10 ngày ở Xay Sổm Bun

Hiệu quả bước đầu

Không còn bỡ ngỡ như lần đầu (tháng 11/2023), lần này sang tỉnh Xay Sổm Bun, anh Thảo đã chuẩn bị sẵn những thứ cần thiết và không quên bỏ tiền túi mua thêm một số loại hạt rau giống tặng bà con mà năm ngoái anh sang thấy họ rất cần. Nhiệm vụ chính của anh đợt này là phối hợp với nhà thầu lắp ráp, bàn giao mô hình nhà lưới cho một hộ nông dân, đồng thời kiểm tra ba mô hình trước đó đã triển khai tại đây.

Kỹ sư Hà Đức Thảo (bên phải) hướng dẫn người dân cách bón thúc lộc cho cây cam.

Thời tiết, khí hậu ở Xay Sổm Bun những ngày cuối năm gần giống ở Bắc Giang, buổi sáng trời lạnh, trưa chiều nắng hanh, đêm xuống buốt giá, vì vậy anh Thảo dễ dàng thích ứng. Không cần nghỉ ngơi lấy lại sức khỏe sau quãng đường dài gần 800 km từ Bắc Giang sang, anh nhanh chóng bắt tay ngay vào thực hiện nhiệm vụ. Tranh thủ những ngày đầu khi chuyến xe vận chuyển nguyên vật liệu làm nhà lưới chưa sang đến nơi, anh Thảo có nhiều thời gian thăm, kiểm tra những mô hình năm trước.

Nhìn những cây cam V2 đã bén rễ xanh cây, đang ra lộc non mơn mởn, anh Thảo cảm thấy rất vui khi tỷ lệ sống của cây đạt đến hơn 90%. Anh cho biết: Nhìn chung đất trồng ở đây cơ bản màu mỡ, bà con đã biết sử dụng ống nhựa, dòng vòi từ trên núi cao xuống để dẫn nước tưới cho cam.

Tuy nhiên do tập quán canh tác ở đây thường tự phát, hầu như cứ để cây sinh trưởng và phát triển tự nhiên, không chăm sóc, không bón phân nên cỏ, cây dại mọc đầy xung quanh. Anh Thảo đã hướng dẫn bà con nhổ cỏ tận gốc, tạo vòng tròn để bón thúc lộc cây bằng phân lân, đạm mà tỉnh Bắc Giang hỗ trợ từ năm trước; “cầm tay chỉ việc” cách xới, vun gốc thế nào để rễ không bị đứt, chú ý phòng trừ sâu bệnh, nhất là sâu ăn lá khi cây ra lộc.

Vải thiều bén rễ xanh cây tại đồng đất Xay Sổm Bun.

Đối với cây vải thiều đưa sang trồng thí nghiệm, với mong muốn cây nhanh ra quả nên Bắc Giang đã hỗ trợ giống bằng cành chiết. Do quãng đường di chuyển xa nên nhiều cây bị vỡ bầu đã làm ảnh hưởng đến chất lượng, tỷ lệ sống không cao. Vì vậy chuyến đi lần này, anh Thảo đã mang sang thêm 100 cây vải thiều giống nữa để trồng dặm. Đồng thời hướng dẫn bà con kỹ thuật chăm sóc. Do đủ có độ ẩm nên những cây còn lại đang lên tươi tốt.

Trong số 3 mô hình triển khai thì mô hình trồng lúa đem lại hiệu quả rõ hơn cả. Năm trước tỉnh Bắc Giang hỗ trợ 550 kg thóc giống BC15 - giống lúa được ví như “hoa hậu” của làng lúa thuần, giúp bà con sản xuất trên diện tích 11 ha tại 4 huyện, kết quả đạt được ngoài sự mong đợi.

Tại huyện Thà Thôm và huyện Long Chẹo, do hệ thống mương máng đầy đủ, chủ động được nước tưới, bà con lại được tập huấn sâu về kỹ thuật chăm sóc nên năng suất đạt khá cao (gần 8 tấn/ha), tương đương với năng suất gieo cấy tại Bắc Giang. Còn ở hai huyện khác chỉ phụ thuộc vào nước mưa nên năng suất chỉ bằng một nửa.

Giống lúa BC - 15 phát triển tốt trên diện tích đất chủ động nguồn nước tưới.

Sau khi thu hoạch, bà con ở đây rất vui mừng bởi hạt gạo BC15 rất dẻo, vị đậm, phù hợp với sở thích nên tha thiết mong được hỗ trợ thêm giống lúa này để gieo cho vụ sau. Trước mắt, anh Thảo hướng dẫn bà con phơi khô thóc, quạt sạch, bảo quản hạt để làm giống.

Lần đầu tiên có nhà lưới trồng rau

Cả huyện A Nụ Vông chưa có vùng nào sản xuất rau tập trung, rau ăn hằng ngày đều trồng tại vườn, tự cung tự cấp, ra chợ không có rau bán, mà bán cũng chả có người mua.

Theo lãnh đạo Sở Nông - lâm tỉnh Xay Sổm Bun, năm 2021, chính quyền tỉnh công bố dự án phát triển núi Phou Bia thành "địa điểm du lịch phát triển bền vững", trị giá khoảng 500 triệu đô la Mỹ, tập trung ở bản Phou Houa Xang, thuộc huyện A Nụ Vông. Dự án đang được triển khai, đây chính là lý do để tỉnh đề xuất với Bắc Giang hỗ trợ tỉnh một mô hình trồng rau trong nhà lưới nhằm cung cấp rau xanh an toàn để phục vụ khu du lịch này khi đi vào hoạt động.

Lắp đặt nhà lưới trồng rau.

Nhà lưới có quy mô 300 m2 được dựng lên giữa cánh đồng khiến bà con nơi đây ngỡ ngàng. Trong 6 ngày lắp dựng khung sắt thép, phủ lưới, bà con tò mò đến xem rất đông. Sau khi nhận bàn giao nhà lưới và 4 loại hạt giống rau để trồng (cải ngọt, cải bẹ xanh, bắp cải, cà rốt) từ anh Thảo, ông Bok Vang (SN 1972) ở bản Phou Houa Xang vô cùng phấn khởi.

Ông kể: “Năm 2012 tôi đã sang Việt Nam và rất ấn tượng, thích thú với nhà lưới trồng rau ở TP Đà Lạt. Ở quê tôi, mùa mưa không thể trồng được rau, vì thế tôi cứ ước ao bên mình có nhà lưới như vậy để gia đình sản xuất rau quanh năm. 12 năm sau điều ước này giờ đã thành hiện thực. Có nhà lưới, sau này khi khu du lịch đi vào hoạt động, gia đình tôi sẽ chủ động được nguồn rau sạch cung cấp rau quanh năm cho khu du lịch, mừng lắm”.

Được biết, hộ gia đình ông Bok Vang có 3 ha đất tự nhiên đang trồng ngô, lạc, sắn. Ông đã đề nghị tỉnh Bắc Giang hỗ trợ hạt giống hoa để gieo trồng, tạo cảnh quan môi trường hấp dẫn gần khu du lịch này. Sau đó chính quyền tỉnh và hộ gia đình sẽ đầu tư tiếp để phát triển bền vững.

Anh Thảo (người đội mũ) bàn giao nhà lưới trồng rau do tỉnh Bắc Giang hỗ trợ cho hộ ông Bok Vang, bản Phou Houa Xang.

10 ngày làm nhiệm vụ ở Xay Sổm Bun, vượt qua rào cản ngôn ngữ, phong tục tập quán, trực tiếp đưa tiến bộ khoa học trồng trọt tới người dân nơi đây, dù còn nhiều khó khăn song thấy bà con hào hứng, nhiệt tình tiếp nhận và chịu khó học hỏi, có niềm tin vào hiệu quả của những mô hình sản xuất khiến anh Thảo rất xúc động. Điều này đã tiếp thêm động lực cho anh hoàn thành tốt công việc được giao, góp phần vun đắp, tô thắm tình hữu nghị giữa hai nước Việt Nam – Lào nói chung và hai tỉnh Bắc Giang - Xay Sổm Bun nói riêng.

Thu Phong