50 năm điện ảnh Việt Nam: Hành trình phát triển và thách thức mới
Ngày 10/9/2024, tại TP. Nha Trang, Khánh Hòa, Hội Điện ảnh Việt Nam đã tổ chức Hội thảo 'Điện ảnh Việt Nam từ khi đất nước thống nhất: 50 năm - một chặng đường', quy tụ đông đảo các nhà quản lý, nhà làm phim, nhà nghiên cứu, đạo diễn và nhà phê bình.
Hội thảo nhằm tổng kết, đánh giá toàn diện những thành tựu nổi bật của nền điện ảnh Việt Nam suốt 50 năm qua, đồng thời nhìn nhận những tồn tại và đề xuất giải pháp phát triển trong tương lai.
Tại hội thảo, PGS-TS Vũ Ngọc Thanh, nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh TP.HCM, đã chia sẻ về sự phát triển của phim truyện Việt Nam qua nửa thế kỷ. Ông nhận định rằng phim truyện Việt Nam đã khéo léo kết hợp giữa các dòng phim sử thi, thơ và đấu tranh, góp phần tạo nên bản sắc riêng của nền điện ảnh nước nhà.
"Phim truyện là tấm gương phản ánh xã hội và tư tưởng. Để có thể thu hút khán giả, nhà làm phim cần chú trọng đến yếu tố mới mẻ trong diện mạo, luồng sinh khí và chất lượng sáng tạo," PGS-TS Thanh nhấn mạnh. Ông cũng chỉ ra rằng sự đổi mới trong kỹ thuật, nghệ thuật, nội dung và phong cách làm phim là yếu tố quyết định cho sự phát triển của điện ảnh quốc gia.
Phát biểu tại hội thảo, GS-TS Trần Thanh Hiệp, nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội, cho rằng phim tài liệu và khoa học đã trải qua nhiều giai đoạn phát triển sau khi đất nước thống nhất. Tuy nhiên, để thể loại này tiếp tục phát triển, vấn đề mấu chốt là phải làm sao đưa tác phẩm đến được với khán giả.
"Con đường để phim tài liệu, phim khoa học tiếp cận khán giả cần được đặt lên bàn thảo luận nghiêm túc. Sự tiếp nhận của người xem chính là nguồn động lực lớn để nghệ sĩ làm phim tiếp tục sáng tạo và phát triển," GS-TS Hiệp phát biểu.
Đánh giá về nguồn nhân lực trong ngành điện ảnh, nhà báo, nhiếp ảnh gia Trần Việt Văn nêu lên thực trạng đáng lo ngại về sự thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng. Theo ông, điện ảnh Việt Nam đang cần một chiến lược đào tạo bài bản và toàn diện để có thể tạo ra thế hệ đạo diễn, quay phim, biên kịch và diễn viên tài năng, góp phần đưa điện ảnh Việt ra thế giới.
"Chỉ khi có một nguồn nhân lực mạnh mẽ, điện ảnh Việt Nam mới có thể phát triển bền vững và vươn tầm quốc tế", ông Việt Văn khẳng định.
Bàn về những thách thức, PGS-TS Đỗ Lệnh Hùng Tú, Chủ tịch Hội Điện ảnh Việt Nam, nhấn mạnh rằng một trong những thách thức lớn của điện ảnh Việt là vấn đề kinh tế. Ông cho biết nhiều nhà làm phim đã phải đối mặt với nguy cơ mất mát tài chính, nhưng sự đam mê và tâm huyết với nghệ thuật vẫn giúp họ vượt qua khó khăn.
Về vấn đề này, đạo diễn Vũ Thành Vinh, người đứng sau bộ phim "Hai Muối", chia sẻ: "Làm phim nhiều khi có thể mất cả một gia tài, nhưng niềm đam mê đã giúp tôi và nhiều đồng nghiệp tiếp tục tiến lên. Thành công không phải là điều dễ dàng, nhưng sự cố gắng không ngừng nghỉ sẽ mang lại kết quả".
Phát biểu tại hội thảo, TS-NSƯT Nguyễn Thị Thu Hà, Phó cục trưởng Cục Điện ảnh (Bộ VH-TT-DL), khẳng định rằng các cơ chế, chính sách đặc thù của Chính phủ sẽ là yếu tố quan trọng để thúc đẩy sự phát triển của ngành điện ảnh. Bà cũng đề xuất việc cấp ngân sách để xây dựng hệ thống số hóa các kho phim nhựa do Việt Nam sản xuất từ năm 1945, nhằm bảo tồn và khai thác các tác phẩm này trên các nền tảng trực tuyến.
"Chúng ta cần đẩy mạnh công tác số hóa phim và đưa những tác phẩm giá trị đến gần hơn với công chúng trong và ngoài nước. Mục tiêu cuối cùng là để người Việt yêu phim Việt, và lan tỏa giá trị điện ảnh quốc gia ra toàn cầu", bà Hà nhấn mạnh.
Với sự tham gia và đóng góp ý kiến của các chuyên gia, đạo diễn và nhà quản lý, hội thảo đã làm rõ những thách thức và cơ hội mà điện ảnh Việt Nam đối mặt trong tương lai, đặt nền móng cho một hành trình phát triển mới, hứa hẹn nhiều tiềm năng và đột phá.