11 dự án BOT giao thông sụt giảm doanh thu, có thể phát sinh thêm

Chiều 6/6, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu thầu; Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư; Luật Hải quan; Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu; Luật Đầu tư; Luật Đầu tư công; Luật Quản lý, sử dụng tài sản công.

Xử lý vướng mắc giảm doanh thu của các dự án BOT giao thông

Đối với việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (Luật PPP).

Về cơ chế chia sẻ phần tăng, giảm doanh thu, Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Quốc Phương cho biết, Chính phủ đã chỉnh lý dự thảo tại Điều 51 và Điều 82 theo hướng quy định khung tỉ lệ, cụ thể là mức giảm từ 75-90% và mức tăng từ 110-125% để cơ quan có thẩm quyền quyết định trong quá trình lập dự án và đàm phán với nhà đầu tư, bảo đảm tính linh hoạt.

Đối với các dự án PPP khoa học, công nghệ, quy định không yêu cầu nhà đầu tư chia sẻ phần tăng doanh thu trong 3 năm đầu sau thời điểm vận hành, kinh doanh.

Cho phép áp dụng mức chia sẻ 100% phần chênh lệch giảm giữa doanh thu thực tế và doanh thu trong phương án tài chính trong cùng khoảng thời gian nếu doanh thu thực tế thấp hơn là chính sách vượt trội để thúc đẩy hợp tác công tư trong lĩnh vực này nhằm thể chế hóa Nghị quyết số 57.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Quốc Phương (Ảnh: Media Quốc hội).

Nội dung khác là xử lý vướng mắc giảm doanh thu của các dự án BOT trong lĩnh vực đường bộ được ký kết trước ngày 1/1/2021

Thứ trưởng Bộ Tài chính cho biết, việc bổ sung quy định của Luật PPP về cơ chế xử lý rủi ro giảm doanh thu đối với các dự án BOT có hợp đồng được ký kết trước thời điểm Luật PPP có hiệu lực là rất cần thiết nhằm thực hiện thống nhất, đồng bộ, xử lý triệt để các vướng mắc.

Theo thống kê của Chính phủ có 11 dự án BOT giao thông bị sụt giảm doanh thu. Các dự án này đều là các dự án kém hiệu quả, Nhà nước phải có trách nhiệm xử lý bởi hầu hết vướng mắc do các nguyên nhân khách quan hoặc do lỗi của cơ quan Nhà nước mà không phải do lỗi của nhà đầu tư.

Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Giao thông vận tải (nay là Bộ Xây dựng) tổ chức đàm phán với các nhà đầu tư, bên cho vay để giảm lãi vay, giảm lợi nhuận.

Tuy nhiên, trên thực tế có thể phát sinh một số dự án BOT giao thông chuyển tiếp khác gặp vấn đề tương tự. Về vấn đề này, Quốc hội đã nhiều lần yêu cầu Chính phủ sớm có giải pháp xử lý.

Tại Thông báo số 127 ngày 6/2/2025 của Văn phòng Trung ương về kết luận của lãnh đạo chủ chốt tại phiên họp tháng 2/2025, cấp có thẩm quyền cũng yêu cầu Chính phủ khẩn trương xây dựng chính sách tháo gỡ dứt điểm vướng mắc tại một số dự án BOT giao thông.

Vì vậy, Chính phủ đề xuất không ban hành Nghị quyết riêng mà bổ sung quy định của Luật PPP về cơ chế xử lý chung cho không chỉ dự án đã định lượng được vướng mắc mà cả dự án gặp vấn đề tương tự nhưng chưa định lượng được.

Chính phủ sẽ quy định chi tiết phương pháp xác định tỉ lệ chia sẻ, trình tự, thủ tục thực hiện cơ chế chia sẻ phần giảm doanh thu, bảo đảm công bằng, minh bạch, không làm phát sinh tăng giá, phí dịch vụ công, không làm tăng thời gian thu phí, hài hòa lợi ích người dân, doanh nghiệp và Nhà nước.

Công khai thông tin mua sắm thuốc, vật tư, thiết bị y tế

Về sửa đổi, bổ sung Luật Đấu thầu, liên quan đến việc trao quyền cho doanh nghiệp Nhà nước trong hoạt động mua sắm, đấu thầu, Chính phủ đã tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội và Ủy ban Kinh tế để chỉnh lý theo hướng: Mọi hoạt động lựa chọn nhà thầu có sử dụng vốn ngân sách Nhà nước, không phân biệt loại hình doanh nghiệp, đều phải tuân thủ quy định của Luật Đấu thầu.

Đối với hoạt động không sử dụng vốn ngân sách, doanh nghiệp Nhà nước được quyền tự quyết định lựa chọn nhà thầu, nhưng phải đảm bảo nguyên tắc công khai, minh bạch, hiệu quả và có trách nhiệm giải trình.

Quang cảnh phiên họp (Ảnh: Media Quốc hội).

Về quyền tự quyết hoạt động mua sắm, đầu tư của đơn vị sự nghiệp công lập, dự thảo Luật quy định, chỉ các đơn vị sự nghiệp công lập tự bảo đảm chi thường xuyên và chi đầu tư (Nhóm 1), cùng với đơn vị tự bảo đảm chi thường xuyên (Nhóm 2), mới được tự quyết định các hoạt động mua sắm không sử dụng ngân sách Nhà nước.

"Riêng các đơn vị tự bảo đảm một phần chi thường xuyên (Nhóm 3) vẫn phải thực hiện theo quy định của Luật Đấu thầu, kể cả khi sử dụng nguồn thu hợp pháp của đơn vị", ông Phương cho hay.

Quy định này được xây dựng trên cơ sở phù hợp với thẩm quyền quyết định tiêu chuẩn, định mức tài sản công theo quy định pháp luật, đồng thời tạo động lực để các đơn vị tăng cường năng lực tài chính, phấn đấu nâng hạng lên Nhóm 1 hoặc Nhóm 2.

Theo ông Phương, tiếp thu ý kiến của Ủy ban Kinh tế và đại biểu Quốc hội, Nghị định sẽ giao Bộ Y tế kiểm soát giá trần đối với các dịch vụ, sản phẩm y tế thuộc phạm vi chi trả của Quỹ Bảo hiểm y tế.

Đồng thời, yêu cầu các cơ sở y tế công khai thông tin mua sắm thuốc, vật tư, thiết bị y tế trên hệ thống điện tử nhằm tăng cường tính minh bạch, giám sát xã hội và bảo đảm quyền lợi người bệnh cũng như khả năng cân đối Quỹ.

Về lựa chọn hình thức nhà thầu, Chính phủ đã tiếp thu và hoàn thiện quy định theo hướng tăng cường phân quyền, trao quyền chủ động hơn cho chủ đầu tư. Cụ thể: Chủ đầu tư được ưu tiên áp dụng các hình thức đơn giản, thuận tiện như chỉ định thầu, đặt hàng, lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt.

Đồng thời, được chủ động lựa chọn các hình thức khác như đấu thầu rộng rãi, chào hàng cạnh tranh… phù hợp với quy mô và tính chất từng gói thầu.

Mở rộng thêm các trường hợp áp dụng chỉ định thầu, đặt hàng, đấu thầu hạn chế... nhằm bảo đảm tính linh hoạt trong tổ chức thực hiện.

Giao Chính phủ quy định chi tiết đối với các hình thức còn lại như tự thực hiện, cộng đồng tham gia thực hiện, đàm phán giá...

Hoàng Thị Bích