23 Bộ, ngành góp ý về nghị quyết gỡ vướng cho 2 dự án BT 'đắp chiếu' nhiều năm

Đây là việc hiện thực hóa chủ trương ban hành nghị quyết riêng để gỡ vướng cho hơn 200 dự án có khó khăn, vướng mắc theo đề xuất của UBND thành phố với Ban Chỉ đạo của Chính phủ. Các dự án BT được Bộ Tài chính đề nghị Chính phủ ban hành nghị quyết gỡ vướng gồm Dự án giải quyết ngập do triều khu vực TP Hồ Chí Minh có xét đến yếu tố biến đổi khí hậu - giai đoạn 1 (Dự án chống ngập 10 nghìn tỷ đồng) và Dự án xây dựng đoạn tuyến Vành đai 2 nối từ đường Phạm Văn Đồng đến nút giao thông Gò Dưa - quốc lộ 1.

Theo Bộ Tài chính, đối với Dự án chống ngập 10 nghìn tỷ, TP Hồ Chí Minh phải thanh toán cho nhà đầu tư bằng quỹ đất tương đương với 16% giá trị quyết toán của dự án, tương đương với mức 1.588 tỷ đồng. Dự án đã triển khai thi công đạt trên 90% khối lượng và đã tạm dừng thi công từ năm 2020, lũy kế giá trị giải ngân theo hợp đồng tín dụng là 8.276 tỷ đồng, đạt hơn 82,9%. Nguồn vốn còn lại cần huy động để thi công hoàn thành công trình khoảng 1.699 tỷ đồng.

Một công trình của dự án chống ngập 10 nghìn tỷ đồng.

Dự án đoạn tuyến Vành đai 2 trên đã triển khai thi công đạt gần 43,8% khối lượng nhưng hiện còn hơn 3,8 ha mặt bằng chưa được thu hồi. Tổng giá trị giải ngân chi phí bồi thường giải tỏa là hơn 960 tỷ đồng. Đối với dự án này, thành phố sẽ sử dụng 6 khu đất để thanh toán cho nhà đầu tư.

Hiện UBND TP Hồ Chí Minh đang thực hiện thủ tục điều chỉnh Dự án chống ngập 10 nghìn tỷ theo nguyên tắc tính chất của dự án không thay đổi, chỉ tăng tổng mức đầu tư do thời gian thực hiện dự án kéo dài và phát sinh lãi vay với mức điều chỉnh vốn lên trên 10 nghìn tỷ đồng. Dự án không có nguồn vốn để hoàn thiện do BIDV không có cơ sở để ký phụ lục hợp đồng tín dụng đối với nhà đầu tư để trình NHNN gia hạn thời gian giải ngân cho vay tái cấp vốn. Mặt khác, NHNN cũng đã tiến hành thu nợ tái cấp vốn.

Trong hợp đồng BT xây dựng đoạn tuyến Vành đai 2 trên có nội dung sử dụng 6 khu đất để thanh toán cho nhà đầu tư thực hiện dự án. Tuy nhiên các khu đất thành phố dự kiến thanh toán cho nhà đầu tư chưa thể hiện trong báo cáo nghiên cứu khả thi dự án được phê duyệt. KTNN đã từng kiến nghị UBND thành phố rà soát, cập nhật các chỉ tiêu, số liệu tài chính và các nội dung chưa phù hợp của hợp đồng BT này để điều chỉnh giá trị, tổng vốn đầu tư và các nội dung khác.

Để tháo gỡ cho các dự án, UBND thành phố đã kiến nghị Chính phủ cho phép thành phố điều chỉnh báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án chống ngập 10 nghìn tỷ mà không cần thực hiện thủ tục điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án. Chỉ đạo NHNN tiếp tục tái cấp vốn cho dự án và BIDV xem xét giảm lãi vay phát sinh trong quá trình chậm triển khai dự án. Đồng thời cho phép thành phố thanh toán hợp đồng BT đã ký theo hương trả bằng 3 khu đất đã xác định trong hợp đồng BT cho nhà đầu tư tương ứng với phần giá trị dự án hoàn thành được cơ quan có thẩm quyền xác định. Cho phép thành phố thanh toán bằng tiền từ kế hoạch đầu tư công hàng năm cho phần khối lượng đã hoàn thành đã được kiểm toán kết luận ngày 6/7/2018 với tổng số tiền hơn 3.043 tỷ đồng.

Ngoài ra, UBND TP Hồ Chí Minh cũng kiến nghị Chính phủ ủy quyền hoặc giao thẩm quyền cho Chủ tịch UBND thành phố quyền quyết định sử dụng quỹ đất để thanh toán cho nhà đầu tư dự án BT. Riêng đối với dự án xây dựng đoạn tuyến Vành đai 2, cần cho phép thành phố thực hiện thủ tục lập, thẩm định, phê duyệt điều chỉnh báo cáo nghiên cứu khả thi, bao gồm phương án tài chính của dự án.

Theo Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung, đến ngày 7/3 vừa qua Bộ Tài chính đã nhận được ý kiến góp ý đối với dự thảo tờ trình và dự thảo nghị quyết về tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các dự án trên từ 23 bộ ngành, cơ quan, đơn vị liên quan. Trong đó có 7 cơ quan nhất trí với các dự thảo này, 6 cơ quan không có ý kiến cụ thể và 10 cơ quan có ý kiến cụ thể.

Trên cơ sở tiếp thu, giải trình, ý kiến của UBND thành phố cùng các bộ ngành liên quan, Bộ Tài chính cho rằng, các hợp đồng BT của dự án được UBND thành phố ký với nhà đầu tư trước thời điểm Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công - tư có hiệu lực. Luật này quy định về điều kiện chuyển tiếp của các dự án, nên các dự án được tiếp tục thực hiện, thanh toán theo quy định của các hợp đồng BT đã ký kết và quy định pháp luật tại thời điểm ký kết hợp đồng.

Về thủ tục điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án chống ngập 10 nghìn tỷ, sau khi phân tích quy định liên quan, Bộ Tài chính cho rằng việc UBND thành phố đề xuất không thực hiện thủ tục lặp lại đối với dự án này là có cơ sở. Về tái cấp vốn cho dự án, Bộ Tài chính nêu rõ vấn đề này không thuộc thẩm quyền của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Đối với việc thanh toán cho nhà đầu tư, Bộ Tài chính khẳng định, nếu dùng quỹ đất thuộc trường hợp sắp xếp lại, xử lý tài sản công theo quy định tại Nghị quyết 98/2023/QH15 của Quốc hội, thì UBND thành phố quyết định theo thẩm quyền. Trường hợp dùng các khu đất đã được Nhà nước giải tỏa để thanh toán cho nhà đầu tư, hiện không có cơ sở pháp lý để Thú tướng Chính phủ ủy quyền hoặc giao cho Chủ tịch UBND thành phố quyết định việc này.

Bộ Tài chính còn cho rằng, trường hợp thành phố dùng quỹ đất để thanh toán hợp đồng BT có giá trị nhỏ hơn, phần còn lại sẽ được thanh toán bằng tiền từ nguồn vốn đầu tư công. Tuy nhiên, thành phố phải hoàn toàn chịu trách nhiệm trong việc xác định cụ thể giá để tính tiền sự dụng đất và tuân thủ quy định pháp luật về đất đai. Đồng thời phải phối hợp với KTNN kiểm toán dự án làm cơ sở tổ chức thanh, quyết toán vốn đầu tư dự án.

Bảo Sơn