50 năm giải phóng miền Nam: Bình Dương hành trình từ 'chiến địa' đến đầu tàu kinh tế

Sau những năm tháng chiến tranh đầy đau thương và mất mát, mảnh đất Bình Dương kiên cường đã vươn mình "cất cánh", trở thành một trong những địa phương phát triển mạnh mẽ nhất cả nước.

Cờ Tổ quốc tung bay đỏ rực

50 năm đã trôi qua, ký ức hào hùng về Bình Dương trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975 vẫn in đậm trong tâm trí ông Nguyễn Minh Giao, nguyên Trưởng ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Bình Dương.

Ông Giao bồi hồi kể, tháng 4/1975, ông là cán bộ Tỉnh đoàn, trực tiếp hoạt động ở thị xã Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương và là thành viên của Ban khởi nghĩa Thủ Dầu Một, phụ trách cánh quân nổi dậy trong lòng địch.

Mít tinh mừng giải phóng thị xã Thủ Dầu Một (ảnh tư liệu)

Sau khi giải phóng huyện Dầu Tiếng vào ngày 13/3/1975, đến ngày 18/4/1975, thực hiện lời kêu gọi kháng chiến với tinh thần “1 ngày bằng 20 năm” người dân trong toàn tỉnh đã đứng lên, cùng nhau giải phóng những địa bàn xung quanh.

Đến ngày 29/4/1975, nhiều địa bàn quan trọng trong tỉnh Bình Dương đã được giải phóng.

Lúc bấy giờ, nhiệm vụ chính của quân dân Bình Dương là tiến công giải phóng Thủ Dầu Một. Lực lượng du kích cùng các đơn vị bộ đội địa phương đã chia thành 7 cánh quân, tấn công các mục tiêu trọng yếu.

Khoảng 6 giờ ngày 30/4, nhân dân vùng ven đồng loạt nổi dậy giành chính quyền.

Ông Nguyễn Minh Giao đọc lại lịch sử đấu tranh của thị xã Thủ Dầu Một

Ông Giao kể, sau khi nghe ở Sài Gòn, Dương Văn Minh tuyên bố đầu hàng, Tỉnh trưởng Bình Dương Nguyễn Văn Của xin "bàn giao chính quyền", nhưng bị buộc phải đầu hàng. Trên đường tháo chạy, Nguyễn Văn Của bị chặn giữ tại ngã tư Gò Đậu vào lúc 9 giờ 40 phút ngày 30/4.

Mũi tiến công vào nội ô thị xã cắm cờ tại tòa hành chính ngụy quyền tỉnh lúc 10 giờ 30 phút. Cờ cách mạng tung bay trên các công sở địch.

Ông Giao nói thêm, suốt nhiều năm tháng gian khổ đấu tranh trong lòng địch với bao nhiêu đau thương, mất mát, khi thấy địa phương được giải phóng, tiến đến đất nước sạch bóng quân thù, người người thoát khỏi cảnh trói buộc của địch, ai cũng vui mừng khôn xiết.

"Đối với đồng bào của mình, nhất là những xã ngoại ô, thì chiến sự liên tục xảy ra, lính của Mỹ và Ngụy càn quét liên tục nên tinh thần rất lo sợ. Còn trong nội ô này, dưới sự kiểm soát của chính quyền Sài Gòn, những cán bộ chiến sĩ có liên hệ với cách mạng thì bị chúng o ép, khi gặp sẽ bị bắt tù đày, nên giải phóng được rất phấn khởi”, ông Giao nói.

Ông Nguyễn Văn Lực kể về cuộc chiến năm xưa

Nguyên là Thị ủy viên, trưởng cánh Nam giải phóng thị xã Thủ Dầu Một, ông Nguyễn Văn Lực (SN 1938, biệt danh Hai Lực) nhớ lại, thời điểm thị xã giải phóng trời mưa tầm tã, thế nhưng người dân vẫn đổ ra đường cầm cờ tổ quốc tung hô.

Hành động này cho thấy sự khát khao, chờ đợi hòa bình của nhân dân: "Nhà việc Phú Cường cắm cờ sớm, còn mấy chỗ khác thì 10-11 giờ mới cắm cờ. Mình cắm cờ mình chiếm luôn nên không còn ai. Địch thì hốt hoảng bỏ bốt, bỏ đồn về, người dân phấn khởi. Họ may cờ lúc nào không biết mà lấy ra treo đầy chợ".

Bình Dương được giải phóng là một "bàn đạp" quan trọng, mở rộng tiến công trên hướng Bắc cửa ngõ Sài Gòn, tạo điều kiện cho các quân đoàn chủ lực thần tốc tiến công vào sào huyệt cuối cùng của chế độ Sài Gòn, hoàn thành công cuộc giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Sáng mãi niềm tin

Trong căn nhà nhỏ ở phường Chánh Nghĩa, TP. Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương, ông Nguyễn Thanh Tùng (SN 1942, biệt danh Hai Cường), người chiến sĩ cách mạng năm xưa, chậm rãi kể lại những thăng trầm của mảnh đất Bình Dương.

Ông Nguyễn Thanh Tùng xem lại hình ảnh đồng đội đã hy sinh được ông đưa về thờ cúng

Bước ra từ khói lửa chiến tranh, Đảng bộ và nhân dân Bình Dương đã kiên cường vượt qua muôn vàn khó khăn, từng bước ổn định cuộc sống, khôi phục sản xuất, phát huy thế mạnh tiểu thủ công nghiệp, nông - lâm nghiệp.

Rồi khi cả nước còn đang loay hoay với mô hình khu chế xuất, Bình Dương đã mạnh dạn tiên phong phát triển khu công nghiệp. Khi mô hình này được nhân rộng trên cả nước, Bình Dương lại tiếp tục đột phá, cho ra đời khu công nghiệp liên doanh, rồi khu công nghiệp tư nhân. Khu công nghiệp Việt Nam - Singapore trở thành hình mẫu hợp tác kiểu mẫu, ghi dấu ấn sâu sắc.

Trong khi nhiều địa phương khác còn trông chờ vào nguồn vốn nhà nước để phát triển hạ tầng, Bình Dương đã chủ động đề xuất nâng cấp quốc lộ 13, tạo động lực mạnh mẽ cho sự phát triển công nghiệp và đô thị.

Sau chiến tranh, Bình Dương tiên phong xây dựng khu công nghiệp

Ngay từ đầu những năm 1990, Bình Dương đã thể hiện tầm nhìn chiến lược với khẩu hiệu "trải chiếu hoa mời gọi đầu tư, trải thảm hoa đón chào trí thức".

Bình Dương cũng là địa phương đầu tiên thí điểm mô hình bí thư kiêm chủ tịch cấp cơ sở và thực hiện cơ chế "một cửa, một dấu" trong thủ tục đầu tư. Sau đó, địa phương tập trung phát triển công nghiệp, đô thị, vươn lên trở thành đầu tàu kinh tế, với thu nhập bình quân đầu người cao nhất cả nước.

Bình Dương đã tận dụng tối đa vị trí địa lý thuận lợi, gần TP.HCM, để thu hút đầu tư, phát triển công nghiệp và dịch vụ.

Nhìn lại những năm tháng đã qua, ông Tùng xúc động nói: "Giờ thấy Bình Dương phát triển vượt bậc, trong lòng nhân dân ai cũng phấn khởi, tự hào. Chúng tôi luôn nhắc nhở con cháu phải ghi nhớ công ơn của thế hệ đi trước, sống sao cho xứng đáng, góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày càng tươi đẹp hơn. Giờ chúng tôi cũng đã ngoài 80 tuổi, thấy quê hương đổi mới từng ngày, lòng không khỏi vui mừng".

Giai đoạn này, Bình Dương đang ấp ủ khát vọng vươn mình, đặt mục tiêu đến năm 2050 sẽ trở thành một trung tâm đô thị, công nghiệp, dịch vụ hiện đại, mang tầm vóc khu vực và quốc tế.

Các đô thị phía Nam như Thuận An, Dĩ An, Thủ Dầu Một và Tân Uyên sẽ được tái thiết, khoác lên mình diện mạo mới, hướng đến phát triển các mô hình đô thị hiện đại theo định hướng TOD.

Bình Dương đầu tư hạ tầng giao thông kết nối vùng

Để biến khát vọng ấy thành hiện thực, Bình Dương đang dốc sức đầu tư vào hệ thống giao thông kết nối vùng, mở rộng những "con đường huyết mạch" như Vành đai 3, Vành đai 4, cao tốc TP.HCM-Thủ Dầu Một-Chơn Thành, nhằm kết nối thông suốt với cảng Cái Mép-Thị Vải, sân bay Long Thành.

Không chỉ tập trung phát triển mạnh mẽ ở các địa phương phía Nam, Bình Dương còn quyết tâm xóa bỏ tình trạng "vùng trũng" kinh tế ở các địa phương phía Bắc. Làm được điều này, tỉnh ưu tiên phát triển các khu công nghiệp thế hệ mới, kết hợp hài hòa với các dịch vụ sinh thái và phát triển năng lượng tái tạo.

Ông Nguyễn Công Danh, nguyên Chính ủy Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Bình Dương, tin tưởng rằng những định hướng phát triển của Bình Dương cho thấy tầm nhìn chiến lược dài hạn và quyết tâm xây dựng một địa phương phát triển bền vững, trở thành một trong những động lực tăng trưởng quan trọng của cả nước.

Đồng thời, ông nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tri ân, ghi nhớ công lao của những thế hệ cha anh đã hy sinh xương máu cho nền hòa bình, độc lập của dân tộc: “Đối với một số gia đình chính sách, những người có công với cách mạng vẫn còn khó khăn so với mặt bằng chung của tỉnh vì không có điều kiện làm ăn cải thiện gì thêm mà chỉ nhờ vào lương hưu, chính sách xã hội. Mong rằng thế hệ sau này thế hệ sau này cố gắng quan tâm, tiếp tục tri ân, chăm sóc gia đình thương binh, liệt sĩ, gia đình chính sách”.

Bình Dương đã vượt qua khó khăn để trở thành một tỉnh phát triển

Trước mong muốn của cán bộ lão thành, lãnh đạo tỉnh Bình Dương đã và đang đưa ra thêm nhiều chính sách thiết thực, thể hiện sự quan tâm sâu sắc đến những gia đình chính sách, những người có công với cách mạng.

Sự tri ân không chỉ dừng lại ở những chính sách vật chất, mà còn là sự trân trọng những giá trị tinh thần, những bài học lịch sử quý báu mà họ đã để lại. Đó là nguồn động lực to lớn, tiếp thêm sức mạnh cho thế hệ trẻ Bình Dương tiếp tục phấn đấu, xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, văn minh và nghĩa tình.

Thiên Lý/VOV-TP.HCM