Giữ công bố hợp quy nhưng không làm khó doanh nghiệp

Yêu cầu đặt ra là phải bảo vệ sức khỏe cộng đồng, đồng thời không tạo ra rào cản cho doanh nghiệp. Giữ quy định này nhưng có sự điều chỉnh để giảm gánh nặng cho doanh nghiệp là bước đi phù hợp.

Công bố hợp quy, xét đến cùng, là hàng rào kỹ thuật cần thiết để bảo đảm chất lượng hàng hóa trước khi lưu thông trên thị trường. Không có tiêu chuẩn, quy chuẩn-dù là tiền kiểm hay hậu kiểm-thì hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng sẽ mặc nhiên len lỏi vào đời sống, đe dọa trực tiếp sức khỏe nhân dân, làm xói mòn lòng tin của xã hội và bóp nghẹt những doanh nghiệp làm ăn chân chính.

Ảnh minh họa: chinhphu.vn

Tuy nhiên, việc áp dụng công bố hợp quy thời gian qua đã bộc lộ nhiều bất cập. Nhiều doanh nghiệp phản ánh vì thủ tục rườm rà, chi phí lớn, thời gian kéo dài, thậm chí chịu cảnh “một hàng hóa, hai bộ kiểm định” do vướng mắc giữa các quy định về tiêu chuẩn-quy chuẩn kỹ thuật và luật chuyên ngành. Để hoàn tất một thủ tục công bố hợp quy cho một sản phẩm, doanh nghiệp phải chi trả trung bình 3-5 triệu đồng, thậm chí có trường hợp lên tới 15-30 triệu đồng/sản phẩm. Điều đáng nói là thủ tục này phải tái thực hiện 3 năm một lần. Với một nhà máy có 300-500 sản phẩm, chi phí có thể đội lên tới 1,5-2 tỷ đồng. Ngoài ra, mỗi sản phẩm chỉ được công bố hợp quy cho duy nhất một nhà máy, đồng nghĩa với việc một doanh nghiệp có nhiều cơ sở sản xuất phải lặp đi lặp lại thủ tục này, gây lãng phí mang tính hệ thống...

Từ phân tích trên cho thấy, không thể loại bỏ công bố hợp quy, nếu bãi bỏ hoàn toàn quy chuẩn, tiêu chuẩn thì rất khó cho công tác quản lý nhà nước. Vấn đề quan trọng nhất là phải quản lý những hàng hóa loại nào, quản lý đến đâu để vừa bảo đảm chất lượng sản phẩm, hàng hóa trước khi đưa ra thị trường, vừa giảm bớt chi phí, thời gian tuân thủ và tăng sức cạnh tranh cho doanh nghiệp. Theo kinh nghiệm quốc tế, các nước trên thế giới đều có hoạt động tuyên bố, thông báo, cam kết của doanh nghiệp về sản phẩm, hàng hóa do mình cung cấp, phù hợp với các chỉ tiêu, yêu cầu kỹ thuật bắt buộc áp dụng do cơ quan nhà nước ban hành.

Theo đó, tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội khi thảo luận về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật tại Kỳ họp thứ chín, dự thảo luật mới nhất được Chính phủ tiếp thu, giải trình đã đưa ra những điều chỉnh căn cơ, đáng ghi nhận. Đó là, cho phép sử dụng chung kết quả đánh giá sự phù hợp nhằm loại bỏ trùng lắp, giảm thiểu chi phí; miễn công bố hợp quy với sản phẩm đã đáp ứng đầy đủ yêu cầu của luật chuyên ngành; số hóa toàn bộ thủ tục đăng ký bản công bố hợp quy, giúp cắt giảm thời gian, tăng tính minh bạch, giảm tiếp xúc không cần thiết giữa doanh nghiệp và cơ quan quản lý...

Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật là một trong những văn bản quan trọng trong cải cách thể chế, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Việc tiếp thu, chỉnh lý lần này thể hiện nỗ lực của Quốc hội, Chính phủ trong quá trình xây dựng hệ thống pháp luật minh bạch, hiện đại, hiệu quả, đặt lợi ích quốc gia, lợi ích cộng đồng và doanh nghiệp trong một tổng thể hài hòa.

VŨ DUNG