50 năm thống nhất đất nước: Ngày 29/3/1975 - Giải phóng thành phố Đà Nẵng

Xe tăng của Lữ đoàn 203, Sư đoàn 304, Quân đoàn 2 tiến vào giải phóng Đà Nẵng (29/3/1975). (Ảnh: Hoàng Giang/TTXVN)

5 giờ 30 phút ngày 29/3/1975, cuộc tiến công giải phóng thành phố Đà Nẵng bắt đầu. Các cánh quân chủ lực của ta theo các hướng tiến vào thành phố.

Trên hướng Đường 1, Trung đoàn 18 Sư đoàn 325 ngồi trên xe ô tô được 6 xe tăng của Ðại đội 4 dẫn đầu, tiến đánh tuyến phòng thủ của Lữ đoàn 258 lính thủy đánh bộ trên đèo Hải Vân. Bất ngờ và hoảng sợ trước lối đánh của ta, quân địch tại đây bỏ trận địa tháo chạy vào rừng. Ðến 8 giờ, khi lực lượng đi đầu của Trung đoàn 18 Sư đoàn 325 xuống gần chân đèo Hải Vân thì gặp quân địch hành quân bằng cơ giới lên chi viện cho đồng bọn. Trong thế áp đảo, quân ta nhanh chóng tiêu diệt cánh quân này, sau đó phát triển tiến công chiếm kho xăng Liên Chiểu.

10 giờ cùng ngày, đội hình hành tiến của Sư đoàn 325 đã tiến tới trung tâm thành phố Đà Nẵng, tiếp tục vượt cầu Trịnh Minh Thế tiến công địch. Tới 11 giờ 30 phút, quân ta chiếm gọn khu vực cảng, bắt giữ hơn 100 tàu, xuồng địch, bịt đường rút chạy của địch. Sau đó, quân ta tiến công chiếm gọn khu viễn thông rađa, khu kho liên hợp và Bộ chỉ huy yểm trợ hành quân của Quân đoàn 1 ngụy.

Cùng lúc đó, trên các hướng khác, Sư đoàn 304 Quân đoàn 2 và các lực lượng của Quân khu 5 cũng dồn dập tiến công và thu nhiều thắng lợi.

- Trên hướng Tây Bắc, 12 giờ 30 phút ngày 29/3/1975, Trung đoàn 9 Sư đoàn 304, Quân đoàn 2 và lực lượng tăng cường hành quân cơ giới theo trục Đường 14, phá vỡ tuyến ngăn chặn của Sư đoàn 3 ngụy, vượt qua núi Phước Tường, Hòa Khánh, Sở chỉ huy Sư đoàn 3 ngụy, chiếm tòa thị chính. Từ đây, Trung đoàn 9 đưa một bộ phận vào chiếm giữ trung tâm thành phố.

- Trên trên hướng Tây Nam, 12 giờ 30 phút cùng ngày, hai Trung đoàn 66 và 24, Sư đoàn 304, Quân đoàn 2 đánh tan lực lượng địch ngăn chặn ở Ái Nghĩa và cùng lực lượng Quân khu 5 chiếm trung tâm huấn luyện Hòa Cầm, sân bay Ðà Nẵng, khu nhà hành chính và một số mục tiêu quan trọng khác.

- Trên hướng Nam và Ðông, cũng trong buổi sáng cùng ngày, các lực lượng Quân khu 5 bỏ qua các mục tiêu bên ngoài nhanh chóng phát triển vào thành phố đánh chiếm sân bay Ðà Nẵng, sân bay Nước Mặn và các mục tiêu quan trọng khác.

Phối hợp chặt chẽ với quân chủ lực, lực lượng biệt động và tự vệ mật Đà Nẵng cùng nhân dân đã tiến công chiếm ty cảnh sát. Bộ đội tỉnh Quảng Đà cũng nhanh chóng đánh chiếm thị xã Hội An, vùng 5 Hòa Đa, khu vực Non Nước, sân bay Nước Mặn, hệ thống kho An Đồn và phát triển ra hợp điểm với chủ lực Binh đoàn Hương Giang tiến công bán đảo Sơn Trà.

Ðến 13 giờ 30 phút, Trung đoàn 18 làm chủ bán đảo Sơn Trà hoàn thành nhiệm vụ thọc sâu của chiến dịch.

Đến 15 giờ, quân ta làm chủ toàn bộ căn cứ liên hợp quân sự Đà Nẵng - bán đảo Sơn Trà. Lá cờ “Quyết chiến, Quyết thắng” của quân và dân ta tung bay trên nóc Tòa thị chính và trụ sở chỉ huy Quân đoàn 1 ngụy quyền Sài Gòn, đánh dấu một sự kiện lịch sử trọng đại: Thành phố Đà Nẵng hoàn toàn được giải phóng.

Như vậy, tuyến phòng thủ cuối cùng của địch ở miền Trung bị đánh tan, lực lượng quân ngụy còn lại rơi vào tình trạng hỗn loạn, không còn khả năng tổ chức kháng cự. Hàng vạn binh lính ngụy quân ra hàng, ta thu giữ một lượng lớn vũ khí, xe tăng, máy bay và nhiều trang bị quân sự khác.

Chiến dịch Huế-Đà Nẵng (21-29/3/1975) kết thúc thắng lợi, góp phần làm thay đổi thế và lực trên chiến trường, tạo sự nhảy vọt về cục diện chiến tranh hoàn toàn có lợi cho ta, tạo điều kiện và thời cơ thuận lợi để ta đẩy mạnh cuộc tổng tiến công chiến lược cuối cùng tại sào huyệt địch ở Sài Gòn.

Ngay trong đêm ngày 29/3/1975, khi Đà Nẵng vừa được giải phóng, các hãng tin phương Tây nhận định: “Sự sụp đổ của chế độ Sài Gòn chỉ còn tính bằng ngày và giờ."

Quân giải phóng làm chủ các cơ quan của ngụy quyền trong thành phố Đà Nẵng. (Ảnh: Quang Thành/TTXVN)

Tại Bình Định, ngày 29/3/1975, quân địch ở Gò Bồi rút chạy, nhân dân các xã phía Đông huyện Tuy Phước nổi dậy giải phóng quê hương. Tuyến phòng ngự phía Bắc Quy Nhơn của địch bị phá vỡ. Trung đoàn 2 và 141 Sư đoàn 3 tiến công địch ở Lai Nghi, chốt chặn ở cầu Thủ Thiện Hạ, cắt đường tháo chạy của Sư đoàn 22 ngụy.

Trong lúc đó, các chiến sỹ Trung đoàn 19, Sư đoàn 968 và Trung đoàn 95A tiến xuống hợp điểm với Sư đoàn 3 Quân khu 5. Dưới sự chỉ huy trực tiếp của Bộ tư lệnh Quân khu 5, Sư đoàn 968 cùng Sư đoàn 3 tiến công địch ở khu vực Thủ Thiện, Lai Nghi, Phú Phong, Bình Khê, hỗ trợ đắc lực cho nhân dân nổi dậy giành quyền làm chủ.

16 giờ 30 phút ngày 29/3/1975, Bộ Chính trị gửi điện cho đồng chí Phạm Hùng chỉ thị: "Tình hình biến chuyển mau lẹ. Cuộc cách mạng miền Nam đang bước vào giai đoạn phát triển nhảy vọt"... "lúc này cần hành động hết sức kịp thời, kiên quyết và táo bạo"... "Trong khi gấp rút xúc tiến thực hiện quyết tâm chiến lược đã định" cần "nhấn mạnh một điểm cấp thiết phải làm ngay là mạnh bạo tăng thêm lực lượng thực hiện chia cắt và bao vây chiến lược phía Tây Sài Gòn, ở vùng Mỹ Tho, Tân An" và "Trên thực tế, có thể coi chiến dịch giải phóng Sài Gòn đã bắt đầu từ đây."

Tại căn cứ Bắc Tây Ninh, quán triệt tư tưởng chỉ đạo của Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương, Thường vụ Trung ương Cục miền Nam họp phiên toàn thể ra Nghị quyết số 15-TƯC nêu rõ: "Tập trung cao nhất mọi sức mạnh tinh thần và lực lượng của mình, phát huy cao độ sức mạnh tổng hợp ba mũi giáp công, ba thứ quân, ba vùng, vùng lên tổng công kích, tổng khởi nghĩa, nhanh chóng đánh sụp đổ toàn bộ ngụy quân, ngụy quyền, giành lại toàn bộ chính quyền về tay nhân dân với khí thế tấn công quyết liệt, thần tốc, táo bạo và quyết giành toàn thắng, giải phóng xã mình, huyện mình, tỉnh mình và toàn miền Nam. Từ giờ phút này, trận quyết chiến chiến lược cuối cùng của quân và dân ta đã bắt đầu”.

Theo TTXVN/Vietnam+