6 cựu chiến binh kêu oan dù đã chấp hành xong án tù: 'Vì danh dự người lính'

Ngày 18-2, TAND TP Gia Nghĩa, tỉnh Đắk Nông đã hoãn phiên xét xử sáu cựu chiến binh về tội hủy hoại rừng vì vắng mặt nhiều người liên quan.

10 năm 11 lần ra tòa

Trước đó, cả sáu cựu chiến binh liên quan vụ án đều mặc đồng phục gọn gàng, trang nghiêm đến dự tòa. Trước tòa, vẻ mặt các cựu chiến binh đầy trăn trở.

Các cựu chiến binh tại tòa. Ảnh: T.T

Họ là những người đã chấp hành xong án phạt tù cách đây nhiều năm nhưng vẫn kêu oan vì cho rằng không phạm tội.

Hiện, sáu cựu chiến binh bị VKSND TP Gia Nghĩa truy tố về tội hủy hoại rừng. Họ gồm: Đỗ Mạnh Hùng (63 tuổi), Ngân Xuân Dũng (65 tuổi), Vũ Tất Đắc (72 tuổi), Hoàng Văn Sằn (68 tuổi), Nguyễn Nam Thái (58 tuổi) và Cao Minh Điến (57 tuổi, cùng ngụ huyện Đắk Song, tỉnh Đắk Nông).

Sau khi HĐXX hoãn phiên xét xử, PLO đã có buổi trao đổi với các cựu chiến binh liên quan vụ án.

Theo ông Nguyễn Nam Thái, dù đã chấp hành án tù xong nhưng ông cùng các cựu chiến binh khác vẫn kêu oan vì cần sự thật.

“Chúng tôi thi hành án xong và đã trở về cuộc sống đời thường. Hiện chúng tôi kêu oan không phải vì muốn chối tội mà vì danh dự người lính, vì sự thật”, ông Thái nói.

Theo ông Thái, kể từ ngày xảy ra vụ án đến nay đã tròn 10 năm; ông cùng các cựu chiến binh khác 11 lần ra tòa. Tuy nhiên, chưa lần nào các ông tâm phục khẩu phục và luôn giữ quan điểm không phạm tội hủy hoại rừng.

“Chúng tôi phát cây bụi, dây leo để trồng keo, mục đích là phủ xanh đất trống, đồi trọc nhưng lại bị kết tội hủy hoại rừng. Những căn cứ mà cơ quan chức năng đưa ra, khẳng định nơi chúng tôi phát quang là rừng thực sự thiếu căn cứ, không thuyết phục”, ông Thái nói thêm.

Vượt hơn 350 km từ Gia Lai về Đắk Nông để dự tòa, ông Vũ Tất Đắc (72 tuổi) tỏ vẻ khá mệt mỏi.

Các cựu chiến binh trao đổi với PV sau phiên tòa. Ảnh: N.D

Theo ông Đắc, do tuổi cao, sức khỏe yếu nên sau ngày chấp hành án xong, ông sang Gia Lai ở cùng con cái. Dù ở xa nhưng ông vẫn theo đuổi vụ án vì muốn đòi lại công bằng.

“Tôi 72 tuổi rồi, chẳng biết còn sống được bao lâu nữa. Thế nhưng, sự thật phải là sự thật không thể khác được. Vì danh dự người lính, còn sống là tôi còn đấu tranh để làm rõ sự thật vụ án”, ông Đắc nói.

Vẫn lời ông Đắc, 10 năm vướng vào vụ án hủy hoại rừng đã khiến tinh thần ông suy sụp rất nhiều. Dù vậy, ông luôn cố gắng hết sức để đồng hành cùng các cựu chiến binh liên quan kêu oan.

“Chúng tôi cùng đấu tranh, không phải vì bản thân mà vì danh dự người lính, vì danh dự của Hội cựu chiến binh Việt Nam. Tôi vẫn tin tưởng bản thân và anh em vô tội”, ông Đắc bày tỏ.

Chưa đủ căn cứ buộc tội?

Vụ án nói trên đã được xét xử nhiều lần. Cụ thể, tháng 4-2016, TAND thị xã Gia Nghĩa (nay là TP Gia Nghĩa) xử sơ thẩm lần đầu, phạt các bị cáo từ sáu đến bảy tháng tù. Xử phúc thẩm, TAND tỉnh Đắk Nông hủy án.

Tháng 9-2017, xử sơ thẩm lần hai, tòa sơ thẩm vẫn xác định các bị cáo hủy hoại rừng và tuyên phạt mức án như cũ.

Cuối năm 2017, TAND tỉnh Đắk Nông xử phúc thẩm lần hai, nhận định dù giai đoạn điều tra có thiếu sót nhưng không ảnh hưởng tới nội dung vụ án nên y án sơ thẩm.

Năm 2020, Chánh án TAND Cấp cao tại TP.HCM đã quyết định kháng nghị giám đốc thẩm theo hướng không đủ căn cứ phạt tù sáu cựu chiến binh về tội hủy hoại rừng theo khoản 1 Điều 189 BLHS 1999.

Các cựu chiến binh đều cho rằng vì danh dự người lính nên kêu oan, muốn làm rõ sự thật. Ảnh: T.T

Tuy nhiên, thời điểm này, sáu cựu chiến binh đã chấp hành xong hình phạt từ sáu đến bảy tháng tù được ba năm.

Xử giám đốc thẩm, TAND Cấp cao tại TP.HCM cho rằng cơ quan tố tụng chưa làm rõ vì sao nơi xảy ra vụ án là “rừng” nhưng xung quanh không phải là rừng. Mặt khác, trong hồ sơ vụ án không có tài liệu, chứng cứ nào để chứng minh nơi xảy ra vụ án là rừng, chủng loại rừng theo quy định tại Nghị định 23/2006/NĐ-CP của Chính Phủ. Từ việc xác định tình trạng rừng mới có cơ sở xác định được hành vi của các bị cáo có cấu thành tội phạm hay không.

Ngoài ra, các cơ quan tiến hành tố tụng xác định các bị cáo thực hiện hành vi hủy hoại rừng với mức thiệt hại là 100% trên cơ sở lời khai của ông Nguyễn Thanh Tùng (cán bộ Hạt kiểm lâm thị xã Gia Nghĩa).

Tuy nhiên, cơ quan tố tụng không dựa trên thực tế trước và sau khi xảy ra vụ án hiện trạng rừng có độ che phủ như thế nào, còn lại bao nhiêu phần trăm để xác lỗi của các bị cáo là không khách quan, không định lượng và không đánh giá được tính chất, mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội.

Ngoài ra, Công văn 98/CV-HKL của Hạt kiểm lâm thị xã Gia Nghĩa, xác định mức độ thiệt hại không dựa vào mức độ thiệt hại thực tế về số lượng, khối lượng cây rừng bị chặt hạ mà lại dựa vào tiêu chí xác định rừng là không phù hợp với quy định của pháp luật.

TAND Cấp cao tại TP.HCM nhận định, việc tòa cấp sơ thẩm và phúc thẩm xác định thiệt hại về lâm sản, thiệt hại về môi trường do hành vi hủy hoại rừng của các bị cáo dựa vào trữ lượng gỗ bình quân trên 1 ha cũng không chính xác, không khách quan và không định lượng được hành vi phạm tội.

Với những căn cứ trên, TAND Cấp cao tại TP.HCM cho rằng tòa cấp sơ thẩm và phúc thẩm tuyên sáu bị cáo phạm tội hủy hoại rừng là chưa đủ căn cứ nên hủy án để điều tra lại theo đúng quy định của pháp luật.

TIẾN THOẠI