3 dấu hiệu nhận biết da bị lão hóa

Lão hóa da là một quá trình tự nhiên của cơ thể với sự suy giảm về cấu trúc, chức năng, độ đàn hồi của da theo thời gian. Quá trình lão hóa xảy ra trong tất cả các lớp da, những thay đổi trong các lớp này sẽ thể hiện lên bề mặt da. Khi cơ thể già đi, quá trình tăng sinh cũng như tái tạo tế bào chậm dần, sự sản sinh lipid bị suy giảm khiến cho làn da bị thô ráp, sần sùi hơn.

1. Nguyên nhân dẫn đến lão hóa da

Có hai nhóm chính là yếu tố nội sinh, yếu tố ngoại sinh. Trong đó, yếu tố nội sinh là nhóm nguyên nhân không thể tránh, thay đổi được; yếu tố ngoại sinh là yếu tố có thể phòng ngừa được.

Yếu tố nội sinh là các yếu tố bên trong cơ thể gây nên quá trình lão hóa gồm yếu tố di truyền, sự thay đổi các hormon theo thời gian, tình trạng bệnh lý của cơ thể.

Lão hóa da là một quá trình tự nhiên của cơ thể.

Yếu tố ngoại sinh là các yếu tố gây lão hóa da từ bên ngoài cơ thể, có rất nhiều yếu tố nhưng quan trọng, thường ảnh hưởng đến quá trình lão hóa da nhất đó là ánh nắng mặt trời.

Khi tiếp xúc trực tiếp hay làm việc dưới ánh nắng mặt trời thường xuyên mà không bảo vệ hay che chắn da kỹ, tốc độ lão hóa da sẽ tăng lên gấp nhiều lần. Ánh nắng mặt trời gây rối loạn hoạt động, tổn thương tế bào qua việc tạo các gốc oxy hóa tự do, đồng thời cũng gây phá vỡ cấu trúc da, làm tăng men tiêu collagen làm giảm collagen, độ đàn hồi của da.

Đáng chú ý nhất trong nhóm yếu tố ngoại sinh, cũng là nhóm thủ phạm chính gây lão hóa da sớm rất phổ biến nói chung đó là việc sử dụng bừa bãi các sản phẩm tiếp xúc trên da như kem tẩy trắng, kem bôi dưỡng, kem trộn, kem đặc... không rõ nguồn gốc.

2. Nhận biết dấu hiệu lão hóa da

Lão hóa da là do các collagen và elastin trong da giảm dần, làm cho da giảm săn chắc, độ đàn hồi kém hơn. Sự sinh sản tế bào cũng chậm dần lại, cho nên lão hóa da sẽ tiến triển tích lũy dần theo thời gian.

Các dấu hiệu lão hóa da sẽ ngày càng tăng lên cùng thời gian, khi da lão hóa sẽ có 3 biểu hiện chính:

- Bề mặt da khô, thô ráp: Do các tế bào giảm khả năng giữ nước, các tế bào chết trên bề mặt da có xu hướng kết dính lại làm da có xu hướng khô, thô ráp, dần dần làm da không còn mượt mà nữa.

- Rối loạn sắc tố da: Nhẹ thì thấy da xỉn màu mất độ sáng hồng, nặng thì có những đốm tăng sắc tố xen kẽ là những đốm giảm sắc tố mà người ta hay gọi là "đồi mồi".

- Da chảy nhão, có nhiều nếp nhăn: Các sợi đàn hồi trong da dày, dễ đứt gãy, chảy nhão. Điều này làm da mất độ đàn hồi, chảy nhão, hình thành nếp nhăn. Da vùng mắt là một trong những nơi đầu tiên dễ hình thành nếp nhăn khi da bị lão hóa.

Một dấu hiệu nữa cũng thường xảy ra là sự tích, tiêu mỡ ở một số vùng. Ví dụ như mỡ ở lưng bàn tay bàn chân thì tiêu đi trong khi mỡ được tích lũy nhiều ở vùng eo, mông,...

Chống nắng là một phương pháp hiệu quả , quan trọng giúp ngăn ngừa tình trạng lão hóa da sớm.

3. Càng sớm quan tâm, càng chậm lão hóa

Khi cơ thể già đi, quá trình tăng sinh cũng như tái tạo tế bào chậm dần, sự sản sinh lipid bị suy giảm khiến cho làn da bị thô ráp, sần sùi hơn.

Ngoài ra, từ độ tuổi 25 trở đi, mỗi năm làn da bị mất đi 1% lượng collagen. Độ đàn hồi của da suy giảm, các nếp nhăn, tình trạng chảy xệ, chùng nhão da xuất hiện... Nhưng nổi bật hơn cả là vấn đề về sắc tố da với các thương tổn sạm nám, đốm nâu..., đặc biệt trên da vùng "mặt tiền".

Trong đó, chống nắng là một phương pháp hiệu quả, quan trọng giúp ngăn ngừa tình trạng lão hóa da sớm. Nên bôi kem chống nắng phổ rộng có chỉ số SPF từ 30 trở lên, bảo vệ vật lý gồm dùng nón, mắt kính, ô, găng vớ, quần áo, khẩu trang vải khi ra ngoài trời nắng, hạn chế ra nắng nhất là từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều.

Hiện tại chưa có giải pháp nào hữu hiệu để giúp làm chậm hoặc dừng lại tiến trình lão hóa nội sinh, nhưng có thể ngăn ngừa tình trạng lão hóa da sớm do các yếu tố môi trường.

Ngoài ra, cần có chế độ sinh hoạt, nghỉ ngơi, làm việc hợp lý như không thức khuya, không hút thuốc lá, tập thể dục thể thao thường xuyên, uống nhiều nước để giúp ngăn ngừa tình trạng lão hóa da.

Cũng cần chú ý đến lượng nước đưa vào cơ thể, tránh ăn quá nhiều chất ngọt. Chăm sóc da đúng cách. Massage, đắp mặt nạ là phương pháp thường được lựa chọn nhiều nhất để duy trì làn da đẹp. Cần lưu ý động tác massage phải đúng cách, nếu không sẽ bị phản tác dụng.

Ngoài ra, còn nhiều phương pháp khác như kem dưỡng, hoặc sử dụng máy cho da thở oxy, đưa dưỡng chất trực tiếp vào da như Vitamin C, E, tế bào gốc… Cung cấp các chất giúp làm chậm lão hóa bằng các viên uống bổ sung như vitamin E, A, C, selenium,… Tuy nhiên cần cẩn thận, tránh tình trạng uống quá liều, nên tham khảo, tư vấn bởi chuyên gia y tế cẩn thận trước khi sử dụng.

ThS.BS. Phạm Đăng Bảng