần dấn thân, sẵn sàng tư duy và hành động đột phá trước những vấn đề khó khăn mà thực tiễn quá trình công tác của đội ngũ cán bộ ở Trung ương tới địa phương đang đặt ra, để phụng sự lợi ích chung của nhân dân, của đất nước.

Có thể thấy, “7 dám” là những phẩm chất cần và đủ, có mối quan hệ chặt chẽ với nhau và là một chỉnh thể cần phải có trong nhân cách của người cán bộ, đảng viên ở nước ta hiện nay.

Tinh thần “7 không” giúp tăng sức “đề kháng” trước mọi cám dỗ

Điều 3, Quy định 144 đã cụ thể hóa những chuẩn mực đạo đức “cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư” theo tư tưởng Hồ Chí Minh, được cụ thể hóa sát với yêu cầu và thực tiễn mà cán bộ, đảng viên cần có để đáp ứng yêu cầu, chức trách được giao.

Trong đó, đặt ra yêu cầu với mỗi cán bộ, đảng viên là phải tâm huyết, trách nhiệm, dấn thân, nỗ lực hoàn thành tốt nhiệm vụ, trong sạch, trung thực, thẳng thắn, khách quan, công tâm; nêu cao lòng tự trọng, danh dự.

Đảng yêu cầu cán bộ, đảng viên phải thực hiện đúng “7 không”, biểu hiện hành vi cụ thể là: (1) Không xa hoa, lãng phí thời gian, tiền bạc, công sức và các nguồn lực khác của tập thể và cá nhân; (2) Không tham ô, tham nhũng, tiêu cực, (3) Không gây phiền hà, sách nhiễu nhân dân; (4) Không giấu giếm khuyết điểm, (5) Không nói sai sự thật; (6) Không cơ hội chính trị, tham vọng quyền lực; (7) Không để gia đình, người thân và người khác lợi dụng chức vụ, vị trí công tác để trục lợi.

Tinh thần “7 không” cần được mỗi cán bộ, đảng viên coi là "mệnh lệnh trái tim". Để xứng đáng là “công bộc của dân”, cần phải có bản lĩnh, “đề kháng” trước cám dỗ của vật chất và quyền lực, bởi đó là những thứ có sức “hấp dẫn” rất lớn, nảy sinh từ chủ nghĩa cá nhân mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhắc nhở rằng “nó khéo dỗ dành con người ta đi xuống”. Trung ương yêu cầu cán bộ phải thực hiện văn hóa từ chức khi không đủ khả năng, uy tín.

Như vậy, cùng với Quy định 41 của Bộ Chính trị về việc miễn nhiệm, từ chức đối với cán bộ, Quy định 144 tiếp tục làm rõ hơn về “văn hóa từ chức” trong Đảng và hệ thống chính trị. Trong mỗi giai đoạn cách mạng, yêu cầu về phẩm chất, đạo đức của đội ngũ cán bộ, đảng viên mang những nét đặc thù, gắn với nhiệm vụ cụ thể. Bối cảnh mới đặt ra nhiều yêu cầu, nhiệm vụ mới, đòi hỏi đội ngũ cán bộ, đảng viên phải tiếp tục nêu cao đạo đức cách mạng, thực sự tiên phong, gương mẫu, bởi theo quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Người cách mạng phải có đạo đức, không có đạo đức thì dù tài giỏi mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân”.

Tinh thần "7 dám", "7 không" được xem là "cẩm nang" đối với mỗi người cán bộ, đảng viên. Nội dung trong Quy định 41, Quy định 144 chính là những tiêu chí mang tính “định lượng” để tổ chức Đảng nói chung và từng cán bộ, đảng viên nói riêng gương mẫu rèn luyện, tu dưỡng bản thân, luôn xứng đáng với danh hiệu cao quý của cán bộ, đảng viên, đáp ứng được lòng mong mỏi và sự tin tưởng của nhân dân, hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước Việt Nam phồn vinh, hạnh phúc.

Thượng tá, ThS PHAN HUY HÙNG - Thượng tá, ThS LÊ HUỲNH TIỆP - Trung tá, ThS NGUYỄN VĂN THO (Học viện Chính trị)