30 NĂM - KÝ ỨC NGÀY TRỞ VỀ

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn trao Huân chương Lao động hạng Nhất cho KTNN. Ảnh: TL

Ngày trở về

Là những người thuộc thế hệ mới về làm việc tại Kiểm toán nhà nước (KTNN), chúng tôi thật may mắn được chứng kiến những thời khắc có thể gọi là “lịch sử” của Ngành - đó là Lễ kỷ niệm 30 năm Ngày thành lập KTNN. May mắn hơn, chúng tôi lại là đơn vị truyền thông nên được theo chân đoàn làm phim, làm kỷ yếu, chấm giải thơ văn và hàng loạt các phong trào thi đua sôi nổi, hướng về ngày lễ trọng đại…

Trước Lễ kỷ niệm một năm, Tòa soạn Báo Kiểm toán của chúng tôi bỗng nhận được một bài viết, ký tên Vương Hữu Nhơn. Xúc động và ý thức được giá trị của những dòng chữ viết bằng tay ấy, chúng tôi quyết định đăng vị trí trang trọng nhất của tờ báo và lưu giữ để làm nguồn tư liệu. Những lời viết mộc mạc, giản dị và thấm đẫm tình cảm, kỷ niệm của người lãnh đạo - Tổng Kiểm toán nhà nước đầu tiên dành cho các thế hệ sau: “Chúng tôi nhận nhiệm vụ quản lý và điều hành KTNN trong hoàn cảnh hết sức đặc biệt: Từ một cơ quan mà trước đó chưa có tiền thân về tổ chức và tiền lệ về hoạt động; không có cơ sở vật chất và hạ tầng kỹ thuật; không có nguồn nhân lực chuyên ngành…”.

Mặc dù không thể tham gia trả lời phỏng vấn cho bộ phim tư liệu như mong đợi vì lý do sức khỏe nhưng vị Tư lệnh ngành đầu tiên Vương Hữu Nhơn vẫn thắc thỏm, đón đợi khi nghe tin Tổng Kiểm toán nhà nước Ngô Văn Tuấn cùng một số đồng chí lãnh đạo, cán bộ của KTNN tới thăm tại nhà. Chứng kiến những cái ôm thật chặt, ân tình, trao gửi, những bàn tay nắm mãi không buông của thế hệ lãnh đạo đầu tiên với những người lãnh đạo đương nhiệm thật khó nói hết bằng lời. Ông nhắn nhủ mãi: KTNN phải đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, làm tốt công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực và mong muốn KTNN có thêm những chức năng, nhiệm vụ mới phù hợp với thực tiễn và thông lệ quốc tế…

Nguyên Tổng Kiểm toán nhà nước Vương Hữu Nhơn chia sẻ kỷ niệm về những ngày đầu thành lập KTNN với Tổng Kiểm toán nhà nước Ngô Văn Tuấn, năm 2024. Ảnh: N.MAI

Tổng Kiểm toán nhà nước thứ hai mà chúng tôi may mắn được ông dành cho rất nhiều đặc ân đó là nguyên Tổng Kiểm toán nhà nước Đỗ Bình Dương. Có lẽ biết mình phải gánh vác thay cho cả người anh cả tiền nhiệm nên dù cũng đã hơn 80 tuổi rồi nhưng ông vẫn không từ chối bất kỳ một lời đề nghị nào của các đơn vị truyền thông. Ông dành cho đoàn làm phim và Báo cả buổi, nghe ông trải lòng về những ngày đặt viên gạch đầu tiên cho việc xây dựng một cơ quan, mà sau này, người ta vẫn quen gọi là “ba không”: Không có tiền thân về tổ chức và tiền lệ về hoạt động; không có cơ sở vật chất và hạ tầng kỹ thuật; không có nguồn nhân lực chuyên ngành.

Rồi cảnh ông có mặt khá sớm tại Hội thảo: “Kiểm toán nhà nước - 30 năm xây dựng và phát triển”, nghe ông say sưa nói về một giai đoạn rất đỗi tự hào của thế hệ các ông - những người truyền cảm hứng cho lớp lớp thế hệ sau này. Và nhất là tại Lễ kỷ niệm, ông trang trọng, tự mình bước lên sân khấu - thay mặt cho các thế hệ lãnh đạo đầu tiên chia sẻ nhiều thông tin quý giá, dặn dò, gửi gắm các thế hệ hiện tại về việc giữ gìn đạo đức, trau dồi kiến thức, khẳng định năng lực, xứng đáng với niềm tin của Đảng, Nhà nước và Nhân dân...

Nguyên Tổng Kiểm toán nhà nước Đỗ Bình Dương chia sẻ, dặn dò các thế hệ hiện tại. Ảnh: TL

30 năm chưa phải là dài nhưng cũng không phải ngắn, nhiều thế hệ đã về hưu, người Nam, kẻ Bắc, thế nhưng khi được giới thiệu để gặp gỡ, xin được chia sẻ ít nhiều những thông tin, tư liệu, những dấu ấn và kỷ niệm nào đó, các thế hệ cha anh đều rất sẵn lòng.

Còn nhớ bác Hà Ngọc Son, nguyên Phó Tổng Kiểm toán nhà nước cũng luôn đau đáu về công tác giáo dục chính trị tư tưởng, việc giám sát, kiểm soát nội bộ nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ kiểm toán trong sạch, trung thực, khách quan. Hay câu chuyện của bác Trần Xuân Huấn, nguyên Phó Chánh Văn phòng KTNN - người cán bộ văn phòng cầm hồ sơ ngược xuôi đi xin khắc con dấu đầu tiên của KTNN. Rồi ngôi nhà 33 Hùng Vương, nay là 16 Lê Hồng Phong, Hà Nội được Nhà nước cho mượn tạm để KTNN hoạt động những ngày đầu tiên đến vị lãnh đạo nữ đầu tiên - Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Hà Thị Mỹ Dung nâng niu gửi gắm bức ảnh đen trắng về chiếc máy tính đầu tiên của KTNN...

Toàn cảnh Lễ kỷ niệm 30 năm thành lập KTNN. Ảnh: TL

Những thước phim tư liệu gần 40 phút, những chương trình tọa đàm truyền hình, những cuộc trao đổi, phỏng vấn..., tất cả đi xuyên thời gian từ hiện tại về quá khứ. Rồi cũng chính những thước phim ấy, tọa đàm ấy kéo quá khứ về hòa cùng hiện tại, giúp cho thế hệ chúng tôi hiểu thêm về Ngành, về nghề, về những giá trị cốt lõi của KTNN.

Một thách thức không thể quên đối với chúng tôi khi lần đầu tiên Báo Kiểm toán được giao đầu mối, phối hợp tổ chức xuất bản cuốn kỷ yếu. Vật vã với mấy trăm trang nội dung và hình ảnh cả hơn nửa năm trời. Làm thế nào để không phải là bản phô tô kéo dài của cuốn kỷ yếu 25 năm, vừa vẫn phải làm mới, hay, đẹp trong khi vẫn là những kỷ niệm ấy, dấu ấn ấy, lịch sử ấy? Bao nhiêu ý kiến đóng góp, bao nhiêu phát sinh và cả không ít lần trục trặc. Một bên là áp lực đòi hỏi về thời gian giao bản thảo cuối cùng cho nhà xuất bản, một bên là những phát sinh bất khả kháng. Có thời điểm, Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Hà Thị Mỹ Dung, Trưởng Tiểu ban Tuyên truyền phải ôm bản thảo về nhà đọc cả mấy đêm liền để kịp trình lên Tổng Kiểm toán nhà nước bản thảo cuối cùng. Lễ kỷ niệm đã cận kề, kỷ yếu chưa thấy đâu, chúng tôi như ngồi trên đống lửa. Phó Tổng biên tập Báo và mấy thành viên chỉ còn nước chuẩn bị vác vali, túi sách sang trực chờ tại nhà xuất bản. Cuối cùng, sản phẩm cũng hoàn thành, không lỗi, đẹp đẽ, đủ đầy. Nhìn lực lượng mấy chục đoàn viên thanh niên túc trực, gói ghém, phân phát; các đơn vị hỏa tốc ngược xuôi, kính biếu tới các đại biểu, chúng tôi ngập tràn một cảm xúc biết ơn và... thở phào!

“30 năm - Khát vọng cùng năm tháng” - đó là tên của cuốn sách văn nghệ cũng kịp thời được xuất bản cùng thời điểm. Khó có thể hình dung những gương mặt vốn trang nghiêm, khô khan tại các cuộc kiểm toán lại có thể bay bổng thi vị cùng những áng thơ và tác phẩm văn xuôi đầy cảm xúc như thế. Lần trở lại những dịp kỷ niệm năm chẵn của Ngành, chúng tôi vỡ òa, hóa ra việc sáng tác thơ văn trong Ngành như một truyền thống được nhóm lên và tổ chức phát động chấm giải sáng tác từ những dịp kỷ niệm 15 năm. Và năm 2024, kỷ niệm 30 năm, cuộc phát động sáng tác thơ, văn xuôi đã thu hút tới mấy trăm tác phẩm. Từ những bài thơ về những con người vì sứ mệnh mà Đảng, Nhà nước và Nhân dân trao, họ luôn tự răn dạy mình, luôn tự hoàn thiện mình để trở thành người kiểm toán “nghiệp vụ tinh thông, đạo đức trong sáng”, họ say mê với nghề, họ giữ tấm lòng son, họ đã cùng nhau - 30 năm dưới cờ Đảng quang vinh, gây dựng niềm tin giữa triệu triệu con người:

“Ba mươi năm dưới cờ Đảng quang vinh

Vang mãi trong tim khúc ca “minh bạch”

Ngành kiểm toán chung tay từng viên gạch

Xây vững bền nền tài chính quốc gia...

(Trích bài thơ “Ba mươi năm dưới cờ Đảng quang vinh”, tác giả: Nguyễn Đình Hòa - KTNN khu vực XI, giải Nhì Cuộc thi sáng tác, viết bài về Đảng, về ngành KTNN Chào mừng kỷ niệm 30 năm thành lập KTNN)

Rồi đến những câu thơ mượt mà tình yêu quê hương đất nước, yêu ngành, yêu nghề, tình yêu đôi lứa và cả những tâm sự của những người phụ nữ kiểm toán viên xa chồng, xa con thơ biền biệt:

“Những đêm nằm giữa bản nhỏ xa xôi

Nhớ con thơ đang khát dòng sữa mẹ

Nước mắt rơi ta như thời thơ bé

Miền đất nào xa lạ cũng thành quen...”

(Trích bài thơ “25 năm giữ trọn tin yêu”, tác giả: Mỹ Dung - Vụ Tổ chức cán bộ KTNN, giải Đặc biệt Cuộc thi sáng tác văn học nghệ thuật Chào mừng 25 năm thành lập KTNN)

Có thể nói, năm 2024 là năm mà cả Ngành căng mình để vừa hoàn thành nhiệm vụ chính trị, vừa phấn khởi, hừng hực một không khí thi đua, lập thành tích chào mừng 30 năm thành lập KTNN. Trong dòng chảy sự kiện ấy, phóng viên, biên tập viên Báo Kiểm toán cũng không kém phần tất tả ngược xuôi. Từ Bắc vào Nam, từ miền xuôi lên miền ngược, từ thành phố, đồng bằng đến hải đảo xa xôi..., tất cả đều gồng mình để kịp đưa tin về hàng loạt các sự kiện, kịp thời lan tỏa những thông điệp nối dài từ quá khứ về hiện tại trên các báo đài trung ương và địa phương để độc giả trong nước và quốc tế có dịp hiểu sâu hơn, rộng hơn và đúng hơn về KTNN Việt Nam.

Dù bận các cuộc kiểm toán nhưng hầu hết các đơn vị đều tạo điều kiện dành thời gian, công sức cho các tuyển thủ của mình tham gia các giải bóng đá, cầu lông, kéo co, cờ tướng... Đặc biệt là các cuộc thi văn nghệ đã thu hút sự quan tâm, đầu tư rất lớn của mỗi đơn vị, cá nhân. Các công chức, kiểm toán viên, viên chức, người lao động khi lên sân khấu bỗng hóa thân thành những ca sĩ, nghệ sĩ, những diễn viên nhiệt huyết, chuyên nghiệp đến không ngờ.

Khi Tổng Kiểm toán nhà nước đưa ra một câu: “Không phải ai cũng có điều kiện tham dự trực tiếp Đêm gala và Lễ kỷ niệm 30 năm tại Hà Nội, Báo Kiểm toán có phương án live stream để toàn thể cán bộ các thế hệ trong Ngành trên cả nước được theo dõi trực tiếp được không?”. Chỉ một thông điệp ấy, một sự quan tâm nặng nghĩa tình ấy mà chúng tôi, những người dù chưa một lần làm live stream đã băng mình, bằng mọi giá để thực hiện thành công chỉ sau vỏn vẹn 4 tiếng đồng hồ. Nhờ đó mà Đêm gala ở Nhà hát Hồ Gươm, sự kiện Lễ kỷ niệm 30 năm được truyền trực tiếp trên Báo điện tử kiểm toán đã thu hút được sự quan tâm đặc biệt của toàn Ngành và không ít khán giả bên ngoài theo dõi.

Cũng vẫn sự quan tâm ấy, còn nhớ, tại một phiên họp với các Tiểu ban phục vụ Lễ kỷ niệm, mặc dù có hàng trăm đầu việc từ khâu tổ chức đến công tác đối nội, đối ngoại nhưng Tổng Kiểm toán nhà nước Ngô Văn Tuấn vẫn đau đáu một yêu cầu, phải thiết kế được cảnh lễ chào cờ trang nghiêm mà đặc biệt. Nghe ông gợi ý, biết là khó vì nó chưa có tiền lệ nhưng ai cũng hiểu đó là một sáng tạo, ý nghĩa.

Thế rồi, ý tưởng ấy cũng trở thành sự thật. Ngày đại lễ, khi tiếng nhạc Quốc ca vang lên, cả hội trường gần 2.000 người tất cả đều nghiêm trang hướng lên sân khấu. Trên đó, lá quốc kỳ tươi thắm từ từ được kéo lên, hòa cùng giai điệu hào hùng của tiếng hát từ hàng ngàn trái tim vang lên, thật thiêng liêng, thật xúc động.

Giá trị cốt lõi

Không thể nói hết, tả hết cái cảm xúc của những người con khi cùng chung một nhịp đập trong ngôi nhà KTNN. Trước cả tuần, hầu như ngày nào cũng có sự kiện, “nhà có việc” nên các bộ phận liên quan, nhất là các bộ phận lễ tân, khánh tiết, phục vụ hầu như không có ngày nghỉ. Mệt đấy, lo đấy nhưng ai cũng ngập tràn một cảm xúc hạnh phúc, hân hoan.

Ngày đại lễ! Tất cả các thế hệ cán bộ lãnh đạo, công chức, viên chức, người lao động của KTNN qua các thời kỳ vui mừng, tự hào và xúc động được đón chào sự tham dự và phát biểu chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn; sự có mặt của hàng trăm quan khách là các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc; đại diện lãnh đạo các Ban, Bộ, ngành Trung ương và địa phương; 48 đại biểu đến từ các cơ quan kiểm toán tối cao trên thế giới và các tổ chức quốc tế. Nhất là khi Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước ghi nhận: “Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, tôi nhiệt liệt biểu dương, ghi nhận và đánh giá cao về sự nỗ lực, cố gắng và những thành tích nổi bật của KTNN đã đạt được trong thời gian qua…”.

Tổng Kiểm toán nhà nước Ngô Văn Tuấn phát biểu tại Lễ kỷ niệm. Ảnh: TL

Không tự hào sao được, khi những ngày đầu thành lập chỉ có 5 đơn vị, 60 cán bộ, công chức và kiểm toán viên, đến nay, KTNN đã có 32 đơn vị trực thuộc, hơn 2.000 cán bộ, công chức, kiểm toán viên. Trong đó 100% kiểm toán viên nhà nước có trình độ đại học trở lên; trên 55% cán bộ, công chức có trình độ thạc sĩ, tiến sĩ được đào tạo bài bản trong nước và quốc tế.

Không tự hào sao được, trong 30 năm, KTNN đã phát hiện và kiến nghị xử lý về tài chính trên 740.000 tỷ đồng; kiến nghị sửa đổi bổ sung, thay thế, hủy bỏ hơn 2.200 văn bản quy phạm pháp luật, văn bản quản lý có nội dung không phù hợp quy định của Nhà nước và thực tiễn, kịp thời khắc phục “lỗ hổng” về cơ chế, chính sách, ngăn ngừa thất thoát, lãng phí; chuyển 40 vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật được phát hiện thông qua hoạt động kiểm toán sang cơ quan Cảnh sát điều tra để điều tra làm rõ và xử lý theo quy định; 2 vụ việc đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Công an điều tra xử lý; cung cấp trên 1.950 hồ sơ, báo cáo kiểm toán và các tài liệu cho cơ quan có liên quan để phục vụ công tác điều tra, kiểm tra, giám sát…

Không tự hào sao được khi từ chỗ không có tiền thân, đến nay, KTNN đã mở rộng, thúc đẩy quan hệ hợp tác với hơn 50 cơ quan kiểm toán tối cao (SAI) và các tổ chức quốc tế trên thế giới và khu vực; ký kết 29 thỏa thuận quốc tế với các SAI và các tổ chức quốc tế; là thành viên chính thức của Tổ chức quốc tế Các cơ quan Kiểm toán tối cao - INTOSAI (năm 1996), Tổ chức Các cơ quan Kiểm toán tối cao châu Á - ASOSAI (năm 1997), là thành viên đồng sáng lập của Tổ chức Các cơ quan Kiểm toán tối cao Đông Nam Á - ASEANSAI (năm 2011) và là Chủ tịch Ủy ban Kế hoạch Chiến lược của Tổ chức này từ đó đến nay.

Có thể nói, trong mỗi giai đoạn, mỗi thời kỳ, mô hình, cơ cấu bộ máy tổ chức có thể thay đổi cho phù hợp, nhưng tôn chỉ mục đích, giá trị cốt lõi là phụng sự Đảng, Nhà nước, Nhân dân là làm cho nền tài chính quốc gia minh bạch, bền vững của KTNN là không thay đổi.

Thật tự hào, chứng kiến giây phút 5 đồng chí lãnh đạo đương nhiệm từ từ bước lên sân khấu, thay mặt cho hơn 2.000 cán bộ, công chức, viên chức, người lao động của KTNN vinh dự đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhất mà Đảng, Nhà nước tặng thưởng nhân dịp kỷ niệm 30 năm, nối dài các phần thưởng cao quý mà các thế hệ cha anh đã phấn đấu không ngừng nghỉ trong suốt 30 năm qua.

Rồi từ phát biểu của đại diện lãnh đạo thế hệ đầu tiên của KTNN đến sự khắc ghi công lao của các thế hệ cha anh, lời hứa sẽ tiếp tục phát huy truyền thống vẻ vang của thế hệ trẻ - Đoàn Thanh niên KTNN, đến phát biểu đáp từ, sự tri ân sâu sắc của Tổng Kiểm toán nhà nước đương nhiệm - thay mặt hơn 2.000 cán bộ, công chức, viên chức, người lao động của KTNN xin hứa dưới lá cờ Đảng quang vinh, dưới sự chứng kiến của quan khách trong nước và quốc tế tiếp tục phát huy truyền thống vẻ vang 30 năm, xây dựng KTNN xứng đáng là công cụ trọng yếu, hữu hiệu của Đảng và Nhà nước trong kiểm tra, kiểm soát việc quản lý, sử dụng, nâng cao trách nhiệm giải trình và bảo đảm tính công khai, minh bạch trong quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công.

Năm 2025, đất nước bước vào kỷ nguyên mới, KTNN cũng bước qua tuổi 30, hòa chung vào dòng chảy cuồn cuộn, phát triển của dân tộc, hòa chung vào khí thế chào mừng Đại hội Đảng bộ KTNN lần thứ VIII, Đại hội Đảng các cấp. Chúng tôi - những người thuộc cơ quan ngôn luận của KTNN, những người làm nghề “phu chữ” cũng hăm hở, sẵn sàng thực hiện những nhiệm vụ trọng tâm của Báo, sẵn sàng lan tỏa những giá trị, thông điệp của KTNN tới toàn thể xã hội, góp một phần nhỏ bé của mình cùng các đơn vị trong Ngành hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ chính trị được Đảng, Nhà nước và Nhân dân tin, giao./.

NGUYỄN THỊ QUỲNH MINH - TBT Báo Kiểm toán