2.600 tỷ đồng cổ phiếu VIB được bán thỏa thuận, mối lương duyên giữa Ngân hàng VIB và CBA dần kết thúc?

Tính đến cuối tháng 7/2024, Commonwealth Bank of Australia nắm giữ 19,84% vốn cổ phần Ngân hàng VIB.

Trong phiên giao dịch ngày 24/9, thị trường ghi nhận khối nhà đầu tư nước ngoài bán ròng khoảng 2.431 tỷ đồng. Đáng chú ý, giá trị bán ròng riêng cổ phiếu VIB của Ngân hàng TMCP Quốc tế Việt Nam (Ngân hàng VIB) lên đến 2.664 tỷ đồng với 148 triệu đơn vị cổ phần được bán thỏa thuận.

Lượng cổ phiếu trên tương đương 4,97% vốn điều lệ của Ngân hàng VIB. Ước tính giá bán ra trung bình của khối ngoại là 18.580 đồng/cổ phiếu VIB. Khối ngoại bắt đầu bán ra lượng lớn cổ phiếu VIB kể từ đầu tháng 7/2024 trong bối cảnh Ngân hàng VIB đã khóa tỷ lệ sở hữu nước ngoài tối đa (room ngoại) ở mức 4,99% (148,7 triệu cổ phiếu).

Trước đó, room ngoại được Ngân hàng VIB giới hạn ở mức 20,5% (611 triệu cổ phiếu) và gần như luôn trong tình trạng kín room.

Cũng theo quy định của Ngân hàng VIB, cổ đông ngoại chiến lược là ngân hàng Commonwealth Bank of Australia (CBA) không được tăng tỷ lệ sở hữu và chỉ được phép bán ra cổ phần cho đến khi tỷ lệ sở hữu nước ngoài tại Ngân hàng VIB bằng hoặc nhỏ hơn 4,99%, trừ trường hợp nhận cổ tức bằng cổ phiếu. Như vậy, CBA chỉ có thể bán lại cổ phần tại Ngân hàng VIB cho các nhà đầu tư trong nước.

Tính đến ngày 31/7, CBA là cổ đông ngoại lớn nhất tại Ngân hàng VIB với tỷ lệ chi phối là 19,84%, tương đương 591 triệu cổ phần (sau khi tăng vốn). Lượng cổ phiếu VIB thuộc sở hữu của CBA chiếm khoảng 97% lượng cổ phiếu VIB do các nhà đầu tư nước ngoài nắm giữ.

Đáng chú ý, trong ngày hôm nay, khối lượng mua vào đối ứng của khối ngoại bằng 0, do đó 148 triệu cổ phiếu VIB được bán thỏa thuận hôm nay là cho nhà đầu tư trong nước.

Do đó, CBA có thể là cổ đông ngoại bán ra phần lớn hoặc toàn bộ số cổ phiếu VIB hôm nay. Trong thời gian gần đây thị trường đã xuất hiện nhiều đồn đoán về khả năng CBA sẽ thoái vốn khỏi Ngân hàng VIB.

Khối lượng giao dịch và xu hướng giá cổ phiếu VIB của Ngân hàng VIB từ đầu năm 2024 đến nay. (Nguồn: TradingView)

Thực tế, động thái thoái vốn khỏi Ngân hàng VIB của CBA đã phần nào được phản ánh trong những kỳ Đại hội đồng cổ đông thường niên gần đây. Vào năm 2019, CBA đã có động thái rút khỏi Hội đồng Quản trị của Ngân hàng VIB. Mặc dù khẳng định chưa rời bỏ Ngân hàng VIB nhưng đại diện CBA từng cho biết "đang có chiến lược trở thành ngân hàng gọn nhẹ hơn và trong quá trình đánh giá lại các khoản đầu tư trên toàn cầu".

Với mức vốn hóa 139 tỷ USD, CBA là một trong những ngân hàng hàng đầu tại khu vực Châu Á - Thái Bình Dương và xếp thứ 13 trên toàn cầu. Đây cũng là cổ đông chiến lược có vốn hóa lớn nhất của các ngân hàng Việt Nam, vượt qua Mitsubishi UFJ tại Ngân hàng VietinBank, Sumitomo Mitsui tại Ngân hàng VPBank hay Mizuho tại Ngân hàng Vietcombank.

Năm 2010, CBA chính thức trở thành cổ đông chiến lược của Ngân hàng VIB khi mua lại 15% cổ phần với giá khoảng 4.000 tỷ đồng sau một khoảng thời gian đàm phán từ năm 2009. Một năm sau đó, CBA đã nâng mức sở hữu tại Ngân hàng VIB lên 20%.

Ngoài sự hỗ trợ từ nguồn vốn thu được từ thương vụ bán cổ phần, CBA cũng cử các chuyên gia sang hỗ trợ Ngân hàng VIB trong những hoạt động kinh doanh quan trọng như ngân hàng bán lẻ, công nghệ ngân hàng, quản lý rủi ro, quản trị nguồn nhân lực, tài chính và nguồn vốn. Qua đó, thúc đẩy Ngân hàng VIB xoay trục thành công từ tín dụng bán buôn sang tín dụng bán lẻ với tỷ trọng cho vay cá nhân hiện đứng đầu tại Việt Nam.

Duy Quang